Fréttablaðið - 12.04.2012, Blaðsíða 2

12. apríl 2012 FIMMTUDAGUR2
SPURNING DAGSINS
VINNUMARKAÐUR Lögbundnir frí-
dagar, svokallaðir rauðir dagar,
eru almennt fleiri hér á landi en í
nágrannalöndunum. Að frá töldum
þeim dögum sem eru bundnir
sunnudögum eru tólf frídagar á
ári, að frátöldum aðfangadegi og
gamlársdegi, sem eru lögbundnir
frídagar til hálfs.
Í Svíþjóð eru dagarnir ellefu,
tíu í Noregi og Finnlandi og níu í
Danmörku.
Fimm þessara tólf daga eru hins
vegar háðir því á hvaða vikudegi
þeir lenda og sum ár slær tveimur
dögum saman. Til dæmis bar
sumar daginn fyrsta upp á skír-
dag í fyrra.
Síðasta ár var reyndar óvenju
óheppi legt frá sjónarmiði
almennra launþega þegar aðeins
átta af dögunum tólf lentu á
virkum dögum. Þar fyrir utan
lentu aðfangadagur og gamlárs-
dagur á laugardögum.
Þegar litið er til síðustu fimm
ára hafa frídagarnir á virkum
dögum verið allt frá átta upp í alla
tólf, en það var árið 2008.
Í ár verða dagarnir tíu þar sem
nýársdag og sautjánda júní ber
upp á sunnudaga. Næsta ár lítur
mjög vel út þar sem allir frídagar
verða á virkum dögum.
Í þessu sambandi hefur oft verið
minnst á fyrirkomulagið í Bret-
landi þar sem uppbótarfrídagur
kemur í stað lögboðins frídags sem
ber upp á helgi.
Gylfi Arnbjörnsson, formaður
Alþýðusambands Íslands (ASÍ),
segir umræðuna um að taka upp
svipað fyrirkomulag hér á landi
koma reglulega upp í kjaravið-
ræðum.
„Þetta myndi hins vegar kosta
Fleiri rauðir dagar hér
en í nágrannalöndum
Lögbundnir frídagar hér á landi, utan helga, eru tólf talsins. Það er meira en í
nágrannalöndunum. Oft lenda rauðu dagarnir á helgum. Formaður ASÍ segir
að ekki hafi skapast samstaða um uppbótarfrídaga í þeim tilfellum.
■ Nýársdagur
■ Skírdagur
■ Föstudagurinn langi
■ Annar í páskum
■ Sumardagurinn fyrsti
■ Verkalýðsdagurinn, 1. maí
■ Uppstigningardagur
■ Annar í hvítasunnu
■ Lýðveldisdagurinn, 17. júní
■ Frídagur verslunarmanna
■ Aðfangadagur (frá kl. 13)
■ Jóladagur
■ Annar í jólum
■ Gamlársdagur (frá kl. 13)
Lögbundnir frídagar á Íslandi
■ England 8 dagar
■ Danmörk 9 dagar
■ Noregur 10 dagar
■ Bandaríkin 10 dagar
■ Finnland 10 dagar
■ Svíþjóð 11 dagar
■ Frakkland 11 dagar
■ Ítalía 11 dagar
■ Grikkland 12 dagar
■ Spánn 14 dagar
Frídagar
annarra
Í heildina eru tólf frídagar sem borið getur upp utan laugardaga og sunnudaga. Sjö þeirra eru
bundnir virkum dögum og því eru fimm rauðir dagar sem geta fallið á helgi ár hvert. (Algengt
er að launþegar fái frí á aðfangadag og gamlársdag, en það er ekki algilt og því eru þeir dagar
ekki taldir með í þessu samhengi.)
peninga og atvinnurekendur hafa
ekki viljað ljá máls á þessu.“
Að sögn Gylfa hefur einnig
komið til tals að breyta fyrirkomu-
lagi fimmtudagsfrídaga, til dæmis
með því að færa þá eða safna frí-
dögunum saman í lengra frí.
„Margir þeirra daga eru hins
vegar kirkjudagar og koma þannig
inn í kjarasamninga. Það yrði því
ekki einfalt mál og svo eru líka
skólafrí og annað á sama tíma.
Það myndi því kalla á mikla og
víða samstöðu á vinnumarkaði.
