Fréttablaðið - 21.06.2012, Síða 19

FIMMTUDAGUR 21. júní 2012 19
Það er nánast útilokað á tímum nútímaviðskipta að komast
af án greiðslukorta. Það er metið
að þriðjungur allra viðskipta
í heiminum sé nú gerður upp
rafrænt, hlutfallið vex dag frá
degi en bandaríska fyrirtækið
VISA hefur ráðandi markaðs-
stöðu. Lengst af hafa kortafyrir-
tækin látið að því liggja að þau
séu hlutlaus milliliður viðskipta
en í desember 2010 felldu þau
grímuna og settu WikiLeaks í
viðskiptabann. Þetta voru sam-
stilltar aðgerðir VISA, Master-
Card, Bank of America, Western
Union og PayPal. Með þessari
aðgerð þurrkaðist nánast upp
tekjulind WikiLeaks sem hafði
alfarið verið rekið með frjálsum
framlögum hundruð þúsunda ein-
staklinga um allan heim.
Þetta var í fyrsta sinn sem
kortafyrirtækin reiddu til höggs
með þessum hætti og gerðust
dómarar og böðlar gegn sam-
tökum sem hafa hvergi í heim-
inum verið lögsótt, þrátt fyrir
digurbarkaleg ummæli. Þetta
er í fyrsta sinn sem samtök sem
berjast fyrir gagnsæi og heil-
brigðu lýðræði með birtingu
upplýsinga á grundvelli grunn-
gilda blaðamennskunnar verða
fyrir barðinu á ægivaldi þessara
fjármálastofnana. Engum getur
dulist að pólitískur þrýstingur
býr að baki og með þessum
aðgerðum sjáum við tilraun til
einkavæðingar ritskoðunar.
Málið hefur víðtæka til-
vísun og hefur gerræðið enda
sætt gagnrýni Amnesty Inter-
national, það sama hefur tals-
maður mannréttindamála hjá
Sameinuðu þjóðunum gert sem
og utanríkisráðherrar aðildar-
ríkja Evrópuráðsins. Ef þessu
er ekki hrundið hefur skapast
fordæmi og þá er endirinn ekki
ljós. Munu kortafyrirtækin
straffa Amnesty eða
Greenpeace? Munu
þau ákveða að loka á
einstaka fjölmiðla sem
selja innihald sitt á
netinu?
Undirliggjandi er
einnig sú alvarlega
spurning hvort korta-
fyrirtækin geti tekið
sér það vald að hindra
hvern og einn einstak-
ling í að styðja mál-
stað með fjárfram-
lagi. Í heimi alvalds
plastkortanna er þetta
aðför að tjáningar-
frelsinu. VISA telur í
lagi að þú styðjir Ku
Klux Klan eða hægri
öfgasamtök sem Andreas Brei-
vik var í nánu samstarfi við.
Þú getur notað kortið þitt til
að kaupa riffil sömu gerðar og
hann notaði í sínu viðurstyggi-
lega ódæðisverki í Útey. VISA
er heldur ekki að amast við því
að kortin þeirra séu notuð til
klámkaupa á netinu. VISA hefur
hins vegar ákveðið að þú megir
ekki nota kortið þitt til að styðja
við bakið á WikiLeaks.
Samtökin hafa undirbúið
málssóknir gegn þessari aðför
víða um heim auk þess sem á
næstu vikum er að vænta niður-
stöðu í kvörtun til Samkeppnis-
stofnunar Evrópusambandsins
en VISA og MasterCard hafa
sameiginlega yfir 95% markaðs-
hlutdeild í Evrópu.
Fyrsta dómsmálið sem fer
í málflutning verður flutt í
Héraðs dómi Reykjavíkur í dag.
Þar er samstarfsaðili Wiki-
Leaks á Íslandi, fyrirtækið
DataCell að stefna Valitor. Data-
Cell er gagnahýsingar- og þjón-
ustufyrirtæki sem
sá um að taka á móti
stuðningsfram lögum
fyrir WikiLeaks.
Félagið gerði samning
við Valitor í fyrra og í
kjölfarið var greiðslu-
gáttin opnuð í nokkrar
klukkustundir áður en
henni var skellt aftur
án nokkurra fullnægj-
andi skýringa.
Í dómsal er lögð
fram sú einfalda
krafa að Valitor standi
við gerða samninga.
Undirliggjandi er þó
grundvallarspurning
um mannréttindi og
tjáningarfrelsi. Niður-
staðan verður bautasteinn í bar-
áttunni fyrir þá sem telja ótækt
að örfá fjármálafyrirtæki, með
VISA í broddi fylkingar, taki sér
það ofurvald að ráða örlögum
fyrirtækja eða félagasamtaka
sem reiða sig á styrktarframlög.
Ég ber þá von í brjósti að geta
vísað til dómsniðurstöðu í minni
heimabyggð þar sem réttlætið
nái fram að ganga. Það yrði við
hæfi að slík skilaboð kæmu frá
landi sem hefur séð framan í
skefjalausa misbeitingu valds
af hálfu fjármálastofnana.
Víða um heim verður horft til
Héraðs dóms Reykjavíkur.
WikiLeaks gegn misbeitingu VISA
Dómsmál
Kristinn
Hrafnsson
talsmaður Wikileaks
Undirliggj-
andi er þó
grundvallar-
spurning um
mannréttindi
og tjáningar-
frelsi.
Ef barnið þitt, ágæti lesandi, lenti í umferðarslysi, dytti á
skíðum eða af hestbaki og lam-
aðist, hvað væri það þá helst sem
þú vildir heyra lækninn segja?
