Prentarinn - 01.03.2006, Blaðsíða 31

í maí 1924 flutti hann í Upp-
sali í Brekkugötu 15, þar sem
hann hafði síðan vinnustofu
sína.
Arni hafði engar vélar og
var allt handunnið, arkir
handbrotnar og bækur hand-
gylltar af honum sjálfum.
Hann sagðist þurfa að gylla
á hverjum degi til að halda
sér í æfingu og gyllti hann
mikið fyrir aðra, enda var
hann sá eini á Akureyri á
sinum tíma sem var góður
gyllari. Það voru trúlega
um þrír á vinnustofu Arna
þegar mest var, en hann einn
undir það síðasta. Hjá honum
fengu margir undirstöðu í
bókbandi, jafngildi venjulegs
námskeiðs, sem hófu síðan
að binda í sveitinni. Arni
mun hafa bundið mikið fyrir
Davíð skáld Stefánsson í hans
merka safn. Arni var fulltrúi
bókbindara í Iðnráði Ak-
ureyrar og prófdómari í bók-
bandi um langt skeið. Hann
var í hvítasunnusöfnuðinum
og starfaði mikið þar. Það
var vel látið af Arna, en hann
þótti gamaldags og aðhalds-
samur og nokkuð stífur í
trúmálum.
Arni seldi vinnustofu
sína árið 1946 Prentsmiðju
Björns Jónssonar. Hann hafði
veikst 1941 og náði hann
ekki aftur fullri heilsu, þótt
talið sé að hann hafi gripið
í bókbandið fram til þess er
hann seldi verkfæri sín. Flest
gyllingaráhöld hans lentu
síðar hjá Anders Ólafssyni og
Þorvaldi Kr. Jónssyni.
í Grímsey var prestur Pét-
ur Guðmundsson, er ritaði
Annál nítjándu aldar. Hann
átti son er Hallgrímur hét.
Árið 1895 hélt Hallgrímur,
er þá var 19 ára, til Akureyr-
ar til að læra undir skóla.
En eins og lesa má í bréfi
Bandjrá vinnustoju Árna
Arnasonar, en þessi gylling var
mjög olgcng á bókum hans.
frá séra Pétri til sins gamla
skólabróður Björns Jónssonar
í Isafold í Reykjavík, neydd-
ist Hallgrímur til að hætta
námi. Hallgrímur hélt til
Reykjavíkur síðla árs 1899 og
var hann við bókbandsnám
i ísafold fram í september
1901, er hann fluttist aftur
norður. Á Oddeyri opnaði
hann strax verkstofu og hóf
þar með samkeppni við Sig-
urð Sigurðsson um þennan
litla markað.
Árið 1904 flutti Hallgrím-
ur Pétursson á Lundargötu
9 á Akureyri og stundaði
þar síðan iðn sína. Á náms-
árum sínum í Reykjavík var
hann virkur félagi góðtempl-
arareglunnar og var einn
af helstu baráttumönnum
hennar á Akureyri. Hann var
útgefandi ýmissa rita.
Hallgrímur þótti lélegur
bókbindari og var gylling
hans ætíð skökk á kilinum.
En hann hefur ætíð haft nóg
Æfisagfi
Gudmundar
Hjalíasóuuf

vmxactvtFt-sx- ■
W

að gera við bókband, þvi það
sem skipti yfirleitt mestu
var að band væri einfalt og
ódýrt. Átti það sérstaklega
við um bókasöfn lestrarfélag-
anna, sem þurftu bæði að
kaupa bækur og síðan band á
þær, en höfðu oft fáa félags-
menn sem þar að auki höfðu
ekki mikil fjárráð. Hallgrím-
ur batt m. a. fyrir Lestr-
arfélag Munkaþverársóknar,
Lögmannshlíðar, Glæsibæj-
arsóknar, Kaupangssóknar,
Hríseyjar, Svalbarðsstrandar
og Hrafnagilshrepps, sem
hann batt fyrir í 30 ár.
Lestrarfélagi Hriseyjar
var haldið úti frá 1912 og
var Hallgrímur bókbindari
félagsins allan þann tíma og
sá eini. Árið 1936 kom upp
taugaveiki í Hrísey og var
fólk mjög hrætt við smitun,
en nokkrar bækur höfðu
komist í hendur sjúklinga.
Kom upp sú tillaga að hefta
útlán bóka lestrarfélagsins
Band eftir Hallgrím Pctursson.
vegna hættu á að bækurnar
bæru smit milli manna. Var
jafnvel talað um að brenna
bækurnar. Fengið var álit
þriggja lækna sem sögðu
enga smithættu af bókunum,
en samt var ákveðið af nefnd
félagsins „að ráða einhverja
trúverðuga manneskju til að
viðra bækurnar“. Árið 1940
voru bækurnar allar seldar
til Akureyrar, en 1943 voru
keyptar nýjar bækur í safnið.
Til Hallgríms kom árið
1915 ungur maður frá
Sveinsstöðum í Svarfaðardal
til að nema bókband. Sigurð-
ur Þorsteinsson var nokkuð
gamall af nema að vera, eða
33 ára, en hjá Hallgrími
var hann til 1928. Hélt Sig-
urður þá til Grímseyjar og
var við bókbandsstörf hjá sr.
Matthíasi Eggertssyni í eitt
ár. Fór Sigurður þá aftur til
Hallgríms og var sveinn hjá
honum þar til Hallgrímur
lést 1937. Sigurður hafði
leigt þessi 18 ár húsnæði i
Lundargötu 7, í næsta húsi
við Hallgrím, en við fráfall
hans keypti Sigurður hús
og vinnustofu Hallgríms og
hélt úti bókbandsstofunni
til 1943. Tók m.a.s. við við-
skiptum Hallgríms við Lestr-
arfélag Hrafnagilshrepps.
Sigurður seldi vinnustofu
sína Prentsmiðju Björns
Jónssonar og gerðist hluthafi
í henni, en vann þar jafn-
framt sem sveinn til 1953.
Prentarinn
31