blaðið - 02.12.2006, Blaðsíða 22

22
LAUGARDAGUR 2. DESEMBER 2006
blaðiö
hm_ 5

í C ■ p ' v '-''itn
iii 1IB
P m 11 yjSSSUk
m WBþíf -

SEKSY kvenmannsúr með bleikri skífu úr ekta bleikri perlumóðurskel
og bleikum steinum. Armbandskeðjan er með bleikum Swarovski
kristöllum sem einfalt er að minnka eða stækka að vild.
lltsölustaðir:
Jens Kringlunni ■ Gilbert úrsmiður Laugavegi‘62 • Helgi Sigurðsson úrsmiður
Skólavörðustíg 3 • Georg Hannah úrsmiöur Keflavík • Guðmundur B. Hannah
úrsmiður Akranesi • Úra- og skartgripaverslujp Karls R. Guðmundssonar Selfossi
Leonard Krmglunní
Björn Bjarnason Erhann
virkilega ekki vanhæfur til að
fjalla um hlerunarmálin?
Hinn hættulegi
Arnar Jónsson
Inýlegu viðtali við Evu
Maríu Jónsdóttur í Kastljósi
Sjónvarpsins sagði Styrmir
Gunnarsson ritstjóri Morgun-
blaðsins eitthvað á þá leið að
ENGINN gæti skilið andrúmsloft
kalda stríðsins nema sá sem þá
var upp á sitt besta. Með þessu
vildi Styrmir afsaka framferði
þeirra ráðamanna sem nú er
komið í ljós að stunduðu hleranir
á símum pólitískra andstæðinga
og einnig njósnir af öðru tagi.
Björn Bjarnason dómsmálaráð-
herra hefur talað mjög á sömu
nótum.
Réttlætanlegar njósnir?
Þetta er náttúrlega sjónarmið
sem taka ber fullt tillit til. Það
er ekki gott að dæma framferði
manna á einum tíma einvörð-
ungu út frá viðhorfum sem upp
eru á teningnum kannski löngu
seinna. Þetta bendir Guðni Th.
Jóhannesson sagnfræðingur líka
gjarnan á í viðtölum um nýju bók-
ina sína, en hana hefur mér því
miður ekki auðnast að lesa þegar
þetta er skrifað. I viðtölum vegna
bókarinnar hefur Guðni látið svo
um mælt að honum finnist skiljan-
legt og jafnvel réttlætanlegt að ís-
lenskir ráðamenn hafi látið hlera
síma hjá andstæðingum aðildar
Islands að NATO árið 1949 og
sömuleiðis tveimur árum seinna,
þegar ameríski herinn birtist
óvænt á Keflavikurflugvelli og
tók að hreiðra um sig. En Guðni
hefur bætt við að honum finnist
mun vafasamari ýmsar njósnir
sem hin dularfulla íslenska leyni-
þjónusta stundaði seinna meir og
nefnir þá sérstaklega að njósnað
skuli hafa verið um þá sem lýstu
andstöðu við samninga um 12
mílna lögsöguna við Breta eftir
fyrsta þorskastríðið.
Það er rétt hjá Guðna að slíkt
var í hæsta máta vafasamt, svo
ekki sé nú
f a s t a r
að orði
kveðið.
Og tala
nú ekki
kemur fram í bók hans að njósnað
skuli hafa verið um fólk eins og
Arnar Jónsson leikara árið 1968,
undir þeim formerkjum að því er
virðist að hann hafi verið “hættu-
legur öryggi ríkisins”, eða eitt-
hvað í þá áttina.
Sprenghlægilegar njósnir,
en líka hrollvekjandi
Þar hafa njósnir íslenskra ráða-
manna um þegnana og pólitíska
andstæðinga bersýnilega verið
komnar svo langt út fyrir allan
þjófabálk að það væri spreng-
hlægilegt - ef það væri bara ekki
svona hrollvekjandi í leiðinni. Því
hafi njósnir af því tagi verið stund-
