blaðið - 12.07.2007, Blaðsíða 24

24
FIMMTUDAGUR 12. JÚU 2007
blaðió
LÍFSSTÍLL MATUR
matur@bladid.net
Ég uppgötvaði franska matarhefð sem er mjög
rík og mismunandi eftir héruðum landsins og
hef mikla unun af því að ferðast um landið og
smakka hefðbundinn mat á hverjum stað.
Meimatilbúið
gvakamóle
Þótt vel sé hægt að kaupa til-
búið gvakamóle í krukku úti
í búð er það mál manna sem
til þekkja að ekkert sé betra
en heimatilbúið gvakamóle,
en það er einfalt að útbúa
svoleiðis.
Uppskrift:
3 avókadó, flysjuð og maukuð
15 grömm sýrður rjómi
170 grömm mjúkur rjómaostur
30 millilítrar salsasósa
1 g salt
svartur pipar á hnífsoddi
hvítlaukssalt á hnífsoddi
Leiðbeiningar:
Blandið maukuðu avókadó,
sýrðum rjóma, rjómaosti og
salsasósu í skál. Blandið krydd-
inu saman áður en þið bætið því
út í. Hrærið vel.
Geymið í ísskáp í minnst hálf-
tíma áður en borið er fram.
Kíví- og peru-
smoothie
Segja má að íslendingar séu
haldnir sannkölluðu ávaxta-
„smoothie“-æði enda eru slíkir
drykkir svalandi, vítamín-
ríkir og gjarnan afar bragð-
góðir. Margir hafa fest kaup á
blöndurum sem eru einmitt
ómissandi heimilistæki fyrir
alla smoothie-unnendur.
Hér er uppskrift að mein-
hollum og ljúffengum
ávaxta-smoothie:
2 kiví, skorin í bita
2 bananar, skornir í bita
1 pera, skorin í bita
2 dollur kívíjógúrt eða hrein
jógúrt
Setjið jógúrtina fyrst í bland-
arann og síðan ávextina og
blandið í um 40 sekúndur.
Gómsæt og
austræn
Taílensk matargerð á sér
marga áhangendur hér á landi
sem víðar, enda er afar sérstök
matarhefð í landinu. Eitt af
vinsælustu og algengustu hrá-
efnunum í þarlendum matar-
uppskriftum er kókosmjólk og
er hún notuð í alls kyns rétti
allt frá dísætum desertum og
upp í rótsterka, kryddaða kjöt-
og grænmetisrétti.
Kókosmjólkin er bragðsterk
og góð á bragðið og hvenær
sem kókosmjólk er hluti af
uppskriftinni er ekki hægt
að sleppa henni án þess að
gjörbreyta réttinum og jafnvel
eyðileggja hann. Það er því
ekkert sem kemur í stað kókos-
mjólkurinnar, en hún fæst í all-
nokkrum matvöruverslunum
hér á landi, gjarnan í dósum.
Sigríður Gunnarsdóttir veit sitthvað um franska matargerð
Matargerð hluti af
hamingjustund með vinum
Eftir Hildi Eddu Einarsdóttur
hilduredda@bladid.net
Þjóðhátíðardagur Frakka verður
haldinn hátíðlegur þar í landi næst-
komandi laugardag og ekki er úti-
lokað að Frakklandsunnendur hér á
landi vilji líka lyfta sér upp í tilefni
dagsins. Sigríður Gunnarsdóttir
gaf nýlega út bókina Sælkeraferð
um Frakkland - 135 uppskriftir að
hamingjunni á franska vísu og lu-
mar því á góðum rammfrönskum
mataruppskriftum.
Nýtt ferskt hráefni
Sigríður hefur búið í úthverfi Par-
ísar frá árinu 1970 og starfað sem
heimavinnandi húsmóðir. „Ég hef
því haft nógan tima til að læra að
búa til franskan mat og nýt þess
mjög, enda finnst mér voða gaman
að njóta góðra stunda með góðum
mat í vina- og fjölskylduhópi. Mat-
argerð er bara hluti af hamingju-
stundinni, en mikilvægur hluti,“
segir hún og bætir því við að áður
en hún flutti til Frakklands hafi
hún lítið sem ekkert kunnað að
elda. „Ég lærði það síðan þegar ég
stofnaði fíölskyldu og eignaðist mitt
heimili. Eg uppgötvaði líka franska
matarhefð sem er mjög rík og mis-
munandi eftir héruðum landsins
og hef mikla unun af því að ferðast
um landið og smakka hefðbundinn
mat á hverjum stað. AIIs staðar er
gömul matarhefð í hávegum höfð
og margar af þessum klassísku upp-
skriftum eru nokkur hundruð ára
gamlar. 1 gamla daga tíðkaðist það
að fólk notaði bara það í matinn
sem hægt var að fá í næsta nágrenni.
