Fréttablaðið - 19.04.2012, Blaðsíða 28

28 19. apríl 2012 FIMMTUDAGUR
22. apríl og 6. maí kjósa Frakkar forseta. Mánuði
síðar, 10. og 17. júní, greiða þeir
atkvæði um nýtt löggjafarþing. Það
er ekki venja að kjósa í tveimur
umferðum í þeim löndum sem eru
næst okkur og ekki heldur að hafa
þingkosningar í beinu framhaldi
af forsetakosningum. Hér birtist
sérstaða franskrar stjórnskipunar
þar sem forseti lýðveldisins hefur
beina aðild að stjórn landsins hafi
hann til þess þingmeirihluta, en
fer með utanríkis- og varnarmál
hvort sem hann hefur meirihluta á
þingi eður ei. Í þingkosningunum
er landinu skipt í einmenningskjör-
dæmi og því þarf að kjósa aftur á
milli þeirra tveggja sem hæstir
eru í fyrri umferð í þeirri seinni.
Sama gildir um forsetaembættið
enda þykir ekki forsvaranlegt að sá
sem situr í svo valdamiklu embætti
hafi á bak við sig minna en helm-
ing atkvæða landsmanna.
Þetta fyrirkomulag skýrir um
margt hegðun bæði stjórnmála-
manna og almennings í kosninga-
baráttunni. Frambjóðendur til for-
seta eru margir (að þessu sinni tíu)
og eru fulltrúar ólíkra stefna og
skoðana. Fyrir þá sem eiga von um
að komast áfram í seinni umferð
skiptir öllu máli að tryggja sér
annað af tveimur sætum þar. Sósí-
alistinn Lionel Jospin, sem hafði
verið farsæll forsætisráðherra
frá 1997, lenti í þriðja sæti í fyrri
umferð í forseta kosningunum 2002
og var því úr leik í þeirri seinni,
þótt hann hefði sennilega sigrað
sitjandi forseta, Jacques Chirac,
hefði hann komist áfram. Líklegt
fylgi hans í seinni um ferðinni
dreifðist á of marga fram bjóðendur
vinstri manna í þeirri fyrri. Kjós-
endur sem ýmist töldu hann vera
of langt til hægri eða vinstri vildu
senda honum skilaboð um breytta
stefnu í fyrri um ferðinni, þótt þeir
hefðu flestir talið hann skárri kost
en Chirac, sitjandi forseta. Hægri
öfga maðurinn Jean-Marie Le Pen
skaust fram fyrir Jospin í fyrri
umferð og því hlaut hinn aldni
Chirac yfirburðakosningu í seinni
umferðinni, þar sem vinstri, miðju
og frjálslyndir hægri menn sam-
einuðust um að halda Le Pen og
stefnu hans gegn innflytjendum
frá völdum.
Snemma í kosningabáráttunni
virðist Sarkozy hafa áttað sig á
því að hann gæti lent í svipaðri
stöðu, og misst hina nýju for-
ystukonu Þjóðfylkingarinnar,
Marine Le Pen, fram fyrir sig.
Því hefur hann lagt allt kapp á
að tryggja sér sem mest af fylgi
hennar með yfirlýsingum um
hertar reglur gegn nýjum inn-
flytjendum og endurskoðun á
Schengen-sátt málanum. Hættan
við þessa stefnu er að tapa fylgi á
miðjunni. Því hefur hann tryggt
sér stuðning einstakra stjórn-
málamanna sem teljast frjáls-
lyndir, m.a. í innflytjendamálum
og eru það skilaboð til miðjunnar
um að hann sé þrátt fyrir allt eng-
inn öfga maður í þessum málum.
Þessi hegðun forsetaframbjóð-
enda í baráttunni fyrir fyrri
umferð kallast „le grand écart“.
