Fréttablaðið - 12.09.2012, Síða 1

veðrið í dag
MEST LESNA
DAGBLAÐ Á ÍSLANDI*
Sími: 512 5000
*Samkvæmt prentmiðlakönnun Capacent Gallup janúar - mars 2012
Miðvikudagur
skoðun 12
3 SÉRBLÖÐ
í Fréttablaðinu
Fólk
Markaðurinn
Handavinna
og föndur
12. september 2012
214. tölublað 12. árgangur
HJÓLUM TIL FRAMTÍÐARRáðstefnan Hjólum til framtíðar 2012 – rannsóknir og reynsla
verður haldin í Iðnó 21. september frá 9 til 16. Áhersla
verður lögð á það sem efst er á baugi í heimi hjólavís-
inda og reynslu þeirra sem hafa eflt hjólreiðar í sínu
nærumhverfi. Kynning á rannsókn um hjólreiðar á
köldum svæðum er eitt lykilerinda ráðstefnunnar.
BRÚÐKAUPSGJAFIR
TILBOÐ - mikið af frábærum boðumtil
Laugaveg i 178 - S ím i : 568 9955
Bikini
Tankini
Sundbolir
Sími 553 7355 • www.selena.is
Bláu húsin v/Faxafen
DALVEGI 16c · 201 KÓPAVOGISÍMI 568 6411 · WWW RAFVORUR IS
Taka 12 Kg · HljóðlátStórt op > auðvelt að hlaðaSparneytin amerísk tæki.<Þvottvélin tekur heitt og kalt vatn Afkastamikill
þurrkari >
Þvottavél Þurrkari12 kg
Amerískgæðavara
Amerí k
Vertu vinurGóð þjónusta - fagleg ráðgjöf.www.mistyskor.is
Vandaðir þýskir herraskór úr leðri í úrvali
Til dæmis: Teg: 305302/241 - Litur: svart - Stærðir: 40 - 47 Verð: 15.885.-
Sími 551 2070Opið mán.-fös. 10-18.Laugardag 10-14.
F yrstu fjárréttir landsins voru haldnar 2. september þegar réttað var í þremur réttum; Baldurs-heims- og Hlíðarrétt í Mývatnssveit og í Þverárrétt ytri í Eyjafjarðarsveit. Á næstu tíu dögum fara síðan fjöl margar réttir fram um allt land. Ólafur R. Dýr-mundsson, ráðunautur hjá Bændasam-tökum Íslands, segir að það sé réttað í um 150 réttum á Íslandi en enginn veit nákvæma tölu þeirra enda eru þær mis-stórar. „Tímabilið sem réttir standa yfir er um þrjár vikur. Þessa dagana er verið að smala mikið á Suðurlandi og vestanverðu landinu en víðast hvar á Norðurlandi er búið að smala helstu afrétti.“ Næstu stóru réttir í nánd við höfuð borgarsvæðið fara fram föstu-daginn 14. september en þá eru Hruna-réttir og Skaftholtsréttir á Suður-landinu. Sunnudaginn 16. september fer Fossvallarétt fram við Lækjarbotna enhún er næsta rétt við R
vilja kynnast réttum. Einnig má nefna
Þverárrétt í Þverárhlíð í Mýrasýslu en
hún er haldin mánudaginn 17. septem-
ber.
Ólafur segir réttirnar alltaf sívinsælar
þrátt fyrir að þær hafi tekið miklum breytingum undanfarin ár. „Það færist
sífellt meira í vöxt að verið sé að smala
á fjórhjólum. Landið okkar er misjafnt
og sums staðar viðkvæmt og því þarf
að fara varlega enda getur akstur utan
vega verið varasamur. Best er að nota
hesta og vera gangandi þótt slík tæki geti komið sér vel til dæmis á heiðum.“Fé hefur fækkað talsvert hérlendis undanfarin ár að sögn Ólafs. Þó eru fjölmennustu réttirnar með 5-10.000 fjár. „Svo eru auðvitað margar mun minni eða með 1.000-2.000 fjár. En hér áður fyrr voru þær mun fleiri.“ Upplýsingar um réttir má fiBæ d
RÉTTIRNAR HAFNARSMÖLUN Nú geta landsmenn brugðið sér í réttir á næstu dögum. Réttir hófust
snemma í september og halda áfram út mánuðinn víða um land.
SKEMMTUN Réttir eru alltaf jafnvinsælar hjá ungum sem öldnum.
MYND/BÆNDABLAÐIÐ
Kynningarblað Námskeið, verkfæri, netverslun,
handverk, heimilisiðnaður og þjóðararfur.