Þegar allt kemur til alls eru hins
vegar skiptar skoðanir um málið
þar sem sumum finnst gott að fá
frí á fimmtudögum. Þá taka jafn-
vel einhverjir út sumarfrísdag á
föstu deginum til að fá langa helgi.“
Gylfi segir hins vegar að mikið
hafi unnist í að fjölga sumarfrís-
dögum í kjarasamningum síðustu
ára, og auk þess hefur sveigjanleiki
launþega varðandi sumarfrí aukist
umtalsvert. thorgils@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
LÖGREGLUMÁL Ríkissaksóknari
rannsakar nú hvort yfirvöld hafi
lekið málsgögnum úr hrottalegu lík-
amsárásarmáli til fjölmiðla. Ástæð-
an er umfjöllun DV um mál sem
kennt hefur verið við Hells Angels
í fjölmiðlum.
Ráðist var á konu á heimili henn-
ar í desember síðastliðnum og henni
misþyrmt hrottalega. Fimm manns
hafa verið ákærðir fyrir árásina,
þeirra á meðal Einar Marteinsson,
sem þá var leiðtogi Hells Angels.
DV fjallaði um málið um miðjan
mars og birti þá orðréttar vitna-
skýrslur auk ljósmynda sem rann-
sakendur höfðu tekið á vettvangi
glæpsins. Gögnin voru ekki opin-
ber og ekki kom fram hvaðan þau
bárust miðlinum.
Það var verjandi eins sakborn-
inganna í málinu sem kærði lekann
til Ríkissaksóknara og fór fram á
rannsókn. „Það er augljóst að ein-
hver hefur lekið gögnunum til fjöl-
miðla. Ég kærði þetta til Ríkissak-
sóknara og óskaði eftir rannsókn á
þessu,“ segir verjandinn Guðmund-
ur St. Ragnarsson.
Sigríður J. Friðjónsdóttir ríkis-
saksóknari staðfestir að málið hafi
verið tekið til rannsóknar. - sh
Myndir og vitnaleiðslur úr hrottalegu líkamsárásarmáli birtust í DV:
Ríkissaksóknari rannsakar leka
ÁKÆRÐUR Einar Marteinsson er
ákærður fyrir að hafa lagt á ráðin um
árásina.
DÓMSMÁL Sérstakur saksóknari
hefur gefið út ákæru á hendur
tveimur konum fyrir skatta-
lagabrot í rekstri hárgreiðslu-
stofunnar Toni & Guy.
Samkvæmt ákærunni trössuðu
konurnar, sem eru 31 og 42 ára,
að standa skil á virðisaukaskatti
sem nemur rúmum 5,3 milljónum
fyrir árið 2008 og tæpum 3,8
milljónum í opinber gjöld.
Konurnar voru framkvæmda-
stjóri og stjórnarformaður
rekstrarfélagsins Toggu ehf.
Hárgreiðslustofan Toni & Guy
hætti rekstri skömmu eftir að
meint brot voru framin. - sh
Greiddu ekki virðisaukaskatt:
Ákærðar fyrir
trass í rekstri
Toni & Guy
BAREIN, AP Forsætisráðherra
Danmerkur, Helle Thorning-
Schmidt, þrýstir á stjórnvöld í
Barein að þau framselji Abdul-
hadi al-Khawaja. Al-Khawaja
hefur verið í hungurverkfalli
í tvo mánuði. Hann hefur tvö-
faldan ríkisborgara rétt, bæði í
Danmörku og í Barein.
Al-Khawaja var dæmdur í lífs-
tíðarfangelsi af sérstökum dóm-
stól í Barein sem stofnaður var
vegna óeirðanna þar í fyrra. Mót-
mælin þar náðu hámarki á vor-
mánuðum í fyrra en yfirvöld hafa
barið uppreisnina niður og lofað
umbótum. Ekki hefur enn verið
staðið við þau loforð. - bþh
Danir vilja fanga framseldan:
Danskur fangi í
hungurverkfalli
ÓEIRÐIR Sprengja sprakk í Manama,
höfuðborg landsins, sem særði sjö lög-
reglumenn og þrjá alvarlega.
SAMGÖNGUR Töluvert fleiri voru
á faraldsfæti yfir nýafstaðna
páskahelgi en um páskana í fyrra,
samkvæmt mælingum Vega-
gerðarinnar. Alls fóru ríflega 33
þúsund bílar um Hellisheiði, sem
er um 12 prósenta aukning frá
páskunum í fyrra, þegar tæplega
30 þúsund fóru um heiðina. Í ár
fóru um 28 þúsund bílar um Hval-
fjarðargöngin, en í fyrra voru
bílarnir ríflega 27 þúsund talsins.