Myndlíkingin er tekin úr dansi
og merkir að fara í splitt. Þeir
frambjóðendur sem ætla sér að
komast áfram verða að teygja sig
sem víðast yfir hið pólítíska litróf
til að tryggja að þeir verði annar
af tveimur sem berjast áfram í
seinni umferðinni.
Þetta gildir líka um François
Hollande, frambjóðanda sósíalista.
Í upphafi kosninga baráttunnar
virðist hann hafa talið að vinstri
menn hefðu lært af reynslunni frá
2002 og myndu forðast sundrungu.
Hann gerði bandalag við græn-
ingja um að tryggja þeim örugg
sæti í þingkosningunum í júní hétu
þeir því að lýsa yfir stuðningi við
hann í seinni umferð forsetakosn-
ingana. Nú hefur staðan breyst.
Eva Joly, frambjóðandi græn-
ingja, hefur ekki fengið hljóm-
grunn meðal kjósenda. Aftur á
móti hefur Mélenchon, sem er
boðinn fram af bandalagi flokka
sem eru vinstra megin við Sósí-
alistaflokkinn, vakið meiri lukku
og gæti velt bæði Le Pen og fram-
bjóðanda miðjumanna, Bayrou,
úr sessi „þriðja mannsins“ í for-
setakosningunum, þ.e. þess sem
hugsanlega gæti skotist fram úr
öðrum hvorum „stóra“ frambjóð-
andanum.
Að þessu þarf Hollande að huga
og reyna að biðla til vinstri manna
með loforðum um aukna skatt-
lagningu hinna betur megandi og
verndun velferðarkerfisins, en
jafnframt að sannfæra miðjuna
um að hann sé rétti maðurinn til að
takast á við þann alvarlega efna-
hagsvanda sem Frakkar standa nú
frammi fyrir.
Hvað sem kemur upp úr kjör-
kössunum nk. sunnudag breytist
áferð og inntak kosninga bar-
áttunnar um leið og seinni umferð
hefst. Líklegast er að sitjandi for-
seti Sarkozy og sósíal istinn Hol-
lande keppi þá um hylli franskra
kjósenda. Eins og er segja
skoðana kannanir að Hollande
muni sigra með yfirburðum.
Sarkozy telur að það muni breytast
um leið og Frakkar standa frammi
fyrir valinu milli sín, sem hefur
reynslu af því að stýra landinu,
bæði sem forseti og ráðherra, og
Hollande, sem einvörðungu hefur
starfað sem þingmaður, ráðgjafi
forseta og ráðherra en fyrst og
fremst sem formaður Sósíalista-
flokksins um árabil. Ef annar
þessara tveggja dettur af ein-
hverjum ástæðum út eftir fyrri
umferð verður staðan enn opnari
og erfiðara að spá um útkomuna.
Það er því spennandi kosningavor
framundan í Frakklandi.
Franska kosningavorið – fernar kosn-
ingar um forseta og þingmeirihluta
Stjórnmál
Torfi. H.
Tulinius
prófessor í íslenskum
miðaldafræðum við HÍ
Ef annar þessara tveggja dettur af ein-
hverjum ástæðum út eftir fyrri umferð
verður staðan enn opnari og erfiðara að
spá um útkomuna.
Mér finnst stundum eins og ég sé í hlutverki fábjánans í
fáránleikhúsi þjóðfélagsins í dag.
Ég er einhver nöldrandi fýlu-
púki sem getur ekki séð að allt
er á blússandi uppleið. Hag stofan
staðfesti þetta meira að segja
um daginn þegar hún sagði m.a
að kaupmátturinn hjá mér væri
svipaður og árið 2004. Það hlýtur
því að vera tóm ímyndun að launin
mín dugi ekki út mánuðinn og að
ég sé tæknilega gjaldþrota út af
verðtryggðu húsnæðisláni sem
ég tók vegna íbúðarinnar minnar
árið 2006. Ég hlýt að vera sá eini
sem er í þessari stöðu. Eða hvað?