HANDAVINNA
MIÐVIKUDAGUR 12. SEPTEMBER 2012
& FÖNDUR
www.visir.is Sími: 512 5000 |
Miðvikudagur 12. september 2012 | 15. tölublað | 8. árgangur
Konur skrifa pistla í Mark ðinn
Breyting hefur verið gerð á föstum dálki í Mark-aðnum. Frá og með þessu tölublaði mun dálkurinn á baksíðu, sem áður hét „Bankahólfið“, heita „Hin hliðin“ og hafa átta konur með mismunandi að-komu og sýn á viðskipti og efnahagsmál samþykkt að skiptast á að skrifa hann. Pistlar þeirra munu einnig birtast á Vísi.is sama dag og Markaðurinn kemur út.
Breytingin hefur verið unnin í nánu samstarfi við Félag kvenna í atvinnurekstri (FKA). Fyrsti pistilinn, sem birtur er á baksíðu Markað-arins í dag, er skrifaður af Rúnu Magnús dóttur, ACC stjórnendamarkþjálfa, stofnanda Connected- Women.com og Brandit. Aðrir höfundar sem munu skrifa reglulega eru Guðrún Högnadóttir hjá Franklin Covey, Hulda Bjarnadóttir, framkvæmda-stjóri FKA, Ingibjörg Gréta Gísladóttir hjá Reykja-vík Runway, Vilborg Aldís Ragnarsdóttir eig di
OYSTER PERPETUAL EXPLORER II
Áratuga forskot
með Svaninn!
Rúðuvökvi, 4 ltr. Kr 499
Bæklingur
fylgir með
inni í blaðinu
í dag.
Skelltu þér í áskrift!
568 8000 | borgarleikhus.is
Margbreytileiki í fyrir-
lestrum
Hádegisfyrirlestraröð
MARK hefst í dag.
tímamót 18
HVESSIR Það gengur í stífa SA-átt
með rigningu um S- og V-vert
landið síðdegis. Hægara og bjart
norðan og austan til. Hlýnar í veðri.
VEÐUR 4
10
10
EFNAHAGSMÁL Fjárlagafrumvarp næsta árs gerir ráð
fyrir að skattar á vörur og þjónustu nemi 235,9 millj-
örðum á næsta ári sem er raunaukning um 4,3 prósent.
Í frumvarpinu eru tilteknar aðgerðir sem eiga að
skila 4,9 milljörðum króna á árinu; hækkun virðis-
aukaskatts gistingar, úr sjö í 25,5 prósent og hærri
vörugjöld á tiltekin matvæli, bílaleigubíla og tóbak.
Ekki er gert ráð fyrir að svokallað gistináttagjald,
krónutölugjald sem innheimt er fyrir hverja selda
gistinótt, verði fellt niður.
Tóbaksgjöld verða hækkuð umfram önnur gjöld,
eða um fimmtán prósent að undanskildum gjöldum
á neftóbak, sem tvöfaldast milli ára. Sagði ráðherra
að notkun neftóbaks í vör hefði ekki farið minnkandi
þrátt fyrir hækkanir síðustu ára, því væri hækkunin
nú eins mikil og raun ber vitni. Tekjur af hærra tób-
aksgjaldi hækka um rúman milljarð.
Þá er reiknað með 4,6 prósenta verðlagshækkun á
ýmsum krónutölugjöldum sem miðast við magnein-
ingar, en undir það falla til dæmis vörugjöld á bensín,
kolefnis gjald og olíugjald.
Samkvæmt frumvarpinu er jafnvægi að nást í rík-
isbúskapnum eftir þrengingar síðustu ára. Þar er gert
ráð fyrir 2,8 milljarða króna halla, en árið 2014 verði
ríkisreksturinn jákvæður í fyrsta sinn frá hruni.
- þj , sjá síðu 10
Fjárlagafrumvarpið gerir ráð fyrir skatta- og gjaldhækkunum:
4,9 milljarðar sóttir með séraðgerðum
SJÁVARÚTVEGUR Bókfært virði lána
Landsbankans, Íslandsbanka og
Arion banka til sjávarútvegs fyrir-
tækja hefur dregist saman um
samtals 39,2 milljarða króna frá
því að bankarnir voru stofnsettir
haustið 2008.
Helsta ástæða þess er sú að stór
fyrirtæki í geiranum hafa greitt
lán sín upp hratt samhliða auknum
hagnaði þeirra á undanförnum
árum.
Langstærsti hluti þeirrar lækk-
unar hefur átt sér stað hjá Lands-
bankanum þar sem útlánin hafa
lækkað um 33 milljarða króna.
