blaðið - 04.01.2006, Blaðsíða 4

4 I INNLENDAR FRÉTTIR
MIÐVIKUDAGUR 4. JANÚAR 2006 blaöiö
Kynferðisofbeldi:
Allt að helmingi fleiri
mál en tölur gefa til kynna
Tölur ríkislögreglustjóra segja aðeins hálfa söguna. Fjöldi mála lenda aldrei á borði
lögreglunnar.
Kynferðisbrot sem skráð voru hjá lög-
reglu voru 277 talsins árið 2004 sam-
kvæmtnýlegriskýrsluembættisríkis-
lögreglustjóra um afbrotatölfræði
og fækkaði þeim um 23% frá árinu á
undan. Sama ár voru 276 kynferðis-
afbrotamál skráð hjá Stígamótum
þar sem aðeins 17 enduðu á skrá
lögreglu. Það er þvi ljóst að raun-
verulegar tölur um kynferðisofbeldi
gætu verið allt að helmingi hærri.
Helmingi hærri tölur
Samkvæmt skýrslu ríkislögreglu-
stjóra voru 277 kynferðisbrot skráð
hjá lögreglunni árið 2004 og þar af
um 51 nauðgun. Árið 2003 bárust
hins vegar á borð lögreglunnar 359
kynferðisafbrotamál og fækkaði því
málum um 23% milli ára. Á sama
tíma árið 2004 leituðu til Stígamóta
429 einstaklingar og voru þar af 228
að koma í fyrsta sinn. Af þeim voru
276 skráð sem ný mál og voru síðan
17 af þeim kærð til lögreglunnar. Það
er því ljóst að a.m.k. 259 mál komust
aldrei á skrá lögreglunnar og því
gæti heildartalan á árinu 2004 yfir
kynferðisafbrot verið allt að helm-
ingi hærri en tölur lögreglunnar
gefa til kynna eða 539 talsins.
Vonandi minna ofbeldi
Að sögn Guðrúnar Jónsdóttur, tals-
konu Stígamóta, eru margar ástæður
fyrir því að einstaklingar ákveða að
kæra ekki mál til lögreglu. Málið
gæti verið fyrnt og þá koma inn í
hlutir eins og fordómar og sjálfs-
ásakanir einstaklinga svo fátt eitt
sé nefnt. Guðrún segir ennfremur
að erfitt sé að meta hvort kynferðis-
afbrotum sé að fjölga eður ei enda
ómögulegt að vita hversu margir
kjósa að fara ekki með málið lengra.
„Eg hef engar forsendur til þess að
vita það. Ég get aðeins vonað að það
sé minna ofbeldi nú en áður. Við
vonum það en við höfum enga mæl-
ingu á þvi.“ Þá segir Guðrún mikla
vakningu hafa orðið í samfélaginu
eftir að Thelma Ásdísardóttir ákvað
að segja sína reynslusögu. „Eftir síð-
astliðið ár erum við bjartsýnar um
meðferð þessara mála. Bæði vegna
þess að Thelma hristi rækilega upp
í samfélaginu og vegna mikillar
samvinnu þeirra samtaka sem láta
sig þessi brot varða. Þannig að við
beittum miklum og sameiginlegum
þrýstingi á stjórnvöld sem varð til
þess að nú er verið að skrifa fram-
kvæmdaáætlun gegn kynbundnu
ofbeldi og það er verið að endur-
skrifa hluta af kynferðisbrotakafla
hegningarlaganna og við væntum
mikils af því. Varðandi meðferð
vændismála þá er það líka í skoðun
þannig að öll þessi mál eru í vinnslu.
Það er góð tilfinning."
Icelandair:
Flugvél rann frá landgangi
Fjöldi flugfarþega þurfti að bíða í
a.m.k. klukkutíma eftir að komast
frá borði eftir að sterkar vindhviður
ollu því að flugvél rann frá land-
gangi við flugstöð Leifs Eiríkssonar
í gærmorgun.