Nei, ég hef alveg tekið eftir
því að það eru fleiri ósáttir við
sinn hlut í dag. Það hefur t.d
ekki farið framhjá neinum að
sumir bankastjórar eru drullu-
fúlir, eðlilega. Einn er farinn í
mál, annar hótar að hætta og sá
þriðji er fúll yfir því að fá ekki
einhverjar 100 milljónir sem
hann segist eiga inni. Já, lífið er
ósanngjarnt.
Stundum verð ég ótrúlega
þreyttur á þessum endalausa
barningi við kerfið og að vera í
hlutverki nöldrarans. Ég er lífs-
glaður og hamingjusamur fjöl-
skyldufaðir sem á frábæra eigin-
konu og yndisleg börn. Stundum
langar mig bara til að gefast upp
og spila með í Pollýönnuleiknum
þar sem allt er svo frábært og
framtíðin björt. En þá slær raun-
veruleikinn mig utan undir með
tómu veskinu og ég fatta að ég
verð að halda áfram að berjast.
Það er of mikið í húfi.
Það má ekki takast að svæfa
okkur með þögninni eða kaf-
færa með sífellt nýjum hita-
málum dagsins í dag. Forseta-
kosningarnar, stjórnarskráin,
kvótamálin og ESB eru allt mjög
mikilvæg mál en þau eru ekki
töfrabragð sem lætur okkur
hverfa. Við erum hér enn.
Aularnir sem tókum verðtryggð
húsnæðislán sem stökkbreyttust
í öskrandi sístækkandi ófreskju.
Vandamál okkar eru raunveruleg
og þarfnast raunverulegra lausna.
Eftir ónáttúruhamfarir
hrunsins eru fjölmargar venju-
legar fjölskyldur fastar í fjölda-
gröf fátæktar. Það er sann-
leikurinn, þó svo að einhverjir
talnasérfræðingar reyni kannski
að sannfæra okkur um annað. Við
erum orðin þreytt á að fá sendar
vistir ofan í gröfina til þess að
halda í okkur lífi. Við viljum
heldur fá sendan spotta svo við
komumst upp úr þessari gröf og
getum séð fram á einhverja fram-
tíð í okkar annars frábæra landi.
Það er ekki í lagi að ýta verð-
tryggingunni og leiðréttingu hús-
næðislána stanslaust til hliðar.
Sumir segja að stjórnvöld ætli
að salta þetta þar til nær dregur
kosningum til þess að geta sett
þessi mál í kosningaloforða-
bankann. Ég trúi ekki að það sé
raunin. Fórnarkostnaðurinn við
það yrði of mikill. Stjórnvöld
og lánastofnanir verða að fara
að bretta upp ermar og taka á
þessum málum fyrir alvöru, ekki
seinna en strax. Ég veit að þolin-
mæði er dyggð en ég er ekki viss
um að við höfum efni á henni
mikið lengur.
Ofþolinmæði skuldara
Mig langaði að skrifa grein fyrir okkar ágætu alþingis-
menn og ríkisstarfsmenn. Mig
langaði að benda á nokkur atriði
sem því miður hafa ekki fengið
nægilega mikið vægi í almennri
umræðu. Nú hafa rúm 5.480
manns flutt af landi brott umfram
það fólk sem flutt hefur til Íslands
frá árinu 2009 eða síðan þessi
ríkis stjórn tók við. Þetta hefur
fengið umfjöllun en ekki sá mikli
auður sem fer með þessum ein-
staklingum. Nefnilega verðmætin
sem þessir einstaklingar skapa og
ævitekjur þessa fólks. Ef við ein-
földum málið í litlu reiknisdæmi
og miðum við meðalheildarlaun
fólks árið 2009 samkvæmt Hag-
stofunni.
■ Fáum við að mánaðarlaunin eru
366 þúsund krónur á mánuði eða
tæpar 4,4 milljónir króna á ári.
