blaðið - 16.11.2006, Blaðsíða 20

32 FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2006
blaðið

HVAÐ FINNST ÞER?
Er ekki nóg komið?
folk@bIadid.net
„Mín vegna mætti þetta alveg hætta en það er
nú víst engin von til þess."
Trnusti fónsson, veðurfræðingur.
Hver stormurinn á fætur öðrum hef ur gengið yfir
landið á undanförnum vikum. i gær gaf Veðurstofan
út enn eina stormviðvörunina.
HEYRST HEFUR...
%
Rokkstjarnan Magni Ásgeirs-
son nýtur enn athyglinnar
sem Supernova-þættirnir færðu
honum. Mikill áhugi er á tón-
leikum sem hann ætlar að halda
ásamt húsbandinu og nokkrum
félögum sínum
úr þættinum í
lok mánaðarins
og seldust miðar
á tónleikana upp
á augabragði.
Sumir telja að
eins gott sé fyrir Magna að
hamra járnið meðan það er heitt
þvi að hætt er við að áhugi fólks
á honum og öllu sem tengist
Supernova dofni eftir því sem
á líður. Um þessar mundir fer
Magni einnig mikinn í þátt-
unum Innlit/útlit á SkjáEinum
þar sem unnið er að því að
endurnýja íbúð fjölskyldu hans.
Þó nokkur auglýsingafnykur er
af þátttöku kappans í þáttunum,
enda er hann styrktur í bak og
fyrir af ýmsum fyrirtækjum.
Þykir mörgum rokkstjarnan
leggjast heldur lágt að taka þátt
í að auglýsa alls kyns vörur og
þjónustu í því skyni að endur-
nýja heima hjá sér.
Iens Stoltenberg, forsæt-
isráðherra Noregs, sá sig
tilneyddan til að lýsa því yfir á
dögunum að hann faðmaði ekki
karlmenn eftir að Trond Giske
menningarmálaráðherra freist-
aði þess að faðma
hann að sér í af-
mælisveislu sinni.
Uppákoman hefur
orðið mörgum
tilefni til vanga-
veltna um hvað
sé við hæfi í þessum efnum og
hvað ekki. „Hvenær faðmar
maður mann og hvenær ekki?
Hvenær smellir maður kossi á
kinn kvenna og hvenær ekki?
Hversu margir eiga kossarnir
að vera? Einn eða tveir? Jafnvel
þrír? Ég svitna oft á efri vörinni
út af svona spurningum ,“ velti
Guðmundur Steingrímsson
fyrir sér á bloggsíðu sinni á
dögunum.
Orðin berjast fyrir lífi sínu
íslendingum er annt um tungu-
málið sitt og leggja flestir metnað í
að tala gott og rétt mál. Á hverju ári
berast málræktarsviði Stofnunar
Árna Magnússonar (áður íslensk mál-
stöð) um 3.000 fyrirspurnir um mál
og málnotkun. Ári Páll Kristinsson
rannsóknarlektor sem veitir sviðinu
forstöðu segir að auk þess að ráð-
leggja fólki um mál og málnotkun
sé hlutverk þess að gefa út orðasöfn
í sérgreinum á Netinu. „Við getum
leiðbeint fólki um aðferðir við að leita
uppi orð og höfum gefið út bæklinga
og bækur um orðmyndun þannig að
orðin verði eftir gömlum og gildum
íslenskum venjum,“ segir Ari Páll.
Lífslíkur nýyrða
Nýyrðum vegnar misvel í tungu-
málinu. Sum festa sig strax í sessi á
meðan önnur virðast dauðadæmd
frá upphafi.
„Ég held að orðin þurfi að berjast
fyrir lífi sínu í almennri notkun.
Sum eru þannig að allur almenn-
ingur þarf á þeim að halda. Önnur
eru þannig að það er bara örlítill
hópur manna sem þarf á þeim að
halda,“ segir Ari Páll og bætir við að
ekki hafi verið gert sérstakt átak í að
fylgjast með afdrifum orðanna.
