Bændablaðið - 03.05.2012, Blaðsíða 17

17Bændablaðið | fimmtudagur 3. maí 2012
Gott samstarf
„Þetta samstarf okkar við bændur
er einkum í gegnum verkefnið
Bændur græða landið, Landbótasjóð
Landgræðslunnar og Gæðastýringu
í sauðfjárframleiðslu þar sem
Landgræðslan annast landnýtingar-
þáttinn, en Matvælastofnun (MAST)
er í heild ábyrg fyrir verkefninu.
Reyndar er einnig gott samstarf við
bændur í gegnum almennt gróðureft-
irlit, sem framkvæmt er í beinu sam-
starfi við bændurna sjálfa og ýmis
önnur verkefni þó þau séu smærri í
sniðum. Þá höfum við einnig átt ágæt
samskipti við Bændasamtök Íslands
og þá sérstaklega Landssamtök sauð-
fjárbænda.“
Guðmundur segir um samstarfið
við sauðfjárbændur sérstaklega, að
það skapist ekki síst af því að þeir
eigi vafalaust mestra hagsmuna að
gæta í því að bæta landið til beitar.
Þó það liggi í hlutarins eðli að
bændurnir nýti landið til beitar, hafi
mikil breyting átt sér stað á liðnum
áratugum á afstöðu bænda til land-
nýtingar og uppgræðslu lands. Nú
gangi Landgræðslan og bændur í
takt í uppgræðslumálum, en því hafi
kannski ekki alltaf verið að heilsa á
árum áður.
Aukinn skilningur
„Ég er sannfærður um að þekking og
reynsla af uppgræðslu og meðferð
landsins hefur aukið skilning manna
á þessum málum mjög mikið síðasta
aldarfjórðunginn. Það er afskaplega
mikils virði og í raun ómetanlegt.
Auðvitað eru oft skiptar skoðanir
á báða bóga en þá eru málin bara
rædd. Þó við séum ekki sammála um
alla hluti, þá finnum við alveg að við
eigum samleið með bændum, það er
engin spurning. Nokkrir afréttir hafa
verið algjörlega friðaðir fyrir beit.
Víða á öðrum afréttum sem eru illa
farnir eru menn í miklu uppgræðslu-
starfi, þó alltaf megi deila um hvort
nóg sé að gert,“ segir Guðmundur.
65 landbótaáætlanir
Að sögn Guðmundar voru 65 land-
bótaáætlanir í gangi á árinu 2011,
þar sem menn stunduðu upp-
græðslustarf með skipulegum hætti
í Gæðastýringu í sauðfjárframleiðslu.
„Þar af voru 24 áætlanir vegna afrétta
og 41 áætlun vegna heimalanda. Þar
fyrir utan er talsvert um að menn hafi
gert formlegar landbótaáætlanir á
sínu landi, þó það tengist í sjálfu sér
Gæðastýringunni ekkert. Rúmlega
650 bændur um allt land eru þátt-
takendur í Bændur græða landið. Af
þeim eru um 550 virkir á hverju ári.
Sumir taka sér þá hlé í eitt ár en koma
síðan aftur inn á næsta ári.“
Undanfarin fjögur ár hefur skráð-
um þátttakendum í BGL fjölgað lítil-
lega, en virk þátttaka dregist nokkuð
saman. Áburðarnotkun hefur hins
vegar haldist nokkuð stöðug eftir að
úr henni dró í kjölfar mikilla verð-
hækkana á áburði árið 2008. Reikna
má með að hvert verkefni í BGL taki
um 3-5 ár frá því fræi og áburði er
dreift fyrst og því er eðlilegt að dragi
úr frænotkun í verkefninu eftir því
sem fyrsta árs verkefnum fækkar
hlutfallslega. Að því gefnu að dreift
sé um 200 kg af áburði á hvern ha má
áætla að árlega vinni BGL-bændur að
uppgræðslu um 5.500-6.000 hektara.
1.500-2.000 þátttakendur í
verkefnum Landgræðslunnar
Margir þeirra bænda sem taka þátt í
BGL eru líka þátttakendur í verkefn-
um Landbótasjóðs en að þeim koma
líka ýmsir fleiri aðilar, bændur og
aðrir. Landbótasjóður leggur einkum
áherslu á stöðvun hraðfara jarðvegs-
rofs og gróðureyðingar, endurheimt
gróðurs, jarðvegs og votlendis,
sjálfbæra landnýtingu og bindingu
kolefnis í gróðri og jarðvegi. Að
öllu samantöldu áætlar Guðmundur
að örugglega vinni um 1.500-2.000
bændur að uppgræðsluverkefnum í
samstarfi við Landgræðsluna með
einum eða öðrum hætti.
/HKr.
ALDAGÖMUL HEFÐ
ÞROSKUÐ Í ÍSLENSKU UMHVERFI
Íslenskir mjólkurbændur kynna með stolti hina íslensku Óðalsosta.
Átta ostar byggðir á alþjóðlegri hefð og fullkomnaðir með besta
hráefni sem völ er á — íslenskri mjólk.
ERTU NÓGU ÞROSKAÐUR FYRIR BRAGÐIÐ?
ÚR FÓRUM MEISTARANS
OSTAR
ÍS
L
E
N
S
K
A
/S
IA
.I
S
/M
S
A
5
74
70
1
2/
11
Guðmundur Stefánsson. Mynd / HKr.
Myndi/ Sigríður Jónsdóttir.
Myndi/ Sigríður Jónsdóttir.