■ Ef við gefum okkur að þetta
fólk vinni 40 ár af ævinni með
tæpar 4,4 milljónir á ári, gefur
það okkur að hver einstak lingur
vinnur sér inn tæpar 176 milljónir
króna í heildarlaun yfir ævina.
■ Ef við margföldum svo ævi-
tekjur einstaklings með fjölda
brottfluttra frá árinu 2009 til
2011 eða 5.480 einstaklingar fáum
við rúma 960 milljarða króna í
heildarævitekjur sem þessir ein-
staklingar vinna sér inn. Til ein-
földunar er ekki tekið tillit til
almennra launahækkana yfir
ævina.
Hvað væru því skatttekjurnar
af þessum rúmum 960 milljörðum
króna? Ríkið, við fólkið verðum af
365 milljörðum króna yfir 40 ára
tímabil frá þessum 5.480 einstak-
lingum sem eru nú brottfluttir.
Núna er verið að vinna í að
kollvarpa aðalundirstöðuat-
vinnugrein Íslands, sjávar-
útveginum og menn horfa með
glampa í augunum á að taka út úr
greininni aukalega 25 milljarða
króna, í formi skatta, á næsta
ári. Ef núverandi ríkisstjórn
myndi nú leggja meiri metnað í
að skapa ný störf og stöðugt og
gott atvinnuumhverfi fyrir bæði
gömul og ný fyrirtæki, gæti hún
reynt að laða þessa 5.480 einstak-
linga aftur heim. Skatttekjurnar
af þeim á einu ári nema rúmum
9 milljörðum króna miðað við 4,4
milljónir í heildartekjur einstak-
lings og 38% skatt.
Ég er þrítugur, þriggja barna
faðir og það er verið að þurrka
út mína kynslóð með verð-
tryggingunni, metnaðarleysi í
atvinnumálum og skort á framtíð-
arsýn fyrir Ísland. Svo ég vitni í
úttekt sem gerð var af Verkalýðs-
félagi Akraness þá var verðmæta-
sköpun síðustu loðnuver tíðar
áætluð 30 milljarðar króna og
hefur ekki verið svona góð í ára-
tugi. Á sama tímabili þá hækkuðu
verðtryggðar skuldir heimilanna
um 30,5 milljarða króna, sem
sagt þurrkaði út þann auð sem
ein besta loðnuvertíð síðari ára
skapaði fyrir íslenskt þjóðarbú.
Að lokum vil ég hvetja alþingis-
menn og starfsfólk ríkisstofnana
til að hætta að eyða tíma og orku
í hluti sem skipta minna máli,
t.d. nýja stjórnarskrá, breyt-
ingu á ráðuneytum, löggildingu
nokkurra starfsheita sérfræðinga
og kjarnorkuendurvinnslustöðina
í Sellafield og fleiri og fleiri mál.
Ég bið ykkur frekar að fara að
vinna að því sem raunverulega
skiptir máli, skapa heilbrigt og
stöðugt atvinnuumhverfi, heil-
næma framtíðarsýn fyrir Ísland
og afnema verðtrygginguna sem
er að sliga þetta þjóðfélag.
Tölum um það
sem skiptir máli
Fjármál
Birgir Örn
Guðjónsson
eiginmaður og faðir
Efnahagsmál
Pétur Jakob
Pétursson
gæða- og
framleiðslustjóri hjá
Deutsche Fischfang
Union GmbH (DFFU)
MBA-NÁM
ALÞJÓÐLEGT STJÓRNENDANÁM VIÐ HR
www.hr.is/mba
95% útskrifaðra bættu stöðu
sína á vinnumarkaði
99% sögðust vera betri starfsmenn
99% juku sjálfstraust sitt í starfi
(Viðhorfskönnun MBA-nemenda 2002–2010)
Kynntu þér námið og bókaðu
viðtal hjá verkefnastjóra.
Fjárfestu í sjálfum þér
Telma Sæmundsdóttir
verkefnastjóri
telma@hr.is
UMSÓKNARFRESTUR ER TIL 30. APRÍL