Fréttablaðið - 08.06.2012, Page 16

16 8. júní 2012 FÖSTUDAGUR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Atli Fannar Bjarkason (dægurmál) atlifannar@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is FÓLK OG SÉRBLÖÐ: Elín Albertsdóttir elin@365.is og Vera Einarsdóttir vera@365.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
HALLDÓR
Um 430.000 manns, þar af 74.000 börn undir fimm ára, þjást nú vegna mikils
matvælaskorts í Gambíu, minnsta ríki á
meginlandi Afríku. Gambía er eitt fátæk-
asta land heims og er hluti af Sahel svæðinu
sunnan Sahara þar sem milljónir
manna svelta nú heilu hungri.
Hlér Guðjónsson, sendifull-
trúi Rauði krossins, hefur síðustu
tvær vikur verið í Gambíu og
metið þörfina fyrir neyðaraðstoð
í landinu. Um 75% landsmanna
lifa af landbúnaði og eru hrís-
grjón aðalfæða fólksins. Gríðar-
legir þurrkar leiddu til þess að
hrísgrjónauppskeran síðasta
haust var aðeins um fimmtungur
af því sem hún var árið áður.
Fjöldi fólks á nú hvorki mat
fyrir börnin sín né útsæði til að
planta í akra sína. Fólk selur það
litla sem það á til að eiga fyrir
nokkrum bollum af hrísgrjónum. Þeir sem
eiga húsdýr hafa margir slátrað þeim til
matar fyrir fjölskylduna. Börn eru tekin úr
skóla og send út að leita að mat.
Rauði krossinn á Íslandi hefur svarað
neyðarbeiðni frá Gambíu og er að hefja
umfangsmikla dreifingu matvæla og útsæð-
is til um 50.000 manns sem verst eru settir.
Áhersla er lögð á að hjálpa fjölskyldum með
börn yngri en fimm ára en þau eru í mestri
hættu vegna vannæringar.
Systurfélag okkar, Rauði krossinn í Gam-
bíu, hefur dreifingu á útsæði
og matvælum til þeirra fjöl-
skyldna sem mest þurfa á hjálp
að halda um miðjan júní. Miklu
skiptir að vinna hratt til að fólk
eigi að borða og eigi möguleika
á að planta útsæðinu án tafar
og tryggja sér uppskeru í haust.
Þannig hjálpum við fólki til að
hjálpa sér sjálft.
Birna Halldórsdóttir, sendifull-
trúi Rauða krossins, er komin
til Gambíu þar sem hún mun
stýra neyðaraðstoð Íslands fram
á haustið og sjá til þess að hún
komist til skila.
Rauði krossinn á Íslandi biður
almenning að leggja neyðaraðstoðinni lið.
Það má gera á vefsíðu okkar raudikrossinn.
is eða með því að hringja í söfnunarsímann
904 1500 og gefa þannig 1.500 krónur. Það
eru ekki miklir peningar á Íslandi en geta
skipt sköpum fyrir fólk sem á engan mat
fyrir börnin sín.
Hjálpum fólki í neyð
Hjálparstarf
Kristján
Sturluson
framkvæmdastjóri
Rauða krossins
Fjöldi fólks
á nú hvorki
mat fyrir
börnin sín né
útsæði til að
planta í akra
sína.
M
ikið er um að lopapeysur sem auglýstar eru og
kynntar sem íslenzk vara séu framleiddar í Kína.
Um þetta hefur Fréttablaðið fjallað að undanförnu.
Heimsóknir í verzlanir leiða í ljós að ekki er gerður
neinn greinarmunur á peysum sem eru prjónaðar á
Íslandi og þeim sem eru gerðar í Kína. Framleiðsluland er ekki til-
greint á peysunum og ómögulegt fyrir neytandann að fá að vita hvar
varan er framleidd. Fréttablaðið hefur með örfáum undantekningum
átt í mestu erfiðleikum með að fá nokkur svör frá þeim sem selja
lopapeysur framleiddar erlendis;
þetta virðist vera feimnismál sem
ekki má tala um.
Bryndís Eiríksdóttir, fram-
kvæmdastjóri Handprjóna-
sambandsins hefur gagnrýnt
þetta fyrirkomulag harðlega
hér í blaðinu og í Fréttablaðinu
í gær upplýsir Ásmundur Einar
Daðason alþingismaður að hann hyggist skoða með lögfræðingum
þingsins hvort hægt sé að skerpa á reglum. Honum finnst miður að
lopapeysurnar skuli yfirhöfuð framleiddar í Kína.
