Bændablaðið - 03.05.2012, Page 42

42 Bændablaðið | fimmtudagur 3. maí 2012
Sumarblóm auka litadýrðina í
garðinum og fara vel í beðum,
pottum, kerum og svalakössum.
Flest sumarblóm þurfa sólríkan
stað, skjól til að njóta sín vel og
blómstra ríkulega. Þau þola ekki
frost þannig að óráðlegt er að
planta þeim fyrr en hætta á nætur-
frosti er liðin hjá.
Velja skal sumarblóm með tilliti til
vaxtarstaðar. Lítið gagn er í að setja
blóm, sem þurfa mikla sól, í skugga,
eða hávaxnar plöntur þar sem mikið
blæs og hætta er á að þær fjúki.
Framboð sumarblóma vex með
hverju árinu og því getur verið vanda-
samt að velja réttu blómin í garðinn.
Mikill gæðamunur getur verið á
sumarblómum eftir aðstæðum og
meðferð í uppeldinu og hvort þau eru
af sérvöldu fræi, svonefndu F1. Blóm
sem eingöngu hafa verið ræktuð í
gróðurhúsi eru viðkvæmari en þau
sem hafa verið hert í vermireit og
staðið úti. Mikil hætta er á að blóm
sem koma beint úr gróðurhúsi verði
fyrir áfalli þegar þeim er plantað út.
Birta og vatn
Flest sumarblóm eru sólelsk en sumar
tegundir þrífast ágætlega þrátt fyrir
að njóta sólar eingöngu hluta úr degi
og því er hægt að planta þeim í hálf-
skugga. Á sumrin er birta norðan við
hús yfirleitt næg til að sumarblóm
þrífist þokkalega, sérstaklega ef húsið
er í ljósum lit og aðrir vaxtarþættir í
lagi. Á mjög skuggsælum stöðum
getur verið fallegt að hafa sígrænar
plöntur eins og lífvið, buxus eða
Kristsþyrni í keri og nota plönturnar
eins og sumarblóm og endurnýja þær
á hverju ári.
Hætt er við að plöntur sem
ræktaðar eru í takmörkuðu rými,
t.d. í pottum og kerum, ofþorni og
því er nauðsynlegt að vökva þær í
þurrkatíð. Moldin má þó ekki vera
síblaut eins og í mýri því þá geta
ræturnar ekki andað og það dregur úr
vexti. Mikilvægt er að göt séu í botni
ílátanna þannig að afrennsli sé gott.
Séu engin göt má bjarga sér með því
að setja lag af grófri möl í botninn.
Útplöntun
Nauðsynlegt er að undirbúa jarð-
veginn vel áður en sumarblómunum
er plantað, hvort sem það er í beð
eða ker. Æskileg jarðvegsdýpt fyrir
sumarblóm er 15 til 20 sentímetrar.
Stinga skal jarðveginn upp, hreinsa
burt grjót, mylja jarðveginn og bæta í
hann lífrænum áburði á nokkurra ára
fresti. Síðan er jarðvegurinn rakaður
til og lítils háttar af tilbúnum áburði
stráð yfir.
Hæfilegt bil á milli sumarblóma
er 10 til 20 sentímetrar. Þétt plöntun
minnkar vinnu við að reyta illgresi
þegar líður á sumarið. Gæta skal
þess að ræturnar séu blautar þegar
plantað er út til að draga úr líkunum
á að moldin hrynji af þeim. Blómin
eru fljótari að jafna sig eftir útplöntun
sé moldin rök.
Við útplöntun skal gæta þess að
setja hæstu tegundirnar aftast í beðið
og í skjól svo að þær brotni ekki í
vindi og raða plöntunum eftir lit og
lögun eins og hverjum og einum
þykir fara best. Eftir útplöntun þarf
að vökva í nokkra daga á eftir, sé
þurrt í veðri, en of mikil vökvun kælir
moldina og tefur vöxt.
Eftir að sumarblómunum hefur
verið komið fyrir sjá þau yfirleitt um
sig sjálf og þurfa litla umhirðu, nema
þá helst að klippt séu af þeim visnuð
blóm til að koma í veg fyrir fræ-
myndun, en hún dregur úr blómgun.
Í lokin langar mig að minna á að
5. maí næstkomandi er Alþjóðlegi
„verum nakin í garðinum“ dagurinn
(World Naked Gardening Day) og
er þetta í sjötta sinn sem dagurinn
er haldinn hátíðlegur. Íslenskt
garðyrkjuáhugafólk er að sjálf-
sögðu hvatt til að taka þátt í þessu
skemmtilega átaki og viðra belginn,
brjóstin og bossann í tilefni dagsins.
Fróðleiksbásinn
Vilmundur Hansen garðyrkjufræðingur
Garðyrkja & ræktun
Sumarblóm eru ómissandi í garðinn
Bændur á ferð og flugi
Undanfarnar vikur og mánuði hafa
bændur og búalið verið í bænda-
ferðum, bæði innanlands og utan
og farið víða undir öflugir farar-
stjórn Gurðrúnar Bergmann.
Bændurnir Þorkell Fjeldsted
og Heba Magnúsdóttir í Ferjukoti,
Stefán Einar Böðvarsson
Mýrum 2, Ásgeir Árnason og
Ragna Aðalbjörnsdóttir Stóru –
Mörk 3, fóru í draumaferð með
Bændaferðum í byrjun apríl. Farið
var til Kaliforníu og Arizona í
Bandaríkjunum. Ferðast var um
20.000 kílómetra, þar af um 4.000
km í rútu. Að þeirra sögn var ferðin
í alla staði vel skipulögð og margt
að sjá. Komið var til borga eins og
San Francisco, Los Angeles, San
Diego, Phoenix auk staða eins og
Grand Canyon. Ekið var um eyði-
merkur og frjósöm landbúnaðar-
svæði og sögðu þau ferðina í alla
staði hafa verið frábæra.
Myndir /Guðrún Bergmann.
Ilmandi:
Flauelsblóm
Ilmskúfur/levkoj
Morgunfrú
Skjaldflétta
Skrautnál
Hávaxin:
Drottningarfífill
Ljónsmunni
Morgunfrú
Skógarmalva
Sólblóm
Hengiplöntur:
Brúðarauga
Blóðdropar Krists/fúksía
Skjaldflétta
Snædrífa
Tígurblóm
Tóbaks-
horn
Standa fram á haust:
Fjallafjóla/hornfjóla
Garðakornblóm
Morgunfrú
Paradísarblóm
Silfurkambur
Skrautkál
Stjúpa
Lágvaxin blóm / jaðarblóm:
Bláhnoða
Brúðarauga
Fagurfífill
Hádegisblóm
Silfurkambur
Stjúpa
Þurfa sól aðeins hluta úr degi:
Daggarbrá
Paradísarblóm
Silfurkambur
Skrautnál
Þorskagin