Fréttablaðið - 27.11.2012, Blaðsíða 14

27. nóvember 2012 ÞRIÐJUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is og Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is
MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is DÆGURMÁL: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
U
ndanfarnar vikur hefur Fréttablaðið sagt fréttir af þeim
reglum sem gilda um varning sem ferðamenn mega
taka með sér inn í landið án þess að borga af honum toll.
Þessar reglur skipta neytendur heilmiklu máli, því að
margir drýgja kaupmáttinn með því að verzla í útlöndum
og gera mun hagstæðari innkaup en hægt er að gera hér á landi.
Reglurnar eru hins vegar alls ekki neytendavænar. Fyrir það
fyrsta eru hámarksupphæðirnar, sem má verzla fyrir án þess að
borga tolla af vörunum, fráleitlega lágar. Þær hafa ekki hækkað
síðan sumarið 2008, eins og kemur fram hér í blaðinu í dag, og síðan
hefur verðgildi krónunnar gagn-
vart öðrum gjaldmiðlum rýrnað
um hér um bil þriðjung.
Hámarksverðgildi eins hlutar,
sem má koma með inn í landið
án þess að borga toll, er 32.500
krónur. Það dugar ekki einu sinni
fyrir sæmilega vönduðum frakka
eða úlpu, jafnvel þótt flíkin sé
keypt í útlöndum.
Tollverðir taka síðan stikkprufur til að fylgja því eftir að farið sé
að reglunum. Það getur þýtt að vörur séu gerðar upptækar hjá fólki
ef það er ekki með kvittun sem sýnir fram á að hluturinn hafi verið
keyptur á Íslandi eða borgaðir tollar af honum. „Við ráðleggjum
öllum að hafa með sér kvittanir fyrir dýrari hlutum sem þeir hafa
með sér,“ sagði Kári Gunnlaugsson yfirtollvörður hér í blaðinu.
Þetta þýðir þá að ósköp venjuleg fjölskylda í nýlegum fatnaði og
sæmilega græjuvædd þarf að hafa tugi kvittana með í ferðalagið til
að fullnægja reglum tollsins: „Ertu búinn að pakka kvittanamöpp-
unni, elskan?“
Það er ekkert vit í svona reglum. Ekki heldur í því fyrirkomulagi
sem er viðhaft í ríkisreknu búðinni í Leifsstöð; þar eru fólki seldar
tollfrjálst alls konar græjur sem kosta meira en 32.500 krónur og
svo þarf það að gefa sig fram við aðra ríkisstarfsmenn aðeins utar í
byggingunni til að borga af þeim toll.
Sumt treysta tollararnir sér þó ekki til að gera upptækt hjá fólki.
Það er til að mynda vinsælt að kaupa sér gleraugu í Leifsstöð á
leiðinni til útlanda, en þegar heim er komið er ekki athugað hvort
búið sé að borga toll af þeim. „Þetta er eitt af þeim málum sem erfitt
er að eiga við,“ segir Kári yfirtollvörður í Fréttablaðinu í gær. „Eiga
tollverðir að stöðva fólk og spyrja hvort gleraugu hafi verið keypt í
ferðinni?“ Svarið við þeirri spurningu hlýtur að vera að fyrst þeir
treysta sér til að taka símann af fólki, sem ekki er með kvittun fyrir
honum, ættu þeir ekki að víla fyrir sér að hirða gleraugun líka.
Auðvitað á bara að hætta þessu rugli í rauða hliðinu, rýmka regl-
urnar og hætta að koma fram við fólk sem hefur verzlað í útlöndum
eins og glæpamenn. Það er neytendum í hag, stuðlar að því að inn-
lend verzlun fái hæfilega samkeppni og yrði ekki sízt til þess að tími
tollvarða nýttist betur. Þeir eiga nefnilega miklu frekar að leita að
vopnum og fíkniefnum en snjallsímum og úlpum.
Lágmarkskrafa neytenda hlýtur að vera að fjármálaráðherrann
breyti hámarksfjárhæðunum sem má verzla fyrir án þess að borga
tolla, til samræmis við þróun krónunnar. Það eru í raun engin rök
fyrir að gera það ekki.
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
PIPA
R
\
TBW
A

