Fréttatíminn - 03.08.2012, Qupperneq 18

V
igdís Vala Valgeirsdóttir hafði átt í mjög erf-
iðum veikindum í þrjú ár án þess að læknar
kæmust að orsökunum. Í janúar birti
Fréttatíminn viðtal við Völu, eins og hún er
kölluð, og föður hennar, Valgeir Guðjóns-
son tónlistarmann í tilefni af 60 ára afmælistónleikum
hans. Þar lýsti hún einkennunum sem ollu því að hún var
oft lengi rúmliggjandi: líkamlegur doði og lömunartil-
finning, brengluð raunveruleikaskynjun og sjóntruflanir.
Eftir að viðtalið birtist hafði lesandi samband við móður
Völu, Ástu Kristrúnu Ragnarsdóttur, og kannaðist við
lýsinguna því sonur hans hafði átt við svipuð veikindi að
stríða án þess að hafa fengið sjúkdómsgreiningu. Hann
hafði síðar greinst með eitrun vegna myglusvepps á
heimilinu.
Lesandinn reyndist hafa rétt fyrir sér. Veikindi Völu
voru af sama toga. „Við bjuggum í nýju húsi í Vestur-
bænum og þess vegna hafði kannski engum dottið þetta
í hug,“ segir Vala. „Það kom hins vegar í ljós þegar við
fórum að skoða málið að það höfðu orðið vatnsskemmdir
eftir leka í baðherbergi hússins áður en við fluttum í það
en okkur var talin trú um að það væri allt afgreitt mál.
Herbergið mitt var við hliðina á baðherberginu en þegar
við fluttum út kom í ljós að í veggnum á milli herbergisins
og baðherbergisins var allt svart af myglusveppi,“ segir
Vala.
Á góðum batavegi
Fjölskyldan flutti úr húsinu nokkru áður en sjúkdóms-
greiningin kom í ljós en Vala hefur verið á góðum bata-
vegi síðan.
„Ég fann strax að heilsa mín skánaði þegar við fluttum
úr húsinu síðasta sumar og ég er búin að vera á stöð-
ugum batavegi síðan. Ég er nánast orðin einkennalaus að
mestu og hljóp til að mynda 8 kílómetra um daginn, það
er metið mitt núna,“ segir hún og hlær. „Einkennin koma
einstaka sinnum ef ég er búin að yfirkeyra mig en aldrei
í jafnmiklum mæli og þegar þau voru verst. Ég hef verið
með fullkomið jafnvægi og fæturnir hafa ekkert verið að
gefa sig undan mér.“
Vala veiktist á fyrsta ári sínu í Menntaskólanum í
Reykjavík en hún útskrifaðist þaðan nú í vor. Henni tókst
að ljúka náminu á réttum tíma þrátt fyrir að hafa lítið geta
mætt í skólann á öðru og þriðja ári vegna veikindanna.
„Þetta byrjaði með því að ég fékk einkirningasótt. Ég
varð mjög veik og var frá skóla í tvo mánuði. Þegar ég
kom aftur í skólann eftir páska og var þá bara ágætlega
hress en var samt ennþá að jafna mig. Í sumarfríinu
ætlaði ég svo að taka upp fag sem ég hafði ekki getað
tekið vegna veikindanna af heilsunni en þá veiktist ég
rosalega,“ segir Vala. „Þetta var fyrst eins og flensa. Ég
var alveg ónýt í þrjár vikur og gat ekki klárað þetta próf.
Ég þurfti því að skipta um námsbraut sem ég er reyndar
mjög þakklát fyrir í dag,“ segir Vala. „Heimurinn hefur
alltaf eitthvert plan,“ bætir hún við hlæjandi. „Síðan byrj-
aði ég aftur í skólanum og veit ekki betur en ég hafi bara
verið með flensu en var svo nánast alveg frá skóla allan
þann vetur og næsta líka.“
Einkennin lýstu sér með útlimadoða og lömun, ofskynj-
unum og sjóntruflunum. „Ég gat ekki lesið en er samt
með fullkomna sjón. Þetta helltist yfir mig í köstum og ég
átti kannski góðan dag inn á milli, en sjaldnast marga í
einu. Þegar var minna álag á mér á sumrin gat ég farið út
úr húsi því ég var ekki jafn slæm,“ lýsir hún.
