Bændablaðið - 28.01.2009, Qupperneq 12

12 Bændablaðið | miðvikudagur 28. janúar 2009
Ekki eru allir skógareigendur sann-
færðir um að þeir geti eða vilji
græða á því að skógarnir þeirra
skuli binda koltvísýring (CO2) úr
andrúmsloftinu, enda er sú hug-
mynd tiltölulega nýlega komin
fram. James Houser skógræktarráð-
gjafi í Texas segir að skógareigend-
ur þar flokkist í þrjá hópa: Í einum
hópi eru þeir sem eru sannfærðir
um ágæti þess að þeir njóti góðs af
CO2-bindingu skóga sinna. Í öðrum
hópnum eru þeir sem hafa áhuga en
vilja bíða og sjá hvernig markaðs-
málin með CO2-viðskipti þróast.
Í þriðja hópnum eru þeir sem trúa
ekki að hnattræn hlýnun eigi sér
stað eða trúa ekki að CO2-binding
í trjám gagnist til að draga úr henni
eða vilja ekki gangast undir neina
samninga eða kvaðir.
Sumir í þriðja hópnum eru nú
e.t.v. hugsi yfir afstöðu sinni, en
í ágúst sl. fengu sumir nágrann-
ar þeirra greiðslur fyrir CO2-
bindingu sem var seld á vegum
Loftslagskauphallar Chicago
(Chicago Climate Exchange eða
CCX). Greiðslurnar voru að með-
altali um 1.000 bandaríkjadalir
á mann eða um 125.000 krónur
miðað við gengið í ársbyrjun 2009.
James Houser þessi er sjálf-
stætt starfandi skógræktarráð-
gjafi og vinnur m.a. sem verktaki
fyrir AgraGate Climate Credits
Corporation. Það fyrirtæki er stað-
sett í Iowa og felst starfsemi þess í
því að safna saman losunarheimild-
um fyrir gróðurhúslofttegundir. Ein
losunarheimild veitir leyfi til að losa
eitt tonn af CO2 út í andrúmsloftið
og hún getur t.d. orðið til við bind-
ingu á einu tonni af CO2 í skógi.
AgraGate safnar losunarheimildum
saman frá mörgum framleiðendum
(þ.m.t. skógareigendum), sameinar
í stærri heildir og selur þær síðan í
gegnum CCX til aðila sem eru með
CO2-losandi starfsemi og þurfa á
heimildunum að halda (t.d. flug-
félaga og iðnfyrirtækja).
Árið 2007 safnaði AgraGate los-
unarheimildum af rúmlega 20.000
hekturum skóga sem ræktaðir
höfðu verið á skóglausu landi, mest
í suðurríkjum Bandaríkjanna. Alls
seldu 269 skógareigendur heimild-
ir og fengu þeir samanlagt 273.000
USD (34 m.kr.) fyrir. Þetta var
fyrsta árlega greiðsla af 15, en hver
skógareigandi gerir 15 ára samning
um sölu á losunarheimildum. Árið
2007 seldi AgraGate aðeins 17% af
losunarheimildum þess árs í hinum
svokallaða nýskógræktarpakka en
geymir afganginn þar til markaðs-
verð hækkar. Verð á losunarheim-
ildum á CCX fór lækkandi allt árið
2007, úr $4 á tonn niður í $2, hæk-
aði svo snarlega fyrripart árs 2008
upp í $7 en hefur síðan lækkað
hratt aftur og var $1,20 í nóvember
2008. Með söfnun og geymslu á
losunarheimildum getur AgraGate
hagað sölu þannig að fyrirtækið og
skógareigendur græði sem mest,
þ.e. með því að selja einkum þegar
verð er hátt. Það þýðir að greiðslur
til skógareigenda verða misjafnar
eftir árum og var greiðslan 2007
væntanlega í lægri kantinum.
AgraGate gerir samninga til
15 ára við skógareigendur eins og
fyrr sagði, en CCX gerir þá kröfu
að framleiðsla losunarheimild-
anna (CO2-bindingin) sé staðfest af
þriðja aðila, sem CCX viðurkennir.
AgraGate gerir því einnig samn-
inga um vottun, ýmist við opinberar
skógræktarstofnanir eða einkarekn-
ar vottunarstofur sem staðfesta
bindinguna. Vottunaraðilinn mælir
og vottar flatarmál, vöxt og CO2-
bindingu í samningsbundnum skóg-
um hver á sínu svæði. Sala á los-
unarheimildum fer ekki fram fyrr
en skýrslur liggja fyrir frá öllum
vottunaraðilum. Þannig er allt kapp
lagt á gagnsæi og trúverðugleika
ferlisins.