aðar um fólk eins og Arnar árið
1968 - hvernig getum við þá vitað
að þær hafi ekki stundaðar miklu
lengur og á jafn fáránlegum for-
sendum? Það verður æ augljósara
hversu brýnt það er að fram fari
einhvers konar allsherjar rann-
sókn á hlerunar- og njósnamálum
hérlendis; það þýðir ekkert fyrir
Björn Bjarnason að streitast á
móti því lengur og raunar spurn-
ing hvort hann ætti ekki að segja
sig frá öllu sem lýtur að slikum
málum vegna vanhæfis.
Og við skulum fara varlega í að
afsaka óforsvaranlegar njósnir
ráðamanna og leyniþjónustu
þeirra um einkalíf pólitískra
andstæðinga, raunverulegra eða
ímyndaðra. Jafnvel þótt þá hafi
staðið yfir kalt stríð í heiminum.
Látum vera þótt pólitísk barátta
hafi kannski verið harðari og
óvægnari á þessum árum - það
mátti öllum vera ljóst að jafnvel
þótt hér væri að finna stuðnings-
menn Sovétríkjanna fram eftir
kalda stríðinu - þá var það fólk
ekki „hættulegt öryggi ríkisins".
Ég skora á einhvern að sýna
fram á það.
„Þvíhafi njósnii af þvi
tagí verið stundaðai um
fólk eins og Ampi órið
1968 - hvernig getum
við þú vitað aö 'þœr hafi
ekki stundaðar miklu
lengur og ú jafn fúrón-
legum forsendum?"
saman á Austurvelli var ekki
þangað kominn til að gera árás af
neinu tagi. Hann var kominn til
að lýsa á lýðræðislegan hátt yfir
andstyggð sinni á framferði ríkis-
stjórnarinnar og hafði fulla heim-
ild til þess. Fáeinir pörupiltar t
hópnum notuðu tækifærið til að
stofna til illinda, eins og pöru-
piltar gera ævinlega, með því að
kasta grjóti og þá gerðu lögreglan
og hvítaliðasveitin í Alþingishús-
inu árás á mannfjöldann. Það
var fyrst þá sem grjótkastið hófst
fyrir alvöru.
Þaðerþvííhæstamátavafasamt
að nota uppþotið á Austurvelli
sem afsökun fyrir langvinnum og
óskiljanlegum njósnum íslenskra
ráðamanna marga áratugi á eftir.
Og athugum það að ef eitthvað
var spunnið í njósnarana og þá
sem hleruðu, þá hafa þeir væntan-
lega fljótlega áttað sig á að jafnvel
hinir harðsvíruðustu Þjóðvilja-
menn voru ekki á nokkurn hátt
„ógnun við öryggi rikisins“. Samt
var haldið áfram að njósna og
hlera. Sem sýnir að njósnirnar
voru fyrst og fremst af pólitískum
rótum runnar og komu „öryggi
ríkisins" ekkert við.
Látum það ekki eftir
kaldastríðsjálkunum
Og við skulum til dæmis ekki
láta það eftir kaldastríð-
sjálkum að tala stöðugt
um „árás á Alþingis-
húsið" þann 30. mars ?
1949. Vissulega var
herskár tónn í yf-
irlýsingum Þjóð-
viljans þegar
gangan í NATO stóð
fyrir dyrum en sá
mannfjöldi sem
safnaðist
m þegar
/PÍfc' einnig

Brengluð mynd af samfélaginu
Umframt allt; Þetta verður
að komast á hreint. Það á
'**, ekki að vera neitt mark-
mið að finna einstaka
sökudólga eða senda
minningu einstak-
inga í gapastokk. En
ef við fáum ekki að
vita allan sannleikann
um þessar ógeðfelldu
njósnir, þá er mjög
brengluð sú mynd sem við
höfum af samfélagi
okkar, bæði fyrr
og nú.