Oft á tíðum þurfti að halda á Völu ef hún þurfti að
komast á salerni því hún stóð ekki undir sér sjálf. „Ég
vann einu sinni við umönnun á Grund og það var álíka
mikið mál að koma mér út úr rúmi og þeim sjúklingum
sem ég annaðist þar. Það þurfti að hjálpa mér að setjast
upp í rúminu. Þegar ég var skárri og komst fram úr lenti
ég stundum í því að fæturnir gáfu sig og ég hrundi ein-
faldlega í gólfið. Mamma var með mér vakin sem sofin og
veit ég að þetta var henni mjög erfiður tími líka. “
Bentu alltaf á einkirningasóttina
Læknar stóðu ráðþrota gagnvart veikindum Völu. „Það
var alltaf verið að benda á einkirningasóttina og sagt
að fólk sem hefði fengið einkirningasótt gæti verið að
glíma við eftirköst í langan tíma á eftir. Ég fór til rosalega
margra sérfræðinga og þegar þeir gátu ekki bent á neitt
annað þá var alltaf sagt að þetta væru bara eftirköst af
einkirningasóttinni. Mér fannst það mjög skrítið því ég
hafði alveg heyrt um slæm eftirköst af þessum veikindum
í allt að þrjú ár en aldrei lömun eða slíkt, kannski bara
síþreytu. Einkenni mín voru miklu meira en það,“ segir
hún.
Aðspurð segir hún ótrúlega sárt að hafa ekki fengið
sjúkdómsgreiningu allan þennan tíma. „Með alla þessa
fínu lækna. Mér fannst það eiginlega átakanlegra að vita
ekki hvað þetta var heldur en það að vera veik vegna þess
að það hefði verið miklu betra að vita hvað ég var að eiga
við og hvernig lausnin á því væri. En það var engin lausn,
ég þurfti alltaf bara að bíða og sjá og ég er ekkert þol-
inmóðasta manneskjan í heiminum,“ segir hún og hlær.
„Þetta kannski barði það inn í hausinn á mér að maður
verður að vera þolinmóður.“
Vigdís Vala Valgeirsdóttir fékk útskýringu á erfiðum veikindum eftir viðtal í Fréttatímanum í janúar
þegar lesandi kannaðist við einkennin. Hún hafði leitað til ótal sérfræðinga sem ekki vissu hvað hrjáði
hana. Hún var sýkt af eitrun vegna myglusvepps en er nú á svo miklum batavegi að hún hefur stofnað
hljómsveit og kemur einnig reglulega fram með föður sínum, tónlistarmanninum Valgeiri Guðjónssyni.
Fékk lyf við MS
Vala náði að ljúka menntaskóla og út-
skrifaðist í vor „Það hjálpaði mér mjög
mikið að einn læknir gaf mér lyf sem
notuð eru við MS sjúkdómnum enda eru
einkennin svipuð. Ég lenti reyndar í því að
fara til læknis sem var handviss um að ég
væri með MS. Hjartað í mér sökk við þær
fréttir. Ég fór í rannsóknir og þá kom í ljós
að þetta var ekki MS. En MS lyfið virkaði
samt sem áður á einkennin og gerði mér
kleift að læra meira en ella og ég gat farið
í skólann.
En Vala lá ekki aðgerðalaus í rúminu
heldur nýtti tímann og kenndi sjálfri sér á
gítar. „Ég reyni að líta á björtu hliðarnar
og vera í rauninni þakklát fyrir þessi veik-
indi. Þau eru búin að kenna mér ótrúlega
margt, til dæmis hvernig maður getur
verið einn með sjálfum sér. Og hvernig
maður getur gert það besta úr því versta.
Ég kynntist frábærum vinkonum sem
spiluðu með mér og ein þeirra er með mér
í nýja bandinu mínu. Ég hefði aldrei tekið
mig til og farið að leita mér að spilafólki
ef ég hefði ekki byrjað að spila og ég hefði
örugglega ekki byrjað að spila ef ég hefði
ekki veikst. Það var alltaf svo mikið að
gera hjá mér í skólanum og svoleiðis þann-
ig að ég hafði alveg nóg á minni könnu.“
Lærði að spila á gítar rúmföst
En hvernig stendur á því að gítaráhuginn
kviknaði ekki fyrr hjá henni þar sem hún
ætti nú að hafa fæðst með gítarinn í fang-
inu ef svo má að orði komast? „Ég lærði á
píanó sem barn alveg frá fimm ára aldri
í svona níu ár. En það var kannski aðeins
meiri skóli þar sem ég var aðallega að læra
að spila eftir nótum. Þegar ég tók síðan
gítarinn upp var það allt einhvern veginn
frjálslegra og mér fannst ég geta farið að
gera eitthvað sjálf sem ég hugsaði ef til vill
ekki út í áður.“
Vala er farin að spila á píanóið aftur
Vigdís Vala Valgeirsdóttir: Sjúkdómseinkennin koma einstaka sinnum ef ég er búin að yfirkeyra mig en aldrei í jafnmiklum mæli og þegar þau voru verst. Ljósmyndir Hari.
Ég er nán-
ast orðin
einkenna-
laus að
mestu og
hljóp til að
mynda 8
kílómetra
um dag-
inn, það er
metið mitt
núna.
Sigríður Dögg
Auðunsdóttir
sigridur@ frettatiminn.is
Framhald á næstu opnu
Þrálát veikindi Völu greind
í kjölfar viðtalsins
18 viðtal Helgin 3.-5. ágúst 2012