Bændablaðið - 28.01.2009, Blaðsíða 15

Bændablaðið - 28.01.2009, Blaðsíða 15
- Fjöldi framleiðenda er um 700. - Meðalbúið framleiðir 170-180 þús. lítra. - Meðalkúabúið hefur stækkað um helming á síðustu 10 árum. - Verðlagsnefnd verðleggur mjólk til bænda. - Greiðslumark er nú 119 milljón lítrar. - Framlög ríkisins til nautgriparæktarinnar árið 2008 voru 5,5 milljarðar króna. - 3.600 tonn af nautakjöti eru framleidd árlega. - Í skýrslu Hagfræðistofnunar frá 2006 eru leiddar að því líkur að yrðu allir tollar felldir niður á mjólkurvörum drægist neysla á íslenskum mjólkurvörum saman um nálægt 40% á öðrum vörum en nýmjólk og skyri. Afleiðingarnar yrðu þær að kúabændum fækkaði verulega og jafnvel svo að sumar byggðir færu í eyði. - Að mati forvígismanna Landssambands kúabænda hyrfu allar núverandi grunnforsendur í rekstri kúabúa á Íslandi og nýjar forsendur tækju við ef Ísland gengi í ESB. Það sama á við um mjólkuriðnaðinn. LK telur að allar vísbendingar séu um að rekstrarforsendur sem sameiginleg landbúnaðarstefna ESB felur í sér yrðu miklu verri en þær sem íslenskir kúabændur búa við í dag. - Alls byggja tæplega 900 manns afkomu sína á vinnu við garðyrkju auk afleiddra starfa. - Rúmlega 200 framleiðendur stunda garðyrkju (kartöflur og annað útigrænmeti) og ylrækt á Íslandi. Þar af eru um 80 bændur sem rækta kartöflur og áætlað er að um 200 manns hafi atvinnu af þeirri framleiðslu. - Hérlendis eru framleidd um 13 þúsund tonn af kartöflum árlega, 860 tonn af rófum, rúm 1.600 tonn af tómötum og 1.340 tonn af agúrkum. - Garðyrkjubændur hafa bent á að innganga í ESB hefði mismunandi áhrif á einstakar búgreinar í garðyrkjunni. Sumar búgreinar hafa eingöngu tollvernd, aðrar eingöngu beingreiðslur og enn aðrar enga vernd. - Innganga í ESB mun að öllum líkindum hafa neikvæð áhrif á blómaræktun, jafnvel svo neikvæð áhrif að henni verði hætt. Nú hafa blóm eingöngu tollvernd sem myndi falla niður við aðild. - Garðplöntuframleiðsla naut tollverndar til ársins 2006 er tvíhliða viðskiptasamningur var gerður við ESB. Tollar féllu niður á trjám og runnum frá ESB-löndum. Áhrif af samningnum eru ekki komin í ljós að fullu. Ennþá eru tollar á sumarblómum að hluta sem skipta miklu máli fyrir garðplöntuframleiðendur. Innganga í ESB mun að öllum líkindum hafa neikvæð áhrif á hluta framleiðslu garðplöntustöðvanna, sérstaklega á sumarblómaframleiðslu. - Útiræktað grænmeti og kartöflur njóta tollverndar þegar íslenska framleiðslan annar eftirspurn. Það þýðir að þegar íslenskar vörur eru ekki á markaði eru erlendu vörurnar f luttar inn til landsins án tolla. Áhrif á þessar tegundir ef Ísland gengi í ESB ráðast mjög af því hvort og hversu mikinn stuðning framleiðandinn fær. - Grænmetisrækt í gróðurhúsum: Bændur sem rækta tómata, gúrkur og paprikur fá beingreiðslur en engir tollar eru í þessum greinum. Árið 2007 nam sú upphæð 219 milljónum króna. Áhrif af inngöngu í ESB á þessar greinar grænmetisræktar yrði ekki eins merkjanleg og á aðra framleiðslu garðyrkjubænda. Rafmagnsverð mun spila stórt hlutverk í samkeppnishæfni ræktunar í gróðurhúsum í framtíðinni. - Lögbýli með virkt greiðslumark í sauðfé voru um 1.450 árið 2008. Auk þess eru rösklega 300 bú sem framleiða kindakjöt án greiðslumarks. - Sauðfjárbændur framleiddu 8.900 tonn af kindakjöti árið 2008. - Um 400 bændur framleiða 50% af öllu kindakjöti. - Frjáls framleiðsla og frjáls verðlagning. - Framlög ríkisins til sauðfjárræktarinnar árið 2009 samkvæmt fjárlögum eru um 4 milljarðar króna. - Forsvarsmenn sauðfjárbænda hafa talið líklegt að styrkjaumhverfi búgreinarinnar gæti haldist svipað innan ESB. Bein samkeppni frá innfluttu kindakjöti yrði e.t.v. ekki mikil en mun þyngra vegur brottfall allrar tollverndar af öðrum kjötvörum frá ESB. Verði mikill innflutningur frá ESB á svína-, nauta- og kjúklingakjöti myndi hann hafa veruleg áhrif á kjötmarkaðinn í heild og þar með talið markað fyrir kindakjöt hérlendis. - Rekstrargrundvöllur margra afurðastöðva brestur ef mikill samdráttur verður í sölu á innlendu kjöti. Störfum í greininni og tengdum greinum mun því fækka. Mörg samfélög