Nýjar kvöldvökur - 01.01.1920, Síða 27

MÁGKONAN MÍN, SEM DÓ.*
21
varla sjáanleg. Ávextir jarðarinnar verða þá
miklu Ijúffengari en ella, og blærinn blíðari.
Ylgeislar hjúskaparsælunnar gera andlega and-
rúmsloftið svo ljett, að sálin lyftist upp á æðri
svið, og getur þaðan notið meira útsýnls en
nokkru sinni áður.
Svona var mín reynsla. Venjulegast höfðu
hugsqnirnar liðið hægt og rólega um sál mína,
cins og dýjalind á flötu engi, cn nú veltust
þær yfir mig eins og fjallalækur í vorleysingu,
og meðan hrifningin stóð sem hæst, settist jeg
niður og skrifaði sögu. Söguefnið, sem mjer
datl þá í hug, var alveg sjerstakt og óvanalegt,
og það hreif mig svo mjög, að jeg tók til
starfa fullur af fögnuði og eldmóði og lauk
við söguna á óvenju stuttum tíma. Sagan hjet:
»Mágkonan mín, sem dó«; og þegar jeg las
hana fyrir Hypatíu, þá varð hún mjög hrifin
af henni, og sumstaðar var svo mikil viðkvæmni
í sögunni, að Hvpatía rjeð ekkert við geðs-
hræringu sína, en jeg viknaði svo, við að sjá
hver áhrif sagan hafði á hana, að jeg sá varla
orðaskil á blaðinu. Pegar jeg hafði lokið lestr-
inum, og konan mín var búin að þurka sjer
um augun, þá sneri hún sjer að mjer og sagði:
*Pessi saga gerir þig frægan. Ekkert hefir verið
skrifað jafn hjartnæmt, síðan Lamartine skrifaði
»söguna um litlu vinnukonuna«.
Daginn eftir sendi jeg söguna, eins fljótt og
unt var, til ritstjóra þess tímarits, sem jeg skrií-
aði oftast í, og sem flutti að jafnaði bestu rit-
stniðar mínar. Nokkrum dögum síðar fjekk
jeg brjef frá ritstjóranum, og hrósaði hann sögu
uiinni miklu meira en nokkru öðru, sem jeg
hafði sent honum áður. Hún hafði heillað og
hrifið, sagði hann, ekki einungis hann sjálfan,
heldur einnig alla fjelaga hans á skrifstofunni.
Jafnvel gamli Gíbson. sem aldrei kærði sig um
að lesa neina bók, fyr en hún var búin að
vinna sjer almannaróm, og sem aldrei hældi
neinu, nema kýmnisögum, — jafnvel hann ljet
tilleiðast að lesa handritið, fyrir fortölur hinna,
°g hann sagði, að lestUr þess hefði komið út
* sjer tárunum, og hefði hann þó ekki grátið
síðan hann varð fyrir síðustu hirtingunni af
hendi föður síns, fyrir rúmlega fjörutíu árum.
Sagan mundi koma, sagði ritstjórinn, svo fljótt
sem mögulegt væri að koma henni í ritið.
Ef nokkur hlutur getur gert himininn ennþá
heiðari og blómin bjartari, þá er það svona
brjef. Og þegar sagan kom fyrir almennings-
sjónir, skömmu síðar, þá urðum við þess vör,
að lesendurnir urðu, margir hverjir, álíka hrifnir
og útgefandinn hafði orðið. Vinir mínir og
kunningjar fóru brátt að láta hrifningu sína í
Ijósi við mig, og blöðin hældu sögunni hvert
í kapp við annað. í fám orðum sagt, sagan
þótti hreinasta perla. Mjer hættir ekkert til að
grobba af ritum mínum, og konan mín segir,
að jeg láti mjer helst til fátt um þau finnast;
en jeg var talsvert upp með mjer og ánægður
yfir því, hve þessari sögu var vel tekið. Pví
þó hún gerði mig nú ekki beint frægan, eins
og kona mín hafði fullyrt, þá var jeg þess
fullviss, að hún mundi verða mjer góður
stuðningur á rithöfundsbrautinni.
En það var tæplega liðinn mánuður, frá því
að jeg skrifaði söguna, þegar óvæntan atburð
og óvenjulegan bar að höndum. Ritstjóri
tímaritsins, sem »Mágkonan mfn, sem dó«,
hafði verið birt i, endursendi mjer handrit. í
brjefi, sem hann skrifaði mjer með handritinu,
komst hann þannig að orði: »Sagan er góð,
en stendur þó langt að baki þeirri, sem jeg
fjekk frá yður sfðast. Þjer hafið náð tökum á
fólkinu; og það væri ekki rjett að skerða þann
orðstír, sem þjer eruð búinn að afla yður, með
því að gefa út eftir yður sögu, sem stendur
að baki hinni, er hvarvetna hefir áunnið yður
maklegt lof.«
Jeg var svo óvanur því, að ritsmíðum mín-
um væri fleygt í mig aftur, að jeg held, að
jeg hafi fölnað upp, þegar jeg las brjefið. Jeg
mintist ekki einu orði á þetta við konu mína,
því það hefði veriö heimskulegt, að láta ann-
að eins lítilræöi og þetta varpa skugga á heim-
ilisánægju okkar. Handritið sendi jeg um liæl
til annars ritstjóra. En jeg á engin orð til að
lýsa undrun minni, þegar mjer var sent hand-
ritið aftur með næstu póstferð. Orðsendingin,