Það er í raun ekkert athugavert við að íslenzk framleiðslufyrir-
tæki og verzlanir láti prjóna lopapeysur fyrir sig í Kína, úr íslenzkri
ull og samkvæmt íslenzkri hönnun. Þannig er stuðlað að því að mæta
vaxandi eftirspurn, ekki sízt frá ferðamönnum, eftir lopapeysunum
og væntanlega að því að halda verðinu hóflegu. Sömu lögmál eiga við
þarna og um framleiðslu alls konar vestrænnar hönnunarvöru, sem
er framleidd í Austurlöndum þar sem vinnuafl er ódýrara.
Þetta snýst ekki um þjóðarstolt, eins og Ásmundur lætur skína
í, heldur að neytendur fái réttar upplýsingar. Sumum neytendum
er áreiðanlega alveg sama þótt þeir kaupi peysu prjónaða í Kína ef
hönnunin og munstrið er íslenzkt og verðið hóflegt. Hins vegar fer
sá hópur neytenda stækkandi, eins og Bryndís Eiríksdóttir bendir
á, sem vill fá réttar og skilmerkilegar upplýsingar um það hvar
vara er framleidd.
Fyrir suma skiptir það máli af því að þeir vilja vera nokkuð
vissir um að aðstæður fólksins sem vinnur við framleiðsluna séu
sem beztar. Aðrir vilja að hlutirnir séu ekta og myndu hvorki kaupa
„íslenzka“ lopapeysu, „skozkan“ tvídjakka né „finnskan“ veiðihníf ef
hlutirnir væru framleiddir í Kína, jafnvel þótt enginn gæðamunur
væri á þeim. Þessi hópur neytenda er gjarnan reiðubúinn að greiða
hærra verð fyrir vöru sem hann er viss um að sé ekta. Þetta er
vaxandi þáttur í menningarferðamennsku; að taka með sér heim
mat og hluti sem framleiddir eru af heimamönnum og partur af
sögu þeirra og arfleifð.
Það er þess vegna full ástæða til að Neytendastofa skoði málið,
eins og sviðsstjóri þar á bæ segir í Fréttablaðinu í gær að verði gert.
Æskilegast væri auðvitað að hafa merkingar sem auðvelda neyt-
endum, bæði erlendum og innlendum, að hafa uppi á ekta íslenzkum
lopapeysum, handprjónuðum á Íslandi, ef það er það sem þá langar
í. Sama á við um alla aðra vöru; upprunamerkingar eiga að vera
skýrar og skilmerkilegar.
Neytendur eiga að fá réttar upplýsingar:
Kínverska
lopapeysan
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Til þjónustu reiðubúinn?
Alþingismönnum er tíðrætt um að
þeir sitji í umboði þjóðarinnar. Þeir
séu þjónar almennings. Þjónsstarfið
er margslungið. Þeir hafa yfirleitt það
markmið að sjá til þess að viðskipta-
vinir eða vinnuveitendur fái það
sem þeir biðja um, innan eðlilegra
marka þó, og að upplifun þeirra verði
sem best. Einn frægasti þjónninn
er skáldsagnapersónan Jeeves, sem
var húsbónda sínum, Bertie
Wooster, innan handar í einu
sem öllu. Svo er það þarfasti
þjónninn, íslenski hesturinn
sem var landsmönnum í senn
fararskjóti og félagi og jafn-
vel síðar fæða.
Hvað má bjóða?
Þjónarnir á Alþingi virðast margir
hverjir leggja annan skilning í hlut-
verk sitt. Hvernig væri að koma inn á
veitingastað þar sem þjónarnir vændu
hvorn annan um drykkju á vinnutíma
eða að byrla kúnnum eitur. Hvað
hefði Wooster sagt ef Jeeves hefði í
hans umboði úthúðað öðru heimilis-
fólki fyrir að vera honum ósammála.
Þó hestar hafi misjafnt geðslag er
harla ólíklegt að hestur hafi
nokkru sinni hneggjað
og frýsað dögum saman
og neitað að hreyfast úr
stað vegna þess að hann
var ósáttur við leiðina
sem meirihluti
hópsins hafði
valið. Sá ætti varla skilið að vera
tekinn með í næstu ferð.
Tvífarasamsærið
Forsetaframbjóðandinn Ástþór
Magnússon sendi út tilkynningu í gær
þar sem hann tíundaði aðfinnslur
sínar um verklag RÚV í umfjöllun um
forsetakosningarnar. Hann lét fylgja
með upptöku af spjalli við ritstjóra
Kastljóss þar sem Ástþór kastaði fram
sprengju. Brynja Þorgeirsdóttir, sem
var nýlega ráðin til Kastljóssins eftir
að Þóra Arnórsdóttir tók sér frí vegna
framboðs, er „nánast tvífari Þóru“. Þar
væri „dulbúinn áróður“. Jahá! Sum
samsærisplott fjölmiðlanna eru
lymskulegri en önnur.
thorgils@frettabladid.is
FULLKOMINN FERÐAFÉLAGI!