Ári Páll segir að það sé heilmikil
ráðgáta hvað valdi því að sum nýyrði
lifa en önnur ekki og það skipti máli
hvar orðin birtist.
„Orð sem koma til dæmis fyrir í
lögum eru mjög föst í sessi og eins
orð sem eru mikið notuð í auglýs-
ingum. Ef einhver kynnir vöru sína
undir einhverju tilteknu heiti og aug-
lýsir grimmt þá er orðið komið með
mjög gott forskot," segir hann.
Minnkandi bóklestur áhyggjuefni
Starfsfólk Stofnunar Árna Magn-
ússonar kemur að undirbúningi
hátíðardagskrár í tilefni af degi ís-
lenskrar tungu sem fagnað er í dag
á fæðingardegi Jónasar Hallgríms-
sonar. Dagurinn hefur verið haldinn
hátíðlegur frá árinu 1996 og segir
Ari Páll að hann hafi náð að festa sig
mjög í sessi.
„Það er mjög mikið um að vera
víðast hvar á landinu, í skólum og í
bókasöfnum og mörgum menning-
arstofnunum. Allur almenningur
virðist þekkja daginn og meta þetta
sem tilefni til hugleiðinga um stöðu
íslenskunnar og jafnframt til þess að
minna okkur á það sem við þurfum
að gera betur,“ segir Ari Páll sem
telur áhyggjuefni að bóklestur hafi
minnkað hér á landi eins og athug-
anir hafi sýnt.
„Það er mjög mikilvægt að börn og
unglingar hafi áfram tækifæri til að
lesa bækur á íslensku og að þeim sé
gefinn tími til þess í skólunum. Það
mætti til dæmis gera með meiri ís-
lenskukennslu í skólum. Frítíminn
kallar ekki á lestur barnanna þannig
að það er spurning hvort það sé nauð-
synlegt að ganga á hinn skipulagða
skólatíma til að efla lestur og skrif-
ræna tjáningu," segir Ari Páll Krist-
insson að lokum.
SU DOKU talnaþraut
Lausn síðustu gátu:
Su Doku þrautin snýst um að raða tölunum
frá 1-9 lárétt og lóðrétt í reitina, þannig
að hvertala komi ekki nema einu sinni
fyrir í hverri línu, hvort sem er lárétt eða
lóðrétt. Sömu tölu má aukin heldur
aðeins nota einu sinni innan hvers nlu
reita fylkis. Unnt er að leysa þrautina út
frá þeim tölum, sem upp eru gefnar.
Gáta dagsins:
1 8
8 4 5 9 3
2 3 6 4
5 3 8
6 5 9
4 1 3
5 9 4 3 1 7
9 7 1 5
7 2
6 3 7 2 5 8 1 4 9
8 4 9 3 6 1 2 5 7
1 2 5 4 7 9 6 8 3
9 5 1 6 2 7 8 3 4
7 6 3 8 9 4 5 1 2
4 8 2 5 1 3 7 9 6
2 1 4 7 3 5 9 6 8
3 9 6 i 8 2 4 7 5
5 7 8 9 4 6 3 2 1
1-2
© Jim Unger/dist. by Uniled Media, 2002
Jæja, ætli maður fari ekki að
drífa sig heim fljótlega?
Á förnum vegi
Hvað pirrar þig?
María Pétursdóttir,
aðstoðarverslunarstjóri
„Jólaskreytingar í nóvember. “
Emilía Jónsdóttir, sjálfstætt
starfandi
„Handleggsbrot pirrar mig mikið
núna."
Klara Viðarsdóttir, nemi
„Ætli það sé ekki aðallega veðrið
þessa dagana."
Aðalsteinn Jón Bergdal,
sölumaður
„Neikvæðni og að gefa
hlutum ekki séns."
Ingvi Ágústsson, klippari
„Israel þirrar mig mjög mikið
þessa dagana."