Bændablaðið - 13.02.2007, Blaðsíða 22

Bændablaðið | Þriðjudagur 13. febrúar 200722
Sess elju hús um hverf is set ur er í
hjarta Suð ur lands, á Sól heim um.
Starf semi þess hófst fyr ir tæpu
ári og er meg in áhersla lögð á
um hverf is fræðslu. Hús ið sjálft er
ein stakt á Ís landi en það er sýn-
ing ar hús um sjálf bær ar bygg ing-
ar og hef ur ótví rætt fræðslu gildi
fyr ir bæði leika og lærða.
Fyrsta um hverf is setr ið á Ís landi
Mark mið Sess elju húss um hverf-
is set urs er að stuðla að fræðslu
um um hverf is mál og er mjög góð
að staða til funda-, nám skeiða- og
ráð stefnu halds fyr ir um eitt hundr-
að manns í hús inu. Starf semi húss-
ins, sem styrkt er af um hverf is ráðu-
neyt inu og Hita veitu Suð ur nesja, er
hægt að skipta í al menna um hverf-
is fræðslu inn an lands, sam vinnu við
að ila er lend is og vinnu að um hverf-
is mál um á Sól heim um.
Eitt af fyrstu verk efn um á veg-
um Sess elju húss var að setja upp
um hverf is sýn ingu og þótti við hæfi
að hún fjall aði um sjálf bær ar bygg-
ing ar. Sýn ing in kall að ist Að byggja
og búa í sátt við um hverf ið og fjall-
aði um hvaða kröf ur væru gerð ar til
sjálf bærra bygg inga en einn ig sýnt
hvern ig Sess elju hús stenst þess ar
kröf ur og á hvaða hátt Sól heim ar
vinna að sjálf bærri þró un. Sýn ing-
in fékk góð ar við tök ur og var op in
gest um fram á haust. Í des emb er
var hún sett upp í and dyri Skipu-
lags- og bygg ing ar sviðs Reykja vík-
ur borg ar og nú í febrú ar verð ur hún
sett upp í breyttri og end ur bættri
mynd í höf uð stöðv um Orku veitu
Reykja vík ur. Sam starf við þessa
að ila hef ur ver ið mjög ánægju legt.
Í sept emb er sl. var hald ið vel
heppn að mál þing í sam vinnu við
Orku set ur Orku stofn un ar sem
bar heit ið Sjálf bær hús á Ís landi
– stað an í dag og fram tíð ar horf ur.
Rúm lega 80 manns mættu, sem
end ur spegl ar þann áhuga sem er á
mál efn inu, og mynd uð ust líf leg ar
um ræð ur í lok þings ins.
Sess elju hús og Sól heim ar inn-
leiddu ný ver ið end ur bætt kerfi til
sorp flokk un ar og end ur vinnslu fyr-
ir byggð ina. Lögð er áhersla á vel
út fært og að gengi legt sorp flokk un ar-
kerfi fyr ir bæði al mennt og líf rænt
sorp. Íbú um var boð ið upp á kynn-
ing ar fund og hef ur al menn ánægja
ver ið með nýja kerf ið. Á Sól heim-
um er jarð gerð ar vél sem fram leið ir
áburð úr mat ar leif um frá heim il um
og mötu neyti stað ar ins sem nýtt ur
er hjá skóg ræk ar stöð inni Ölri og
garð yrkju stöð inni Sunnu.
Sýn ing ar hús um
sjálf bær ar bygg ing ar
Við hönn un og smíði Sess elju húss
um hverf is set urs voru sjón ar mið
um hverf is vernd ar í há veg um höfð
og ýms ar nýj ung ar inn leidd ar. Til
dæm is voru próf uð efni eins og ull
og papp ír til ein angr un ar og hef ur
það reynst vel. Ís lenska ull in er
hlý, blotn ar seint og þótt hún blotni
held ur hún áfram að vera hlý. Ein-
angr un ar gildi henn ar er svip að og
fyr ir þurra stein ull en ef raki kemst
í ein angr un ina hef ur ull in mikla
yf ir burði því hún get ur dreg ið í sig
raka sem nem ur 1/3 af eig in þyngd
án þess að tapa ein angr un ar gildi
sínu. Alls voru not uð 3870 kg af ull
í ein angr un gólfa og veggja í Sess-
elju húsi en það sam svar ar um það
bil 2400 kind um.
Það mark mið var sett að skila
öllu skólpi frá Sess elju húsi hreinu
út í nátt úr una. Í því skyni var sett
upp svo köll uð skólp skilja sem ekki
hef ur þekkst áð ur hér á landi. Skólp-
skilj an að skil ur fast skólp frá fljót-
andi skólpi og breyt ir föstu skólpi
í gróð ur mold með nátt úru legu nið-
ur broti.
Sess elju hús er klætt að ut an
með ís lenskri við ar klæðn ingu sem
fram leidd er úr reka viði. Reka við-
ar klæðn ing er sú um hverf is væn asta
sem völ er á því ver ið er að nýta
efni sem ann ars færi for görð um.
Auk þess hef ur vol kið í sjón um salt-
mett að við inn sem krefst því ekki
frek ari við ar varn ar. Hefð bund in við-
ar vörn inni held ur oft efna sam bönd
sem verja við inn en sá bö gull fylg-
ir skamm rifi að slík efna sam bönd
geta einn ig haft skað leg áhrif í nátt-
úr unni.
Hægt er að lesa um fleiri áhuga-
verð ar nýj ung ar í Sess elju húsi á
heima síðu þess, www.sess elju hus.
is.