Umferðin um páskana var þrátt
fyrir aukninguna í ár umtalsvert
minni en um páskana 2010. - bj
Meiri umferð um páskana:
12% fleiri um
Hellisheiðina
EKIÐ Hlutfallslega mest aukning var um
Hellisheiði á páskadag. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
BRETLAND, AP Breskur karlmaður
var í gær dæmdur í 11 og hálfs
árs fangelsi fyrir að hafa rænt
verslanir og kveikt í einni þeirra
í uppþotum sem urðu í London í
sumar sem leið.
Gordon Thompson, sem er 34
ára, var dæmdur fyrir að hafa
kveikt í sófa í húsgagnaverslun-
inni House of Reeves í Croy-
don-hverfi í London. Verslunin,
sem brann til kaldra kola, hafði
verið starfrækt í 144 ár í húsinu.
Thompson neitaði upphaflega að
hafa kveikt í, en játaði að lokum
gegn því að fá mildari dóm. - bj
Kveikti í verslun í óeirðum:
Játaði og hlaut
um 11 ára dóm
SAMGÖNGUR Herjólfur siglir í
Landeyjahöfn á morgun og föstu-
dag, þrjár ferðir hvorn daginn.
Landeyjahöfn hefur liðið
fyrir sandburð og mikla öldu-
hæð í vetur. Tvö skip hafa unnið
að dýpkun hafnarinnar undan-
farið. Siglingadögum á Landeyja-
höfn fjölgar eftir því sem líður á
vorið en stefnt er að því að nota
höfnina fram á næsta vetur. Far-
þegar eru beðnir að fylgjast með
upplýsingum um ferðir skipsins
vegna skjótra breytinga sem
orðið geta. - bþh
Vestmannaeyjaferjan:
Herjólfur siglir
í Landeyjahöfn
Patrekur, ætlarðu nokkuð
að vera með Stjörnustæla á
Hlíðarenda?
„Nei, það er ekki Valmöguleiki.“
Patrekur Jóhannesson, uppalinn Stjörnu-
maður, hefur tekið við þjálfun meistara-
flokks Vals í handbolta karla.
UTANRÍKISMÁL Wen Jiabao, for-
sætis ráðherra Kína, kemur í
opinbera heimsókn til Íslands í
seinni hluta mánaðarins. Hann
mun funda með forsætisráðherra
og fleiri ráðherrum auk forseta
Íslands. Þá segir í fréttatilkynn-
ingu frá forsætisráðuneytinu að
hann muni kynna sér jarðhitanýt-
ingu á Íslandi.
Halldór Ásgrímsson sendi for-
sætisráðherra Kína boð um opin-
bera heimsókn árið 2006 og hefur
boðið legið fyrir síðan þá. Í fyrra
var hafist handa við að finna tíma
fyrir heimsókn, að sögn forsætis-
ráðuneytisins.
Jiang Zemin, þáverandi leiðtogi
Kína, kom til Íslands fyrir tíu
árum síðan. Iðkendur Falun Gong,
sem ætluðu að mótmæla friðsam-
lega, voru stöðvaðir við komuna til
landsins eða meinað að koma. Að
auki var komið í veg fyrir að leið-
toginn sæi mótmæli í Reykjavík.
Persónuvernd úrskurðaði seinna
að stjórnvöld hefðu brotið lög.
Ellefu þingmenn úr öllum
flokkum nema Framsóknarflokkn-
um og Sjálfstæðisflokknum hafa
lagt fram þingsályktunartillögu
þar sem lagt er til að iðkendur
Falun Gong verði beðnir af sökunar
og þeim greiddar skaðabætur.
Heimsókn forsætisráðherrans
gæti vel orðið tilefni til þess að
iðkendur Falun Gong noti tæki-
færið til „friðsamlegrar áminn-
ingar“ að sögn Þórdísar Hauks-
dóttur, sem tók þátt árið 2002.
„Spurningin sem ég spyr er hvort
við ætlum aftur að láta þetta stóra
ríki verða til þess að við sveigjum
af okkar leið sem lýðræðisríki,“
sagði Þórdís í samtali við Vísi í
gær. - þeb
Opinber heimsókn verður mögulega tilefni áminningar Falun Gong iðkenda:
Forsætisráðherra Kína kemur
FALUN GONG Guðmundur Steingríms-
son er fyrsti flutningsmaður tillögu
um að iðkendur Falun Gong verði
beðnir afsökunar á framferði íslenskra
stjórnvalda fyrir tíu árum.
FRÍDAGAR Margir
Íslendingar nýta
páskafríið til að
fara á skíði.