Rann á hálkubletti
Um var að ræða flugvél Icelandair
með um 170 farþega sem var að
koma frá Kaupmannahöfn 1 gær-
morgun. Vélin átti upphaflega að
lenda í Keflavík skömmu fyrir mið-
nætti í fyrradag en hafði tafist úti
vegna bilunar. Að sögn Guðjóns
Arngrímssonar, upplýsingafulltrúa
Við seljum bílana
www.bilamarkadurinn.is
Icelandair, var mikið hvassviðri í
Keflavík þegar vélin lenti. „Þarna
var aftakaveður og þegar vélin var
komin að flugstöðvarbyggingunni
og farþegar að ganga út þá kemur
vindhviða sem veldur því að vélin
færist til. Hluti farþeganna var kom-
inn frá borði en það var ekki talið
ráðlegt að halda áfram og því beðið
eftir að veðrinu slotaði aðeins.“ Að
sögn Guðjóns leið um klukkutími
þangað til byrjað var að hleypa
farþegum frá borði að ný. Talið er
að framhjól vélarinnar hafi verið
staðsett á hálkubletti sem olli því
að framhluti vélarinnar byrjaði að
hreyfast þegar vindurinn tók í með
fyrrgreindum afleiðingum. Ekki
urðu nein slys á fólki né skemmdir
á búnaði. Guðjón segir álika atvik
hafa átt sér stað áður en þau séu þó
ekki algeng. „Það er að sjálfsögðu
farið eftir öllum reglugerðum og
því sem er við hæfi varðandi lend-
ingar og öryggismál þegar flogið er
Sterkir vindar ollu þvf aö flugvél rann frá landgangi. Blaöil/Fnkki
að flugvellinum og lent. Það hefur þegar komið er að flugstöðvarbygg-
sýnt sig að það gegnir stundum öðru ingunni. Þar eru öðruvísi vindar og
máli þegar vélin er komin á jörðu önnur lögmál í gildi
niður og svo ég tali nú ekki um
Launamál:
Verulegur árangur náðst
-þrattfyrir allt
Vihjálmur Birgisson, formaður
Verkalýðsfélags Akraness hefur
gagnrýnt Starfsgreinasambandið
(SGS) fyrir að stuðla að þvi að
launamunur almenns verkafólks og
annara hópa hefur ekki minnkað,
heldur aukist. Hann bendir á í því
sambandi að kjarasamningur sem
gerður var fyrir þennan hóp í mars
2004 hafi verið mun lakari en þeir
samningar sem fylgdu í kjölfarið.
Þetta á einnig við aðra samninga
sem SGS kom að.
Kristján Gunnarsson, formaður
SGS segir ekki sanngjarnt að stilla
hlutunum upp eins og Vilhjálmur
Birgisson gerir í sínu máli. „Þegar
maður veltir þessum tölum upp
verður maður að skoða gildistim-
ann á þeim samningum sem verið
er að bera saman. Vilhjálmur er því
eiginlega að bera saman appelsínur
og epli.“ Kristján segir hins vegar að
því sé ekki að neita „að verkafólkið
er í þessum samningum með rýr-
ustu niðurstöðuna. „Ég er ekkert
að skafa utan af því.“ Aðspurður
að því hvers vegna SGS samdi ekki
við hina hópana sína á svipuðum
nótum og samið var við verkafólkið
segir Kristján: „Vilhjálmur var nú
þátttakandi í þessum samningavið-
ræðum sjálfur, og neitaði að skrifa
undir samninginn sem var svo sam-
þykktur með miklum mun í hans
félagi. Það er reyndar aðferðafræði
sem ég kann ekki að skýra. En ég hef
ekki svörin við þessu. Sennilega er
það vegna þess að þar var annar við-
semjandi, sem sagði nei. Ég þekki
ekki til þeirra verkalýðsforingja
sem vilja takmarka kjarabætur fólks-
ins síns. En það er ekki mín skoðun
að einhver mistök hafi verið gerð í
þessum samningum." Kristján segir
að ef menn skoði árangur í samn-
ingum síðastliðinna tíu ára og beri
saman við 30 árin þar á undan sé
sá árangur alveg ótvíræður. „Ef við
skoðum hækkun lægstu launa þá
hefur þrátt fyrir allt náðst verulegur
árangur."
