Fréttablaðið - 27.10.2012, Qupperneq 32

27. október 2012 LAUGARDAGUR32
Í
Reykjavíkurnóttum er sjónum
beint að fyrstu árum Erlendar
Sveinssonar í lögreglunni um
miðjan 8. áratuginn. Þetta
er sextánda bók Arnaldar
Indriða sonar, þar af sú tólfta
um Erlend og rannsóknarteymi hans.
Fyrri bækurnar gerast á árunum
1998-2005 en í þeim er jafnan flakkað
aftur í tíma og með hverri bók fæst
æ skýrari mynd af ævi rannsóknar-
lögreglumannsins einræna. Hér verð-
ur staldrað við helstu bautasteinana í
ævi Erlendar.
Ráðið í lífsgátu
lögreglumanns
Bækur um Erlend og félaga
Synir duftsins 1997
Dauðarósir 1998
Mýrin 2000
Grafarþögn 2001
Röddin 2002
Kleifarvatn 2004
Vetrarborgin 2005
Harðskafi 2007
Myrká* 2008
Svörtuloft* 2009
Furðustrandir 2010
*Hér eru Sigurður Óli og Elínborg
í aðalhlutverkum en Erlendur fjarri
góðu gamni.
Aðrar bækur Arnaldar
Napóleonsskjölin 1999
Bettý 2003
Konungsbók 2006
Einvígið 2011
Í greininni leynast hugsanlega upplýsingar sem gætu spillt fyrir þeim
sem eiga eftir að lesa bækur Arnaldar og vilja láta koma sér á óvart.
Erlendur Sveinsson snýr aftur í Reykjavíkurnóttum,
16. skáldsögu Arnaldar Indriðasonar. Bergsteinn Sigurðs-
son og Halldór Baldursson teiknari bregða upp mynd af
rannsóknarlögreglumanninum og lífshlaupi hans.
Í bókum Arnaldar er Erlendi lýst sem stórvöxnum manni, sterklega
byggðum en ekki feitlögnum, með
mórauðan hárlubba og þykkar auga-
brúnir og sterklegar tennur sem
koma stundum í ljós undan blóð-
litlum vörum. Hann er vöðvamikill
og handleggjalangur og hnefarnir
risastórir. Hann æfði áður hnefa-
leika með góðum árangri og hefur
haldið sér sér í ágætri þjálfun og
viðbrögðin voru enn þá í góðu lagi.
Hann er örvhentur.
Erlendur er oft brúnaþungur og
hvefsinn í skapi. Hann er kæru-
leysis legur í klæðaburði og fylgir
ekki tískustraumum. Í Dauða rósum
er hann sagður ganga ávallt með
hatt og að uppáhaldshöfuðfatið sé
gráleitur Battersby-hattur (en í
öðrum bókum virðist hatturinn
horfinn).
■ BRÚNAÞUNGUR BOXARI
■ BÆKUR ARNALDAR UM ERLEND SVEINSSON OG FÉLAGA
1946 Erlendur Sveinsson fæðist á Eskifirði, sonur Sveins Erlendssonar
og Áslaugar Bergsdóttur, ábúenda á bænum Bakkaselshjáleigu
innst inn í Eskifirði. (Bærinn virðist vera tilbúningur.) Fjölskyldan býr
við fábrotið sveitalíf og hefur ekki mikið á milli handanna, en ásamt
búskap stundar Sveinn kennslu á Eskifirði og Áslaug drýgir tekjurnar
meðal annars með vinnu í fiski. Erlendur og yngri bróðir hans,
Bergur, búa við gott atlæti.
1956 Bergur verður úti þegar hann lendir í óveðri ásamt bróður sínum og
föður við smölun á fjallinu Harðskafa á Eskifjarðarheiði. Erlendur
bjargast á elleftu stundu en finnst hann bera ábyrgð á dauða
bróður síns og sektarkenndin nagar hann. Mál manna í sveitinni
er að upp frá þessu hafi hann þótt „einrænn og daufur“. Faðir
Erlendar glímir við þunglyndi eftir andlát sonar síns.
