Fréttatíminn - 13.05.2011, Qupperneq 34

ikið er þetta fallegt!“
„Já, ég veit. Hún er stórglæsileg.
Byggð af Kínverjum. Algjör munur að
þurfa ekki lengur að nota ferju.“
Ég var reyndar að tala um sólsetrið
yfir Níger-ánni. Fannst eitthvað svo
sjálfsagt að hafa brú.
Erindislausi hvítinginn
Til borgarinnar Kono í Sierra Leone
fer enginn erindislaus. Hvítur maður
er annað hvort hjálparstarfsmaður eða
demantafjárfestir. Að ég skyldi tilheyra
hvorugum hópnum gerði mig að hugsan-
legum njósnara í augum lögregluþjóns
við vegartálma á bæjarmörkunum. Eftir
ítarlega yfirherslu um fjölskylduhagi,
fjárhagsstöðu og skoðanir á enskum
knattspyrnumönnum hleypti hann mér
í gegn. Sagðist samt enn gruna mig um
lygar og brot á alþjóðalögum.
Ein malbikuð gata. Ekkert rafmagn.
Opið skólp. Velkomin til höfuðstaðar
demantaviðskipta í Vestur-Afríku!
Skrautleg hús demantakaupmanna voru
eina bæjarprýðin. Aðrir kaupmenn höfðu
vit á að hafa verslanir sínar sem sjoppu-
legastar. Annað kallaði á innbrot.
Þrátt fyrir demantaútflutning fyrir
hundruð milljarða króna ár hvert, hefur
auðurinn reynst flestum bæjarbúum
bölvun frekar en blessun. Í borgarastríði,
sem lauk árið 2002, urðu fimm valdabylt-
ingar í borginni og helmingur íbúa hrakt-
ist á flótta. Auðlindin hélt vítahringnum
gangandi, eins og svo oft í Afríku.
Demantakaupmenn í bænum eru
nær allir líbanskir að uppruna. Líkt og
Indverjar í Austur-Afríku hafa Líbanar
myndað viðskiptanet víða á vesturhorn-
inu. Fyrir vikið eru þeir yfirleitt fyrstir
til að sæta ofsóknum lýðskrumara. Í
nágrannaríkinu Líberíu er þeim mein-
aður ríkisborgararéttur á grundvelli
kynþáttar, sem er einsdæmi í heiminum
nú á dögum.
Jawel Dimonds stóð utan á áberandi,
demantsblárri byggingu. Ég rak inn
nefið. Þóttist þurfa að skipta dollurum
í leeur. „Fjárfestu frekar í demantaupp-
greftri,“ sagði einn af Jawel-unum. Áður
en ég vissi af sat ég í loftkældu bakher-
bergi – með íspinna. „Fimmtán hundruð
dollarar er ágætis byrjun. Dugar fyrir
vatnsdælu með bensínmótor. Eldsneyti
er dýrasti bitinn, sjáðu. Vinnuaflið þarf
ekkert nema skóflur og hrísgrjónasekk.“
Ég sagðist ætla hugsa málið. Kunni
ekki við annað eftir að hafa þegið allar
veitingarnar sem hann bar í mig. Núna
vissi ég hvert ætti að leita til að fá
íspinna í þessum bæ.
Ekki leið að löngu þar til annar hver
Líbani leit á mig sem áhugasaman fjár-
festi og ég var hamingjusamlega pakk-
saddur af súkkulaðiís. Mál til komið að
yfirgefa Kono.
„Ég myndi bíða fram á hádegi,“ sagði
hótelstjórinn alvarlegur á meðan ég
teymdi hjólið út úr herberginu. „Þriðji
laugardagur hvers mánaðar er hrein-
gerningadagur í Sierra Leone. Önnur
vinna er bönnuð.“
Sniðugt, hugsaði ég, minnugur þess
að hafa tekið þátt í svipuðu átaki hjá
ömmu og afa í Biskupstungum. Gott ef
sveitin skipaði ekki árlegan ruslamála-
ráðherra.
Úti á aðalvegi frá hótelinu sá ég að
Kono-menn gengu skrefinu lengra en
Tungnamenn. Borð, bíldekk og annað
tiltækt myndaði vegartálma við hver
gatnamót. Vopnaðir lögreglumenn
gættu þess að engir ökumenn væru á
ferli. Upp úr miðbænum steig svartur
reykur (frá brennandi rusli). Flestir
gengu um með sveðju (til þess að slá
grasið). „Af hverju er þessi maður ekki
að taka til?!“
Að fá leyfi lögreglu til að yfirgefa
bæinn reyndist enn snúnara en sjálf inn-
gangan. Framhald á næstu opnu
Reisubókarbrot Egils
M
Síðast þegar Egill Bjarnason, ljósmyndari, heimshornaflakkari og bóksalasonur frá Selfossi, skrifaði okkur hafði hann lagt
að baki yfir tvö þúsund kílómetra á hjólreiðaferð sinni um Vestur-Afríku. Kílómetrarnir eru nú að nálgast fjórða þúsundið.
Grafið eftir demöntum Þeir höfðu verið
að með skóflur í góðan mánuð og fundið
nokkra steina, að eigin sögn.
Tjaldað á ströndinni Sólarstrendur Sierra Leone þykja án hliðstæðu – og maður hefur þær
oftast alveg út af fyrir sig.
Að fá leyfi lögreglu til að yfirgefa bæinn
reyndist enn snúnara en sjálf inngangan.
34 afríka Helgin 13.-15. maí 2011