Fréttatíminn - 13.05.2011, Blaðsíða 38

2 harpa Helgin 13.-15. maí 2011
BATTERÍIÐ ARKITEKTAR
óskar íslensku þjóðinni til hamingju með
Hörpu og þakkar öllum samstarfið sem að
hönnun og byggingu hafa komið
Arkitektar Hörpu eru:
BATTERÍÐ ARKITEKTAR, Henning Larsen Architects og ATT arkitektar
www.arkitekt.is
Þ
egar kom að sam-
keppni um bygg-
ingu tónlistar-
hússins Hörpu
kom arkitekta-
stofan Batteríið að
því að mynda Portus-hópinn eftir
að Peer Teglgaard Jeppesen,
einn aðaleigandi Henning Larsen
Architects (HLA) og skólabróðir
Sigurðar Einarssonar, hjá
Batteríinu, hafði samband við
hann. Peer hafði líka samband
við verkfræðistofuna Ramböll
sem hafði unnið að hönnun
óperuhússins í Kaupmannahöfn
með HLA. Sex aðilar, ÍAV, Nýsir,
Landsafl, Batteríið, HLA og
Ramböll mynduðu Portus Group
sem sótti um í forvali að taka
þátt í samkeppni sem kölluð var
„samningskaupaferli“ vegna
eðlis hennar. Portus Group var
einn fjögurra hópa sem valdir
voru til þátttöku.
Sigurður segir að við upphaf
hönnunarinnar hafi ýmsar nátt-
úrutilvitnanir verið uppi á borð-
inu og minnisstæð sé teikning af
álfakirkju eftir Halldór Péturs-
son – svarti basaltkletturinn
hulinn sjávarlöðri, ís eða snjó
hafi verið í bakhöfðinu æ síðan.
Heimsókn í tónlistarhúsið Sage
í Newcastle hafði vafalaust hvað
mest áhrif á meginfyrirkomulag,
meðal annars uppröðun salanna
þótt það hús sé í raun mjög ólíkt
að öðru leyti.
Unnið yfir landamæri
„Frá upphafi var þetta sam-
starf milli stofnananna og ekki
í fyrsta skipti sem við vinnum
yfir landamæri. Á samkeppnis-
tímanum hittumst við reglu-
lega og unnum yfir netið þess
á milli. „Dínamíkin“ felst í því
að vera ósammála og ræða sig
fram að lausnum – góðir arki-
tektar sjá oftast sameiginlega
bestu lausn á málum, en það
geta verið fyrirkomulagsatriði,
formun eða efnisval. Þegar
við vorum búnir að vinna
samkeppnina var ákveðið að
meginvinnan við verkhönn-
unina yrði í Kaupmannahöfn.
Húsinu var skipt upp í ákveðin
hönnunarsvæði og starfsmönn-
um beggja fyrirtækja blandað
á þessi svæði. Á tímabili voru
fimm starfsmenn Batterísins
í Kaupmannahöfn að vinna
við hönnunina auk nokk-
urra hér heima en á þriðja tug
starfsmanna okkar komu að
hönnun Hörpu. Ég flaug á milli
á tveggja vikna fresti drjúgan
hluta hönnunartímans.
Glerlistaverk varð að
glerhjúpi
„Samkeppnin, sem var í
þremur þrepum, gerði ráð fyrir
þróun tillögunnar stig frá stigi.
Þegar við hófum vinnu við ann-
að stig keppninnar nefndi Peer
við mig þá hugmynd að fá Ólaf
Elíasson til liðs við okkur með
glerlistaverk, en þeir höfðu
átt samstarf vegna ljósakróna
sem Ólafur hannaði í Óperuna
í Kaupmannahöfn. Mér leist
vel á það, en í stað þess að gera
eitthvað áþekkt kom hann með
tillögur að glerhjúpi. Þetta fékk
góðan hljómgrunn og niður-
staðan í samkeppninni varð að
verk hans skyldi hylja suður-
og norðurhlið auk þaksins.
Í verkhönnuninni breyttist
verkið aðeins og þróaðist síðan
yfir á stóra hluta vestur- og
austurhliða líka.“
Sigurður viðurkennir að það
hafi verið sérkennileg tilfinn-
ing að standa inni í Hörpu í
síðustu viku og ekki hafi verið
laust við að sjá mætti tár á
hvarmi. „Ef ég hefði verið með
bera handleggi hefði einnig
mátt sjá gæsahúðina sem hélst
út tónleikana.“
Það er talað um „þrívíða
hönnun” sem þið séuð með af-
burðarþekkingu á. Geturðu
lýst slíkri hönnun fyrir okkur,
almenna lesendur með enga
þekkingu á arkitektúr?
„Í stuttu máli þá snýst þrí-
víð hönnun um að í stað þess
að teikna þá er byggt líkan af
húsinu. Við sem sagt teiknum
ekki lengur heldur byggjum
líkan í tölvunni úr byggingar-
einingum, veggjum, gluggum,
hurðum o.s.frv. Þessar bygg-
ingareiningar geta síðan haft
óteljandi innbyggðar upp-
Hittu Ashkenazy á
skútu við Samos
 hönnun Hörpu
Hljómurinn í Hörpu veltur ekki aðeins á
listamönnunum sem þar leika, eða náttúru-
legum hljómburði salarkynnanna, því
þar er einnig fullkomnasta hljóð-, ljós- og
sýningarkerfi landsins og þótt víðar væri
leitað. „Þetta er umfangsmesta verkefni
okkar til þessa,“ segir Gunnar Gunnarsson,
verkefnastjóri Exton, sem hafði veg og vanda
af hönnun og uppsetningu tæknibúnaðarins.
„Við lögðum gríðarlega vinnu í þetta en
afraksturinn er líka einstakur. Harpa er ekki
aðeins glæsilegasta tónlistarhöll Norður-
landa, hún er í heimsklassa.“
Exton hefur um langt skeið haft afgerandi
forystu á þessu sviði hérlendis, en atti kappi
við erlenda keppinauta um þetta risaverkefni
og hafði betur. „Ætli við höfum ekki varið
um tveimur árum í undirbúning þess, þar
af einum meðgöngutíma í tæknihönnunina
eina,“ segir Gunnar. Það var enda að mörgu
að hyggja, salirnir margir og kröfurnar mikl-
ar. „Það voru sex rafvirkjar á okkar snærum
sem drógu tæpa 300 kílómetra af kapli í
húsið, það eru 5 tonn af hátölurum bara í
aðalsalnum og 400 ljóskastarar, hér eru 3
bíóskjávarpar af fullkomnustu gerð, sýningar-
tjöldin eru um 250 fermetrar, í húsinu eru
70 upplýsinga- og auglýsingaskjáir, það eru
30 tölvur sem stýra öllum græjunum og svo
mætti lengi telja.“
En verða öll verkefni Exton í framtíðinni ekki
lítilfjörleg hjá þessu þrekvirki? „Exton hefur
alla tíð stært sig af því að það sé ekkert
verkefni of stórt og ekkert of lítið. Við höfum
sannað það með Hörpu að ekkert verkefni
er of stórt, en á meðan vorum við líka að
sanna hitt; leigja út hljóðnema á ættarmót
og hljóðkerfi á skólaböll, setja upp skjávarpa
í fundarsölum fyrirtækja og þess háttar. Það
heldur bara áfram.“
 kynning Exton
Í heimsklassa
Gunnar Gunnarsson hjá Exton sá um allan tæknibúnað
á sviði hljóðs, ljóss og myndar í tónlistarhöllinni.
Gunnar Gunnarsson hjá Exton