Hingað til hafa skógareigendur
í Bandaríkjunum einungis getað
fengið greitt fyrir CO2-bindingu
í skógum sem stofnað var til á
skóglausu landi eftir 1990 (svoköll-
uðum Kyoto-skógum). Í desember
2007 kynnti CCX reglur um CO2-
bindingu með breytingum á með-
ferð eldri skóga og í langlífum
skógarafurðum. AgraGate er þegar
farið að gera samninga við eigend-
ur eldri skóga á grundvelli þeirra
reglna og vonast til að staðfesting
á bindingu í þeim geti hafist 2009.
Stefnt er að því að þá verði komnir
samningar um 40.000 ha skóglend-
is. Telur AgraGate að reynslan af
samningagerð og sölu á losunar-
heimildum úr nýskógrækt nýtist
þeim við að fást við eldri skóga.
Í stuttu máli eru reglur CCX
þessar:
1. Fyrir nýskógrækt
• Eingöngu er um að ræða skóga
ræktaða eftir 1990 á áður skóg-
lausu landi.
• Skógareigandinn verður að gera
samning þar sem hann skuld-
bindur sig til að viðhalda skóg-
inum í a.m.k. 15 ár.
• Ekki má fjarlægja lífmassa (t.d.
með grisjun) úr skóginum á
samningstímanum (15 árum).
• Sé viðkomandi skógur í Banda-
ríkjunum dugar að miða við
meðalbindingu sem mæld hefur
verið eftir trjátegund og svæði
og CCX viðurkennir (þ.e. ekki
þarf að mæla hvern skóg á
hverju ári).
2. Fyrir eldri skóga
• Viðurkennd er nettó CO2-binding
milli ára, þ.e. binding sem stafar
af lífmassaaukningu eftir að tap
(t.d. vegna grisjunar) hefur verið
dregið frá.
• Allir skógar viðkomandi skóg-
areigenda verða að vera vottaðir
sem sjálfbærir af þar til bærum
vottunaraðila sem CCX við-
urkennir, t.d. Forest Stewardship
Council (FSC).
• Bindinguna þarf að mæla og
staðfesta af vottunaraðila árlega
með úttektum skv. aðferðum
sem eru viðurkenndar af CCX.
• Hvert svæði þarf að vera sam-
þykkt af sérstakri skógrækt-
arnefnd sem starfar hjá CCX.
3. Langlífar viðarafurðir
• Miðað er við kolefni sem bund-
ið er í viði til a.m.k. 100 ára skv.
líkindum fyrir hverja tegund
skógarafurðar.
• Allir skógar viðkomandi skógar-
eigenda verða að vera vottaðir
sem sjálfbærir af þar til bærum
vottunaraðila sem CCX við-
urkennir, t.d. Forest Stewardship
Council (FSC).
Grein þessi er að hluta þýðing á
grein eftir Steve Wilnet sem birtist í
desemberhefti (2008) The Forestry
Source, mánaðarriti skógfræðinga-
félags Bandaríkjanna (SAF) og að
hluta miðuð við upplýsingar sem
finna má á vefsíðum AgraGate
(www.agragate.com) og Chicago
Climate Exchange (www.chica-
goclimatex.com). Að lokum skal
þess getið að í Evrópu starfar sams
konar kauphöll og CCX, European
Climate Exchange (ECX), en þar
er skógrækt ekki enn viðurkennd
aðferð við að framleiða losunar-
heimildir (sjá www.europeanclima-
teexchange.com).
Skógareigendur græða á kolefnisbindingu
Þröstur Eysteinsson
sviðsstjóri þjóðskóganna,
Skógrækt ríkisins
throstur@skogur.is
Loftslagsmál
Vatnslausir gripir
Það er margt sem gerist á heim-
ilinu eins og gengur. Í liðinni viku
ákvað Orkuveita Reykjavíkur
að loka fyrir allt vatn í norður-
hluta Hvanneyrarstaðar í nokkra
klukkutíma, svona á meðan
þeir myndu skanna vatnslögn-
ina. Aðspurðir sögðust þeir þurfa
að gera þetta til þess að teikna
upp lagnaleiðina í gegnum tún
Landbúnaðarháskólans, til þess
að þetta væri allt þekkt ef til þess
kæmi að skólinn ætlaði að grafa
túnin í sundur! Starfsmönnum
OR kom nokkuð á óvart að starfs-
menn Búrekstrarsviðs tækju því
frekar illa að nautgripir og hross
yrðu vatnslaus svo klukkutím-
unum skipti, svo ekki sé talað um
óþægilegt stopp á mjaltaþjóninum.