Vildir þú heyra hann segja
að barnið þitt væri varanlega
lamað og myndi sitja í hjólastól
það sem eftir væri lífs þess?
Vildir þú heyra að barnið þitt
gæti ekki framar klætt sig og
matast sjálft eða þrifið sig vegna
máttleysis í höndum? Vildir þú
heyra að barnið þitt þyrfti um
alla framtíð að takast á við önd-
unarörðugleika, miklar þvag-
færasýkingar, þrýstingssár með
tilheyrandi magalegum á spítala
vikum saman, lágan blóðþrýst-
ing og beinþynningu?
Satt að segja er ég viss um
að þú vildir ekki heyra neitt af
þessu. Umfram allt vildir þú
heyra lækninn segja þau gullnu
orð að hann geti læknað barnið
þitt. En, því miður. Þau orð munt
þú ekki heyra, því hvorki er til
lækning né lækningastefna fyrir
mænuskaða.
Í þeim tilgangi að fá hrundið
af stokkunum skipulagðri leit
að lækningu á mænuskaða
undir merkjum Norðurlandanna
lögðu þingmenn Íslandsdeildar
Norður landaráðs fram tillögu á
þingi ráðsins 2010. Aðalinntak
tillögunnar var að Norðurlanda-
ráð setti á fót starfshóp lækna
og vísindamanna með það hlut-
verk að rýna í þá vísindaþekk-
ingu á mænunni sem nú er til
staðar og skoða hvort samþætta
mætti hana og leggja fram sem
grunn til þróunar lækninga-
stefnu fyrir þá sem mænuskaða
hljóta. Íslensku þingmennirnir,
með Siv Friðleifsdóttur í broddi
fylkingar, unnu ötullega að því
að tillagan hlyti samþykki Norð-
urlandaþingsins og varð sú raun-
in 2011.
Gangur mála hjá Norðurlanda-
ráði er sá að þegar þingið hefur
samþykkt tillögu þá tekur við
embættismannanefnd Norður-
landaráðs. Hennar hlutverk er
að vinna samþykktar tillögur til
ráðherranefndar ráðsins. Ekki
fór þó betur fyrir okkar tillögu
en svo að embættismannanefnd-
in afgreiddi hana út af borðinu.
Ástæðan var að hún passaði ekki
í pakkakerfi sem Norðurlanda-
ráð hefur nú tekið upp. Til allrar
lukku mótmælti fulltrúi Íslands
í embættismannanefndinni. Til-
lagan er því ekki dauð og ómerk
en halda þarf fastar á málum en
reiknað hafði verið með til að
fá hana í framkvæmd. Á fundi
velferðarráðherra Norðurlanda
sem haldinn var fyrir skömmu
tók velferðarráðherra Íslands
málið upp. Enn er ekki ljóst
hvort eða hvaða árangur það
mun bera.
Frá dýpstu rótum hjarta míns
bið ég nú velferðar-, utanríkis- og
forsætisráðherra að sameinast
um að beita ráðherranefnd Norð-
urlandaráðs ómældum þrýstingi
svo mögulegt verði að hrinda af
stokkunum skipulagðri leit að
lækningu á mænuskaða í nánustu
framtíð. Heimurinn þarf svo
mjög á því að halda.
Hvort vilt þú?
Heilbrigðismál
Auður
Guðjónsdóttir
stjórnarformaður
Mænuskaðastofnunar
Íslands
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
5
3
12
7
BÍLALAND
EIN STÆRSTA BÍLASALA LANDSINS
BÍLALAND
EIN STÆRSTA BÍLASALA LANDSINS
BÍLALAND
EIN STÆRSTA BÍLASALA LANDSINS
BÍLALAND
EIN STÆRSTA BÍLASALA LANDSINS
BÍLALAND
EIN STÆRSTA BÍLASALA LANDSINS
BÍLALAND
EIN STÆRSTA BÍLASALA LANDSINS
SUBARU Impreza 2.0R
Nýskr. 11/07, ekinn 48 þús.
Bensín, sjálfskiptur.
Rnr. 200725
VERÐ
2.100 þús. kr.
M.Benz E 220 CDI
Nýskr. 02/07, ekinn 236 þús.
Dísil, sjálfskiptur.
Verð: 3.990 þús. kr. Rnr. 200146
TILBOÐSVERÐ
3.290 þús. kr.
MAZDA Tribute I 4wd
Nýskr. 07/05, ekinn 80 þús.
Bensín, sjálfskiptur.
Rnr. 101930
VERÐ
2.050 þús. kr.
Bmw X5 3.0D
Nýskr. 08/07, ekinn 67 þús.
Dísil, sjálfskiptur.
Rnr. 190494
VERÐ
7.690 þús. kr.
VERÐ
1.090 þús. kr.
CITROEN C3 SX
Nýskr. 07/06, ekinn 46 þús.
Bensín, sjálfskiptur.
Rnr. 101933
Skoda Octavia Ambiente
Nýskr. 10/07, ekinn aðeins 41 þús.
Bensín, beinskiptur.
Rnr. 101921
VERÐ
1.690 þús. kr.
KLETTHÁLSI 11 og BREIÐHÖFÐA (Bílakjarninn)
VIÐ ERUM Á TVEIMUR STÖÐUM:
Breiðhöfða og Kletthálsi 11 - 525 8000 - www.bilaland.is
Afgreiðslutími: Mánudaga kl. 10.00 til 18.00 – Þriðjudaga til föstudaga kl. 9.00 til 18.00
Hér sjáum við aðeins brot af þeim bílum sem við
erum með á sölu. Endilega kynntu þér fjölbreytt
úrval á www.bilaland.is