Fræðslu funda röð fyr ir al menn ing
og fróð leik ur á heima síðu
Á hverj um degi dynja á okk ur frétt-
ir um um hverf is mál en í amstri
dags ins gefst oft ast nær ekki tími
til að skoða mál in ít ar lega. Til að
mæta þess ari þörf og vekja fólk til
um hugs un ar ætl ar Sess elju hús, í
sam starfi við Land vernd, að bjóða
upp á fræðslu funda röð í mars, apr íl
og maí þar sem um hverf is mál verða
kruf in til mergj ar. Fund irn ir verða
sex tals ins og eft ir tald ar spurn ing ar
born ar upp:
1. Gróð ur húsa áhrif á Ís landi: Bon-
gó blíða eða hel kuldi?
2. Borg ar sig að flokka sorp?
3. Fýk ur land ið burt?
4. Hvaða um hverf is kröf ur eru gerð-
ar til stór iðju á Ís landi?
5. Eru líf rænt rækt uð mat væli það
eina rétta?
6. Hverj ir eru fram tíð ar orku mögu-
leik ar á Ís landi?
Á hverj um fundi munu tveir fyr-
ir les ar ar tala í um 25 mín. hvor en
síð an gef ið ráð rúm fyr ir um ræð ur.
Fund irn ir verða haldn ir í Sess elju-
húsi, ann an hvern mið viku dag frá
15. mars og að gang ur er ókeyp is.
Þeir hefj ast kl 17.30 en með því
móti er al menn ingi gef ið tæki færi
til að koma í lok vinnu dags.
Þeir sem ekki sjá sér fært að
mæta en hafa samt áhuga geta far-
ið á heima síðu Sess elju húss, www.
sess elju hus.is, sem inni held ur ýms-
an fróð leik um um hverf is mál. Þar
mun verða um fjöll un um fræðslu-
funda röð ina en einn ig boð ið upp á
að skrá sig á póst lista og fá þann ig
send an fróð leik um um hverf is mál
mán að ar lega.
Fram tíð ar sýn
Sess elju hús leit ar sér fyr ir mynda
víða er lend is og er í ágæt um tengsl-
um við nokk ur um hverf is set ur.
Fram tíð ar mögu leik arn ir eru marg-
ir og spenn andi tím ar fram und an.
Auk fram an greindra verk efna er
stefnt að því að bjóða skóla hóp um
og starfs hóp um frá fyr ir tækj um
upp á um hverf is fræðslu og hefja
und ir bún ing á um hverf is stjórn un ar-
kerfi fyr ir Sól heima en með slíku
kerfi læra fyr ir tæki og stofn an ir að
þekkja um hverf is áhrif starf semi
sinn ar.
Sól heim ar eru í regn hlífa sam tök-
un um Glob al Eco-Vill age Netw ork
og er mik ill áhugi á starf semi Sól-
heima og Sess elju húss er lend is. Nú
er stórt og spenn andi verk efni í píp-
un um sem unn ið er í sam starfi og
að frum kvæði banda rískra sam taka
sem vinna að mennt un á há skóla-
stigi í sjálf bærri þró un.
Hús ið nýt ist vissu lega vel til
um hverf is fræðslu út á við en það
er líka nýtt í þágu íbúa Sól heima.
Haldn ir eru fund ir og nám skeið
fyr ir starfs fólk og í ráð stefnu saln-
um er sýnt bíó reglu lega og horft
á fót bolta leiki gegn um gervi hnött.
Sess elju hús er einn ig leigt út til
al menns ráð stefnu- og funda halds í
sam vinnu við gisti heim il ið Brekku-
kot og hef ur reynsl an sýnt að fólk
er sér stak lega ánægt með að stöð-
una. Í hús inu er ráð stefnu sal ur fyr ir
100 manns með góð um tækja bún-
aði, þrjú minni funda her bergi og
ar in stofa. Það þyk ir gott að koma í
Sess elju hús og vinna af krafti yf ir
dag inn í góðri að stöðu og njóta
þess svo að slaka á, fjarri skark ala
þétt býl is ins, á kvöld in.
Bergþóra Hlíðkvist Skúladóttir forstöðumaður skrifar um Um hverf is setr ið Sess elju hús
Fræðslu set ur um um hverf is mál á Sól heim um
Greinarhöfundur við minn isvarða um Sess elju H. Sig mundsdóttur, stofn -
anda Sól heima.
Auglýsing um styrki úr
Landbótasjóði árið 2007
Landeigendur, félagasamtök og aðrir umráðahafar lands geta
sótt um styrk úr Landbótasjóði. Þau verkefni sem hæf eru til
að hljóta styrk úr sjóðnum þurfa að falla að markmiðum og
áherslum landgræðsluáætlunar 2003 – 2014.
Áhersla verður lögð á að styrkja m.a.:
Bætta landnýtingu á afréttum og öðrum sameiginlegum
beitarsvæðum þ.m.t. friðun viðkvæmra svæða og rofsvæða svo
og afmörkun á beitarhæfum svæðum.
Landbætur sem viðurkenndar eru af Landgræðslu ríkisins,
þ.m.t. stöðvun hraðfara jarðvegsrofs, uppgræðsla og skipulag
landnýtingar.
Heildarframlag í Landbótasjóð á árinu 2007 er 20 milljónir
kr. Styrkhlutfall er m.a. háð því hversu vel verkefni fellur að
markmiðum sjóðsins.
Umsóknareyðublöð og úthlutunarreglur fyrir Landbótasjóð eru
á heimasíðu Landgræðslu ríkisins (www.land.is). Einnig er
hægt er að fá eyðublöð, úthlutunarreglur og nánari upplýsingar
á héraðssetrum Landgræðslunnar og í Gunnarsholti,
Rangárvöllum.
Skila skal umsóknum til Landgræðslu ríkisins rafrænt eða í pósti
fyrir 12. mars 2007.