1958 Fjölskyldan bregður búi, flytur til Reykjavíkur og kemur sér fyrir
í litlu húsi, sem áður var baðhús breskra hermanna. Borgarlífið
á ekki vel við föður Erlendar sem er veikur fyrir hjarta og deyr
fljótlega eftir komuna suður. Móðir hans vinnur í fiski. Erlendur
sinnir henni af ræktarsemi þar til hún deyr um sextugt.
1972 Erlendur hættir í skóla eftir landspróf, þar sem hann féll, og
hefur síðan fengist við ýmis störf, svo sem byggingarvinnu
og sjómennsku. Þetta ár sækir hann um vinnu hjá lög-
reglunni eftir að hafa séð auglýst eftir mannskap. Hann
byrjar í umferðarlögreglunni.
1973 Erlendur kynnist Halldóru Guðmundsdóttur, verðandi
eiginkonu sinni og barnsmóður, á dansleik í Glaumbæ.
Eftir alllangt tilhugalíf ganga þau í hjónaband, en Erlendur er
óhamingjusamur í sambandinu.
1975 Erlendur og Halldóra eignast dótturina Evu Lind. Erlendur
er allt annað en hrifinn af nafngiftinni en fær engu um hana
ráðið.
1977 Erlendur hefur störf hjá rannsóknarlögreglunni undir stjórn
Marions Briem. Þótt Marion og Erlendur starfi náið saman um
margra ára skeið fer aldrei sérlega vel á með þeim.
1977 Erlendur og Halldóra eignast soninn Sindra Snæ. Nokkrum
mánuðum síðar fer hann frá Halldóru eftir stormasamt samband.
Halldóra fyrirgefur Erlendi aldrei, meinar honum að hitta börnin
og eitrar hug þeirra gagnvart honum. Hann gefst upp í baráttunni
fyrir að hitta þau. Hann flytur í litla íbúð efst í Breiðholtinu og býr
þar allar götur síðan og lifir einmanalegu og fábrotnu lífi. Hann les
mikið, einkanlega um hrakninga og mannskaða.
1992 Eftir að hafa verið föður sínum ókunnug alla barnæskuna leita Eva
Lind og Sindri Snær Erlend uppi, mest fyrir forvitni sakir. Þau komast
fljótlega að því að hann hefur annan mann að geyma en það
skrímsli sem móðir þeirra hafði útmálað.
1998 Sögutími fyrstu bókar Arnaldar, Sona duftsins. Erlendur er einn
reynslumesti maðurinn hjá rannsóknarlögreglunni, sérfræðingur í
eldsvoðum, og í krafti reynslu sinnar fær hann að fara sínar eigin
leiðir. Samstarfsfólk hans næstu árin eru einkum sælkerakokkurinn
Elínborg og hrokagikkurinn Sigurður Óli. Erlendur er erfiður í sam-
starfi og bitnar það sérstaklega á hinum sprenglærða Sigurði Óla en
Erlendur finnur til minnimáttarkenndar þar sem hann er aðeins með
gagnfræðaskólapróf. Betur fer á með Erlendi og Elínborgu, sem er
meiri mannasættir.
Eva Lind er orðin langt leiddur fíkill og Sindri Snær hefur orðið
áfengissýki að bráð. Samviskan nagar Erlend og hann kennir sjálfum
sér um hvernig fyrir börnunum hans er komið. Hann hefur gefist
upp á að reyna að hjálpa þeim og hittir þau aðallega þegar þau
vantar athvarf.
2002 Erlendur kynnist meinafræðingnum Valgerði við rannsókn og
mynda þau með sér sérstakt trúnaðarsamband sem byggist á
skilningi og væntumþykju. Hún er fyrsta konan í lífi Erlends um
langa hríð, þótt sambandi þeirra verði ekki beint lýst sem ástarsam-
bandi.
2005 Á fullorðinsárum hefur Erlendur reglulega farið austur á heimaslóð-
irnar að sumarlagi, stundum með nokkurra ára millibili, þar sem
hann gengur á fjöll og um heiðarnar einsamall – væntanlega í leit
að jarðneskum leifum bróður síns. Í lok Furðustranda lýkur slíkri
austurferð á því að Erlendur gengur á Harðskafa og má svo skilja að
hans bíði sömu örlög og bróður hans, sem fórst á fjallinu tæplega
hálfri öld fyrr. Eða hvað?