Blekið varla þornað
Aðspurður að því hvort til greina
komi að hafa annan hátt á samn-
ingagerðinni í framtíðinni eins og
Vilhjálmur hvetur til segir Kristján:
„Það kemur allt til greina I framtíð-
inni. Það er ekkert sem segir að
við verðum alltaf að gera hlutina
alveg eins. En mér finnst þessar
pælingar hans Vilhjálms ekki alveg
sanngjarnar því maður þarf að líta
á samningstímann. Síðan þarf að
líta á að töluverður tími er liðinn
síðan samningurinn í mars 2004
var gerður og margt hefur breyst
á stuttum tíma. Ég sat til dæmis
uppi með það að gera samning fyrir
félaga mína hér á Suðurnesjum
og blekið var varla þornað þegar
Eflingarsamningurinn var gerður
sem setur allt á hliðina. Nú er verk-
efnið einfaldlega það að finna leiðir
til þess að komast í þau kjör. Ef
maður Htur alltaf á þetta svona þá
spyr maður, er nokkurn tíma hægt
að semja?“ Vilhjálmur hefur sagt að
menn ættu að skoða það að láta aðra
hópa semja á undan almenna verka-
fólkinu. Kristján segir svarið við því
vera einfalt. „Þegar við höfum gert
skammtimasamninga, þá gera hinir
það bara líka. Ég held að það verði
að skoða þetta mál allt í víðara sam-
hengi en ég þræti ekkert fyrir það,
að í svona þröngum samanburði,
þegar bara er horft á prósenturnar
þá hallar á okkur."
Magnús Þór Hafsteinsson:
Þingmaður
leitar að loðnu
Magnús Þór Hafsteinsson, þing-
maður Frjálslynda flokksins nýtir
tímann vel á meðan Alþingi er í jóla-
fríi og hefur ráðið sig sem háseta á
nótaskipið Víking AK 100 sem er í
eigu HB Granda. Að sögn Magnúsar
á heimasíðu sinni verður skipið við
loðnuleit undan ströndum Aust-
fjarða og var lagt úr höfn síðdegis í
gær frá Akraneshöfn. Magnús býst
við að verða kominn í land strax um
næstu helgi. Hann segist búast við
skemmtilegri ferð og að það verði
gaman að „rifja upp gömul kynni af
loðnunni”, eins og hann orðar það.
Hann bætir við að hann vonist eftir
góðum árangri við loðnuleitina
enda sé það gríðarlega mikilvægt
að hún sé til staðar, ekki bara fyrir
loðnuflotann, heldur fyrir vist-
kerfið í heild sinni.
BlaöiÖ/StelnarHugi
Kaupmáttur
Minni aukning
framundan
Kaupmáttur launa mun aukast mun
minna á þessu ári en þvi síðasta ef
spá Greiningardeildar Islandsbanka
gengur eftir. í Morgunkorni bank-
ans í gær segir að á nýliðnu ári hafi
kaupmáttur launa aukist um tæp-
lega 3% en á þessu ári megi gera ráð
fyrir að hann aukist aðeins um 1%.
„Undanfarinn áratugur hefur
verið launþegum hagfelldur og
hefur kaupmáttur launa aukist
um rúmlega 30% frá ársbyrjun
1996 til nóvemberloka 2005.1
því ljósi er kannski ekki furða
að aðeins hægi á vextinum í
ár“, segir í Morgunkorninu.
Atvinna:
Há laun á
Islandi
Árslaun á Islandi eru ein þau
hæstu í Evrópu samkvæmt
alþjóðlegum samanburði. Laun
hér eru að meðaltali um 37%
hærri en meðaltalið í löndum
Evrópubandalagsins. Sé einungis
horft til launa fyrir byggingavinnu
eru laun jafnvel enn hærri eða sem
nemur um 63%. Á móti kemur
að hátt verðlag ýtir Islandi niður
listann og þá virðast íslendingar
líka þurfa að vinna mun lengur
fyrir sínum launum en nágrannar
þeirra I Evrópu.