Fréttablaðið - 22.09.2012, Blaðsíða 26

22. september 2012 LAUGARDAGUR26
S
amantekt Hagstofu
Íslands á íslenskum
mannanöfnum og nafn-
giftum barna á síðasta
ári sýnir að þrátt fyrir
að hin hefðbundnu nöfn,
eins og Jón og Guðrún,
séu enn algengust hill-
ir jafnvel undir breyt-
ingar.
Vinsælustu nöfn
barna sem fæddust á
síðasta ári eru Aron
og Emilía (eða Emelía),
en það eru sömu nöfn
og voru vinsælust
árið áður. Árin þar
áður trónuðu nöfnin
Alexander og Viktor
á toppnum hjá svein-
börnum, en Anna hjá
stúlkum.
Fróðlegt er að bera
saman tölfræðina yfir
barnanöfn og algeng-
ustu nöfnin, þar sem
talsverður munur er á.
Jón er vitanlega enn
langsamlega algengasta nafn-
ið meðal karla eins og það hefur
verið um aldir. Til dæmis hét
fjórði hver karlmaður á Íslandi
Jón þegar manntalið 1703 var
tekið. 5.371 maður hét Jón að eig-
innafni um síðustu áramót, sem
er meira en eittþúsund manns
yfir Sigurði sem er í öðru sæti,
en Guðmundur kemur þar rétt á
eftir. Guðrún er algengasta kven-
mannsnafnið, eins og það var árið
1703, þar sem tæplega fimm þús-
und konur báru það nafn, Anna
er í öðru sæti og Sigríður í því
þriðja. Þessi röð algengustu nafna
hefur haldist lítið breytt um langa
hríð.
Þessi tvö nöfn hafa
hins vegar fallið nokk-
uð í vinsældum og er
Jón í sjöunda sæti
yfir algengustu nöfn
sveina sem fæddust í
fyrra, og Guðrún féll
niður í 12. til 13. sæti.
Annað sem vekur
athygli er að nafnið
Sigríður hafði fallið
allt niður í 39. sæti.
Mikið hefur verið
rætt um „ný“ nöfn
og vissulega er að sjá
snarpa fjölgun í stök-
um nöfnum. Eitt skýr-
asta dæmið er nafn-
ið Baltasar. Nú bera
52 það nafn og níu
til viðbótar hafa það
sem millinafn. Það er
mikið stökk frá því sem áður var,
en samkvæmt B.Ed.-ritgerð sem
skrifuð var við Háskóla Íslands
fyrir nokkru voru aðeins fjórir
sem báru það nafn fyrir árið 2000,
þar á meðal leikstjórinn Baltasar
Kormákur, faðir hans og sonur.
Annað dæmi er Breki, en það
fór ekki að njóta verulegra vin-
sælda fyrr en um miðjan tíunda
áratuginn. Árið 2007 voru hins
vegar 110 sem báru það sem
■ ALGENGUSTU MANNANÖFN ÍSLENDINGA
Jó
n
Guðrún
SigurðurA
n
n
a
Sigríður
Kristín
Margrét
H
el
ga
Sigrún
Ingibjörg
Jóhanna
M
aría
G
u
ð
m
u
n
d
u
r
G
u
n
n
ar
Ó
lafu
rEi
n
ar
K
ristján
Magnús
Stefán
Jó
h
an
n
Námskeiðið er fyrir þá sem vilja njóta lífsins,
lifa lífinu aðeins hægar og huga að andlegri og
líkamlegri líðan. Dvölin gefur einnig einstakt
tækifæri til að taka upp nýjar og skynsamlegar
leiðir hvað varðar hreyfingu, næringu og svefn.
Innifalið er ljúffengur og hollur matur í öll mál,
aðgangur að sundlaugum, baðhúsi, líkamsrækt
og yoga. Nudd og val um ýmsar meðferðir í boði.
Verð á mann kr. 121.900.
7 daga heilsudvöl 11.-18. nóvember
Jón og Gunna á undanhaldi
Hagstofa Íslands gaf á dögunum út tölfræði um íslensk mannanöfn. Í athugun Þorgils Jónssonar kemur glögglega í ljós að þrátt
fyrir að Jón og Guðrún séu enn algengustu nöfnin eru breytingar við sjóndeildarhringinn. Hefðbundnari nöfn færast neðar á
vinsældalista íslenskra barnanafna og þess verður eflaust ekki langt að bíða að sætaskipti verði á topplistunum.
Þrátt fyrir að bókstafur-
inn z hafi verið settur
út af sakramentinu
með fyrirmælum
stjórnvalda á átt-
unda áratugnum er
þó leyfilegt að að
nota hann í ritun
nafna af erlendum
uppruna.
Í úrskurðum mannanafnanefndar er ekki
fallist á notkun setunnar í nöfnum, nema
sannarleg hefð sé fyrir slíku.
Í mannanafnaskrá eru 14 karlmanns-
nöfn með z en aðeins eitt kven-
mannsnafn.
Karlanöfn: Ebenezer, Franz,
Fritz, Gizur, Klemenz, Lauritz,
Lórenz, Moritz, Zakaría, Zak-
arías, Zophanías, Zóphanías,
Zophonías, Zóphonías.
Kvennafn: Franziska.
■ ÚTLÆGIR BÓKSTAFIR – LEYFILEG NÖFN
fyrsta nafn, en 270 sem annað
nafn. Um síðustu áramót voru
þeir orðnir 134 að fyrra nafni og
387 að öðru nafni.
Hvað varðar kvenmannsnöfn
má ef til vill helst tala um spreng-
ingu með nafnið Ísabella. Það náði
ekki almennri útbreiðslu fyrr en
einmitt upp úr 1995 og tólf árum
síðar voru þær orðnar 176 talsins
og 249 um síðustu áramót.
Ef fram fer sem horfir er því
næsta víst að Jón og Gunna munu
gefa eftir, hlutfallslega alltjent, og
þau nöfn sem hingað til hafa talist
nýjabrum verða orðin landsmönn-
um töm.
Þá er kannski skammt þess að
bíða að forsetahjónin Embla Líf og
Tristan Blær setjist að á Bessa-
stöðum.
heita nú
Baltasar. Þeir
voru aðeins
fjórir talsins
árið 2000.
52
ARON OG EMILÍA Þess er skammt að bíða að ekki verði lengur hægt að nota hugtakið „Jón og Gunna“ þegar talað er um ósköp venjulegt fólk. Hvort það verður „Aron og Emilía“, „Ísabella og Breki“ eða einhver önnur
nöfn sem munu leysa Jón og Gunnu af hólmi mun tíminn einn leiða í ljós.