Það var kannski með kjúklinga og
kanínur í húsgarðinum hjá sér og
matjurtagarð og notaði það þá. Nýtt
grænmeti er mjög ríkur þáttur í
franskri matargerð og reyndar er
mikil áhersla á að hráefnið sé alltaf
nýtt og ferskt.“
Tryggð við heimalandið
Eins og fyrr segir hefur Sigríður
búið í Frakklandi frá árinu 1970 og
þekkir landið því mjög vel, en hún
segist þó alltaf halda tryggð við
gamla heimalandið. „Ég kem heim
á hverju sumri og börnin mín þrjú,
sem nú eru uppkomin, koma líka
oft og tala öll íslensku þótt þau séu
frönsk í aðra ættina. Sjálf er ég úr
sveit og ólst upp við hefðbundinn ís-
lenskan heimilismat og finnst hann
mjög góður líka. Svo finnst mér lika
alltaf gaman að smakka þorramat-
inn þótt ég myndi ekki vilja borða
mig sadda af honum. En alls staðar
þar sem ég er, þar vil ég smakka það
sem er í boði,“ segir hún.
Dansað fram á nótt
Stundum er Sigríður stödd ásamt
fjölskyldu sinni á íslandi á þjóðhá-
tíðardegi Frakka en þegar hún er
heima hjá sér tekur hún vitaskuld
fullan þátt í hátíðarhöldunum. „í
öllum borgum og bæjum landsins
er vegleg hátíðardagskrá og ein
hefð sem hefur myndast er að reist
er stærðarinnar stöng miðsvæðis
Hér kemur uppskrift að góm-
sætum perum með gráðaosti
og hnetum, en uppskriftin
kemur frá Mið-Frakklandi.
Poires au roquefort et aux noix
Fyrir 4
Undirbúningur 15 mínútur.
2 stórar perur eða 4 litlar
100 g valhnetur,
100 g gráðaostur,
2 msk. koníak,
1 dl sýrður rjómi.
Saxið helminginn af hnetunum
og setjið í skál. Kremjið ostinn
með gaffli, bætið í skálina ásamt
rjómanum og koníakinu. Hrærið
saman. Afhýðið perurnar, takið
kjarnann úr þeim. Fyllið holuna
eftir kjarnann með sósunni.
Leggið perurnar á 4 diska.
Skerið hneturnar sem eftir eru
í grófa bita, Ieggið við hliðina á
perunum. Borðið strax.
og ungir hraustir menn klifra upp
á hana og keppast um hver verður
fyrstur. Svo er alltaf dansað úti á
götum og í almenningsgarði beint
á móti heimili okkar fjölskyldunnar
er haldið ball fram á rauða nótt og
skotið upp flugeldum þegar nær
dregur miðnætti. Það eru því hæg
heimatökin fyrir okkur að skella
okkur beint út og byrja að dansa,“
segir hún að lokum.
Hvönn Bændurnir í Ytri-Fagradal
segja lömb sem alin hafa veriö á
hvönn bragðast öðruvísi.
Mynd/Jónas Erlendsson

Hvannarlömb ræktuö í tilraunaskyni
Þau Halla Steinólfsdóttir og Guð-
mundur Gíslason, bændur í Ytri-
Fagradal á Skarðsströnd í Dölum,
eru þessa dagana með óvenjulegt
og spennandi rannsóknarverkefni
í gangi. Um er að ræða rannsókn á
áhrifum hvannar á lambakjöt, og er
verkefnið unnið í samstarfi við Bún-
aðarsamtök Vesturlands, Landbún-
aðarháskóla íslands og Matvís.
„Þannig er mál með vexti að ég
ólst upp í Ytri-Fagradal og þekki
það af eigin raun hvernig lömb sem
alin hafa verið á hvönn bragðast
öðruvísi og betur en önnur,“ segir
Halla. „Við ákváðum að láta á það
reyna hvort við fengjum ekki trú-
verðuga aðila í lið með okkur til
að staðfesta þessa þekkingu okkar
og hugmyndinni var vel tekið. Við
höfum auðvitað tröllatrú á þessu
sjálf og vonandi verður hægt að
gera eitthvað spennandi með þetta
í framtíðinni."
Hún segist vona að veitingahúsin
eigi eftir að sjá sér hag í að bjóða upp
á þetta lambakjöt og að hugsanlega
eigi þau hjón eftir að fá einhvern
góðan kokk í lið með sér. „Tilrauna-
fénu verður slátrað um miðjan ágúst
og Matvís fær hluta af skrokknum
og þá verða góðir bitar eftir.
Reyndar verður þetta lítið magn til
að byrja með, en svo sér maður til
hvað verður í framtíðinni."
Neytendur sækja sífellt meira
í lúxushráefni og séreinkenni og
ef vel gengur verður þetta hvann-
arlambakjöt markaðssett og selt
sérstaklega sem slíkt. „Auðvitað er
lambakjötið gott eins og það er en
fólk á hverjum bæ fyrir sig þekkir
vel muninn á afurðunum eftir því
hvað dýrin hafa étið. Neytendur
eiga hins vegar erfiðara með að
gera sér grein fyrir því enda er allt
lambakjöt sett í sama „pottinn“ og
þeir vita ekki hvaðan það kemur.
Það vantar því séreinkenni fyrir þá
og vonandi gengur þetta verkefni
okkar svo vel að okkur takist að
ryðja brautina fyrir þá sem á eftir
koma og að þetta verði framtíðin,“
segir Halla og bætir því við að hún
sé afar ánægð með að hafa fengið
góðar viðtökur. „Það er svo gaman
þegar fólk fær góða hugmynd og
fær tækifæri til að láta á hana reyna.
Þessi rannsókn er á frumstigi núna
og við erum hæstánægð með að hún
skuli vera gerð, en svo kemur í ljós
síðar hver niðurstaðan verður."