Í kjölfarið var verkáætlun þeirra
endurskoðuð og verktíminn a.m.k.
helmingaður!
Ærnar bíða vors
Nú er kominn sá tími að ærnar
okkar bíða vorsins með eftirvænt-
ingu. Vel gekk hjá okkur á fengi-
tímanum og er nú tekinn við svo-
lítill rólegheitatími. Þennan tíma
nýtum við til þess að dytta að og
undirbúa komandi vertíð. Eitt af
því eru breytingar sem verið er
að gera á verkstæðinu hjá okkur
á hálfsjálfvirkri fjárvog. Þetta
er fjárvog með þremur útgöng-
um, rafrænni skráningu og afar
góð. Gallinn var sá að hún hent-
aði okkar kennslu- og rannsókna-
vinnu ekki nógu vel þar sem við
þurfum meira að vinna með féð
en margur annar. T.d. var aðgengi
til holdastigunar ekki gott, hvorki
fyrir kennara né nemanda, sökum
plássleysis. Fjár- og bútæknimenn
okkar réðust í verkið, endurhönn-
uðu hluta af búnaði vigtarinnar og
settu auk þess undir hana búnað
svo auðvelt væri að færa hana til.
Verkið tókst afar vel og verður
vigtin til sýnis á opna deginum
4. apríl nk., ásamt öðrum búnaði
okkar, að sjálfsögðu.
Við leitum nýjunga
Nú er mikilvægara en nokkru sinni
fyrr að leita allra leiða til þess að
hagræða. Stór þáttur í því er að
minnka vinnu við búreksturinn
með einum eða öðrum hætti. Við
leitum nú til bænda landsins í leit
að nýjungum og/eða skemmtileg-
um tæknilegum lausnum við hin
daglegu störf í fjósi, fjárhúsi, hest-
húsi eða öðru. Ef þú lumar á ein-
faldri lausn við einhver verk, eða
þekkir til þess hjá öðrum, hafðu þá
endilega samband við okkur. Hver
veit nema viðkomandi liggi með
hugmynd að lausn sem hægt er að
koma í verð? Nánari upplýsingar
veitir Snorri í síma 843-5341 eða
með tölvupósti: snorri@lbhi.is
Kýr með SMS-búnaði?
Í síðustu viku prófuðum við nýjan
tilraunabúnað sem ætlað er að
mæla og fylgjast með líffræði-
legum þáttum í kringum burð.
Markmið þessa verkefnis er að
þróa búnað sem getur látið bónda
vita þegar kýr eru komnar að því
að bera, t.d. með SMS-sendingu. Í
verkið var fengin kvígan Hetja nr.
552 og á hana settir margskonar
mælar, vírar og annað dót. Bar hún
stærðarkálfi með þennan búnað
á sér og skilaði þar mikilvægum
gögnum til frekari vinnslu. Nánar
um þetta síðar.
Allt í hrossum
Á jörðum skólans eru óvenju mörg
hross í hagagöngu núna eða vel á
annað hundraðið og er líkleg skýr-
ing sú að það er heldur ódýrara
en að taka á hús, sem og vöxtur í
hrossaræktarmálum skólans. Eins
og gefur að skilja er útiganginum
gefið, en hjá okkur hafa í tengslum
við þetta vaknað ýmsar spurningar
um heygjöf að vetrinum. Hross hjá
okkur eru ekki úr sama stóðinu og
við komuna eru þau í afar misjöfnu
ástandi. Sum þeirra rýr, önnur feit,
sum afar skapstór, önnur hlédræg,
sum hross verja átsvæðið af krafti
og á meðan fá þau lægra settu
lítið hey. Hefðbundin leið varð-
andi þetta er að flokka hross niður
í hópa og gefa þeim í aðgreind-
um girðingum og er það gert.
Hinsvegar erum við að leita leiða
til þess að einfalda þessa hluti og
eru þegar komnar áhugaverðar
hugmyndir af stað.
Búrekstrarsviði LbhÍ
Snorri Sigurðsson
Fréttir úr búrekstri LbhÍ