sem byggja á sauðfjárrækt hérlendis þola það ekki. - Alls starfa um 140 ferðaþjónustubæir innan Ferðaþjónustu bænda og heildarfjöldi gistirýma er um 4.000. - Vöxtur í fjölda gistinátta hefur einkennt ferðaþjónustu á Íslandi síðustu ár en á árunum 2006-2007 fjölgaði gistinóttum hjá ferðaþjónustubændum um 8,2%. - Hlutdeild bænda í seldum gistinóttum á landsbyggðinni er 26%. Bændur selja 30% af gistinóttum útlendinga á landsbyggðinni en erlendir ferðamenn eru 77% viðskiptavina. - Ferðaþjónustubændur hafa ekki myndað sér formlega afstöðu gagnvart hugsanlegum aðildarviðræðum við Evrópusambandið en hafa bent á að rekstraráhætta vegna gengismála sé mikil innan ferðaþjónustunnar og því sé nauðsyn að hafa stöðugan gjaldmiðil. - Árið 2008 var 21 minkabú og eitt starfandi refabú á Íslandi. - Góður árangur hefur náðst í að auka hagkvæmni í framleiðslu loðdýrafóðurs. Fóðurstöðvar losa sláturhús við lífrænan úrgang og breyta honum í loðdýrafóður. - Meðalverð á minkaskinnum hefur sveif last frá 1.500 kr. upp í tæplega 4.000 kr. á skinn. Meðalverð síðustu fimm ára er 2.908 kr. - Heildarútflutningsverðmæti minka- og refaskinna árið 2007 nam um 400 milljónum króna og 600 milljónum árið 2008. Bæði árin var fjöldi seldra skinna um 160.000. - Einn grundvöllur loðdýraræktar á Íslandi er að hafa aðgang að hráefni úr matvælavinnslu sem ekki er nýtanlegt til manneldis. Færri afurðastöðvar og minni matvælavinnsla í landinu kemur því illa við loðdýraræktendur. - Tæplega 500 bændur stunda byggrækt en markvissar kynbætur á korni og aukin þekking meðal bænda hafa styrkt hana í sessi hér á landi. - Kornrækt er vaxandi í íslenskum landbúnaði og gegnir mikilvægu hlutverki við öflun fóðurs fyrir nautgripi, sauðfé og svín. Árið 2007 var kornuppskeran rúmlega 11 þúsund tonn. - Hlýnandi veðurfar og aukin vinnsla korns á neytendamarkað vekur vonir um fleiri sóknarfæri kornræktar á Íslandi. - Fuglakjötsframleiðsla er um 7.400 tonn á ári. - Eggjaframleiðsla er um 2.800 tonn á ári. - Í skýrslu sem utanríkisráðuneytið vann árið 2003 er talið að eggja- og kjúklingabændum myndi vegna illa og búskapurinn jafnvel leggjast af gangi Ísland í ESB. - Eggjabændur hafa bent á að rekstarskilyrði þeirra séu svo viðkvæm að opnast landið fyrir óheftum innflutningi muni grundvöllur framleiðslunnar bresta. - Íslenskir alifuglabændur eru í fremstu röð meðal þjóða heims hvað varðar öryggi í kjúklingaframleiðslu. Markviss barátta við salmonellu- og kamfýlóbaktersmit hefur skilað frábærum árangri. - Um 75 þúsund hross eru á Íslandi. - Árið 2007 voru f lutt út 1.497 hross, að verðmæti 483 millj. kr. - Fjöldi manns hefur atvinnu af ýmissi þjónustu við hrossaræktendur, bæði í þéttbýli og dreifbýli. - Hrossarækt hefur verulegan hluta tekna sinna af útf lutningi á afurðum og þjónustu en enginn innflutningur er hins vegar á sambærilegum afurðum. Staða búgreinarinnar er því önnur en matvælagreinanna. - Hrossarækt er ekki hluti af sameiginlegu landbúnaðarstefnu ESB (CAP). - Skógarbændur, sem eru samningsbundnir við landshlutabundnu skógræktarverkefnin, eru ábúendur á um 700 lögbýlum á öllu landinu og gróðursetja 70-80% af allri nýplöntun á hverju ári. - Skógræktarfélögin gróðursetja um 15%, Skógrækt ríkisins 2,5% og Landgræðsla ríkisins um 1%. Einkaaðilar gróðursetja 6-7 %. - Svínakjötsframleiðsla á Íslandi er um 6.600 tonn á ári. - Svínabúum hefur fækkað hratt, voru 86 árið 1995 en 22 árið 2009. - Íslenskt svínakjöt er hreint og heilnæmt. Tíðni salmonella í sláturgrísum var aðeins 0,5% á Íslandi árið 2007. Í Danmörku var tíðnin 7,7%, 10,3% að meðaltali í ESB-ríkjunum og 29% á Spáni sama ár. - Verð á svínakjöti til neytenda hefur lækkað á árunum 1993-2008 um 43% á föstu verðlagi. - Vaxandi hluti fóðurs í svínarækt er innlent korn. - Verð á svínakjöti ákvarðast á markaði en búgreinar njóta tollverndar. - Í skýrslu sem utanríkisráðuneytið vann árið 2003 er talið að svínabændum myndi vegna illa og búskapurinn jafnvel leggjast af gangi Ísland í ESB. Spurningar sem vakna Hvernig horfir ESB-aðild við búgreinum?

x

Bændablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.