Endurgreiðslur skulda eiga þar
verulegan hlut að máli, að sögn
Kristjáns Kristjánssonar, upplýs-
ingafulltrúa bankans. Hjá Íslands-
banka hefur bókfært virði útlána
til sjávarútvegs lækkað um 6,2
milljarða en hjá Arion banka hefur
það staðið í stað. – þsj / sjá Markaðinn
Skuldir sjávarútvegs lækka:
Útgerðir borga
skuldir hratt
ALÞINGI Það er brýnt fyrir þjóðina
og stofnanir hennar að á kom-
andi vetri verði tekið á vanda
Alþingis, sagði
Ólafur Ragnar
Grímsson, for-
seti Íslands, í
þingsetningar-
ræðu sinni í
gær þar sem
staða þingsins
var honum ofar-
lega í huga.
Hann sagði
það brýnt fyrir
Alþingi og alla sem þar starfa og
bætti við að það væri ekki síst
mikilvægt fyrir hann sjálfan sem
forseta „því ella munu áfram
aukast kröfur um afskipti hans
af setningu laga umfram það sem
hefur tíðkast“.
Ólafur bætti við að viðtöl sín
við fólkið í landinu, tug þúsundum
saman, í nýliðinni kosningabar-
áttu hafi að stórum hluta snúist
um stöðu þingsins. - shá / sjá síðu 4
Þingsetningarræða forseta:
Óbreytt ástand
kallar á afskipti
ÓLAFUR RAGNAR
GRÍMSSON
Sárt á Kýpur
Ísland náði sér ekki á strik
gegn Kýpur í gær og mátti
þola svekkjandi tap.
sport 26
Á rauða dreglinum
Indía Salvör Menuez keppti
á kvikmyndahátíðinni í
Feneyjum.
fólk 30
VEÐUR Almannavarnir lýstu yfir
neyðarástandi í Þingeyjarsýslum
um klukkan sjö í gærkvöldi.
„Það er einfaldlega þörf á öllum
björgum, viðbúnaði og aðstoð til að
ganga í þetta verk,“ segir Svavar
Pálsson, sýslumaður á Húsavík,
sem skipulagði aðgerðir þegar
Fréttablaðið hafði samband.
„Það eru sjálfsagt 13 þúsund
fjár uppi á heiðum. Leitar svæðið
er býsna stórt í umdæmi sýslu-
mannsins á Húsavík; í Mývatns-
sveit, á Mývatnsöræfum, á Þeysta-
reykjasvæðinu og Reykjaheiði,“
segir Svavar.
Um 150 björgunarsveitarmenn
voru við leit í gær og vonast menn
til að hægt verði að fá 200 til 250
menn í dag. Verið var að senda út
útkall til björgunarsveita í nánustu
byggðum á Austurlandi og í Eyja-
firði um níuleytið í gærkvöldi. Leit
hefst strax í dagrenningu í dag.
„Aðgerðin gengur út á það að
reyna að bjarga því sem bjargað
verður. Það liggur fyrir að fé hefur
fennt í kaf á stórum svæðum,“ segir
Svavar. Leitarsvæðin eru erfið
yfirferðar og miklir snjóskaflar
víða. „Sums staðar er útilokað að
fara um öðruvísi en á beltatækjum.
Þeystareykjasvæðið er sérstaklega
slæmt, þar er bæði erfitt yfirferðar
og gríðarlegur snjór.“
Almannavarnarstjórn var kölluð
saman klukkan 15 í gær þegar ljóst
var að björgunaraðgerðin væri að
vinda upp á sig.
„Það rann upp fyrir mönnum
í dag [í gær] hversu alvarlegt
ástandið væri á svæðinu,“ segir
Rögnvaldur Ólafsson verkefna-
stjóri hjá Almannavarnadeild
Ríkislögreglustjóra. „Það fé sem
fundist hefur er svo örmagna að
ekki er hægt að smala því. Það þarf
því öll tæki og tól til að flytja féð til
byggða.“ - bþh / sjá síðu 8
Neyðarástandi lýst
yfir á Norðurlandi
Almannavarnir Ríkislögreglustjóra lýstu yfir neyðarstigi í Þingeyjarsýslum í
gærkvöldi. Þrettán þúsund fjár eru enn uppi á heiðum. Enn víða rafmagnslaust.
DREGIN ÚR FÖNN Björgunarsveitarmaðurinn Ómar Mohamed H. Zarioh bjargar kind úr skafli við Helluvað og Laxárbakka í
Mývatnssveit í gær. Enn eru hátt í 13 þúsund fjár á heiði. Mjög erfiðar aðstæður til leitar eru nyrðra. STÖÐ 2/BÖDDI
Það fé sem fundist
hefur er svo örmagna
að ekki er hægt að smala því.
RÖGNVALDUR ÓLAFSSON
VERKEFNASTJÓRI