SÍA

123408
Undirritaður er af þeirri kynslóð sem
hefur verið talsvert í umræðunni undan-
farið og finn ég mig því knúinn til að
svara fyrir mig og mína.
Til útskýringar þá skal ég taka mjög
einfalt dæmi um þann eignabruna sem
mín kynslóð hefur orðið fyrir á undan-
förnum árum. Við fjölskyldan fluttum
til Íslands í janúar 2007 og fjárfestum
í húsnæði fyrir 22 milljónir króna sem
við hjónin höfðum safnað á 15 ára tíma-
bili. Fjárfesting okkar svaraði til rúm-
lega helmings af kaupverði. Í júní síðast-
liðnum fluttum við fjölskyldan aftur frá
landinu og seldum húsnæðið í kjölfarið
og viti menn, eftir að hafa greitt sam-
viskusamlega af húsnæðisláninu á þessu
tímabili, þá áttum við eftir rúmar þrjár
milljónir króna. Þetta eru um 13 prósent
af þeim krónum sem upphaflega fóru í
húsnæðið. Þá má ekki gleyma því að við
höfðum greitt um 9,5 milljónir af láninu
á tímabilinu.
Í okkar tilfelli verð ég að gera dæmið
upp í þeim dönsku krónum sem við upp-
haflega settum í húsnæðið og þá er
útkoman mun verri eða sem samsvar-
ar 94 prósenta eignabruna. Þar sem við
vorum mun betur sett en margir jafn-
aldrar okkar þá er alveg ljóst að margir
sitja nú í yfirveðsettum eignum. Nú hafa
margir af minni kynslóð að auki verð-
tryggð námslán sem vaxa og dafna og
gera skuldastöðuna enn verri.
Til þess að þessi skuldavandi leyst-
ist án sértækra aðgerða, þyrfti að koma
til langt hagvaxtarskeið með hækkandi
húsnæðisverði samfara afar lágri verð-
bólgu. Ég finn engin gögn um að það
hafi nokkurn tímann gerst í íslenskri
hagsögu, enda er fasteignaverð þáttur í
lánskjaravísitölu. Það er því líklegt að
fleiri eiga eftir að leita til Björgvinjar
eða annarra borga í leit að raunhæfu
lífsviðurværi.
En hvati þess sem finnur sig knúinn
til að ráðast gegn þeirri kynslóð sem
klárlega hefur farið einna verst út úr
hruninu er með öllu óskiljanlegur. Hans
er skömmin.
„Sig-hvetur-til-Björgvinjar“
kynslóðin og árásin á hana
SAMFÉLAGSMÁL
Haukur Þór
Bragason
verkfræðingur
➜ Það er því líklegt að fl eiri eiga
eftir að leita til Björgvinjar eða
annarra borga í leit að raunhæfu
lífsviðurværi.
Kedem Hadarin og Kapro
Fyrir þingi liggur þingsályktunartil-
laga frá þingmönnum Hreyfingarinn-
ar og þremur öðrum þingmönnum,
um slit á stjórnmálatengslum við
Ísrael og bann við innflutningi á
ísraelskum vörum. Ítarleg greinar-
gerð fylgir tillögunni og þar má
meðal annars fá örlitla inn-
sýn í þær ísraelsku vörur
sem finna má í hillum
íslenskra búða. Fersk
ísraelsk krydd má finna
í kæliborðum Bónuss,
Kedem Hadarin-lárperur í
öðrum verslunum og um
tíma voru Coral-jarðar-
ber til í nokkrum
verslunum. Í BYKO
má svo finna
Kapro-málbönd
og hallamál. Þá segir að ekki sé um
tæmandi upptalningu sé að ræða, en
ríkisstjórninni verði falið að vinna
slíkan lista, verði tillagan samþykkt.
Ekki mikil bjartsýni
Þessi síðasta setning vekur hins
vegar upp þá spurningu hvers
vegna þarf að tína til
Kapro-málböndin og
Yes To-snyrtivörurnar.
Verði tillagan að
lögum verður ólöglegt
að hafa vörurnar í
hillum búða og upp-
talning í greinar-
gerð skiptir
því litlu.
Kannski flutningsmenn séu svartsýnir
á samþykkt tillögunnar og vilji taka
saman leiðbeiningar fyrir lesendur
þingsályktunartillagna.
Íhaldssemi hafnað?
Tveir þátttakendur í prófkjöri Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík gerðu út
á íhaldssemi. Birgir Ármannsson
var talsmaður borgaralegra gilda
og Jakob F. Ásgeirsson barðist fyrir
gömlu, góðu gildunum. Birgir
stefndi á annað sætið en endaði í
sjötta og Jakob vildi fimmta sætið
en varð ekki á meðal tíu efstu
frambjóðenda. Hefur Sjálf-
stæðisflokkurinn hafnað
íhaldsseminni?
kolbeinn@frettabladid.is
Ertu búinn að pakka kvittanamöppunni, elskan?
Ruglið í
rauða hliðinu