Fréttatíminn - 14.12.2012, Blaðsíða 52

K ristín Eiríksdóttir er myndlistarkona að mennt. Hún lauk BA prófi við Listaháskóla Íslands og hélt síðar utan til Kanada þar sem hún hugðist klára meistara-gráðu í faginu. Hún segir að skriftirnar hafi dregið
hana meira til sín. „Ég var allt í einu farin að standa sjálfa mig
að því að skrópa í tímum til þess að skrifa. Það hreinlega dró
mig meira til sín. Kristín skrifaði lengi vel aðeins ljóð, en hefur
nú sent frá sér sína fyrstu skáldsögu, Hvítfeld, sem hlotið hefur
mikið lof gagnrýnenda. Fyrir það sendi hún frá sér smásagna-
ritið Doris Deyr, sem einnig hlaut mikið lof.
Rithöfundar oft skrítnir og utangarðs
„Ljóð eru mjög lík myndlist, það er svipað form. En nú er ég
komin alveg yfir í prósa,“ útskýrir Kristín. „Af hverju ég skrifa,
veit ég svo sem ekki, það er bara einhvern veginn auðveldara að
tjá sig þannig. Ég byrjaði að skrifa Hvítfeld þegar við ferðuðumst
um Suðaustur Asíu. Þetta er svona ófúnkerandi fjölskylda sem
miðja bókarinnar. Ég er að leggja upp með þetta sígilda form,
fjölskyldu og lygar. Það er mjög margt sem ekki er talað um og
kemur síðar upp á yfirborðið. Svava Jakobsdóttir sagði að fjöl-
skyldan væri hornsteinn samfélagsins og þegar maður fjallar
um fjölskyldur þá er maður að endurspegla samfélagið. Ég hafði
þetta svolítið að leiðarljósi og hugsaði um fjölskylduna sem mynd
af samfélaginu.“
Sagan gerist í Bandaríkjunum að einhverjum hluta, nánar til-
tekið í Texas. En þangað hefur Kristín þó ekki farið. „Stór hluti af
minni menningarneyslu er amerískur. Ég er fædd 1981 og mik-
illa og sterkra bandarískra áhrifa hefur gætt hjá minni kynslóð.
Sagan er sögð í fyrstu persónu en hún er „compolsívur“ lygari
og getur ekki sagt satt. Hún kemur til Íslands og hittir fyrir fjöl-
skylduna sína á ný. Þetta er svona frekar típísk atburðarás en ég
leik mér svolítið með þetta hefðbundna form og ég held að mér
takist það á örlítið nýjan hátt,“ segir Kristín. Aðspurð segja þau
að blendnar tilfinningar fylgi því að senda frá sér efni. Þó virðist
sem upplifun parsins sé ekki sú sama. „Ég verð svolítið hrædd
að senda frá mér efni þangað til mínir nánustu hafa séð það.
Þegar ég fæ grænt ljós þaðan léttir mér talsvert,“ segir Kristín
en Steinar segist ekki jafn hræddur. „Það eina sem er sterkara
í mér en sjálfsfyrirlitning er sjálfsupphafning. Íslenskir rithöf-
undar hafa burðast með það í gegnum tíðina, að vilja ekki setja
neitt ljótt niður sem að mamma þeirra les. Fyrr en kannski Didda
kom til sögunnar. Það er kannski ástæðan fyrir því að púritönsk-
ustu sögur bókmenntasögunnar séu íslenskar. Menn hafa verið
of feimnir við mömmu,“ segir Steinar og hlær.
Steinar segir að skrif hans hafi komið sem viðbragð við að
upplifa sig utangarðs. „Þegar ég byrjaði að skrifa það voru það
bara viðbrögð við því að vera svona utan alls, utangarðs. Það var
mín leið til þess að segja öllum hinum að fara til andskotans og
segja þeim í leiðinni hvernig þeir ættu að gera það. Svo á ein-
hvern hátt líka að reyna að nálgast þá. Svolítið mótsagnakennt.“
Steinar segist alltaf hafa verið utangarðs, í uppvextinum og
samfélaginu almennt. Kristín er sammála og segir það tengja
þau að upplifa sig skrítin. „Þegar svoleiðis er þá er bara svo fínt
að vera í vinnu þar sem þú getur lokað þig af og verið í friði,“
segir Kristín og Steinar bætir við, „já, einmitt. Kristín Ómars-
dóttir sagði einu sinni að ef þú gerist rithöfundur þá sé eitthvað
að þér. Það er kannski eitthvað til í því. Maður skrifar sig frá
tilfinningunum sínum.“
„Búin að vera saman til æviloka“
Kærustuparið Kristín Eiríksdóttir og Steinar Bragi Guðmundsson eru án efa á meðal áhugaverðustu rithöfunda landsins. Þau búa saman ásamt ketti
í fremur sérstakri íbúð í Vesturbænum sem sveipuð er dulúð. Á miðju stofugólfinu gefur að líta heimatilbúna kattaklóru sem nær
hátt upp í loftið. „Þeir segja að fjórir kettir séu á við barn,“ segir Steinar og þau hlæja bæði. Þau segjast vera að reyna að skjóta
rótum í Reykjavík, en þau hafa verið talsvert á ferðalagi í gegnum tíðina, saman eða í sitt hvoru lagi. Barneignir segja þau ekki á döfinni en þau
grínast með að safna kannski köttum. Þau hafa sterkar skoðanir á bókmenntamenningu, fjölmiðlum og samfélaginu, sem þau
hafa alltaf upplifað sig á skjön við.
Kristín og Steinar Bragi hafa þekkst lengi. Þau reyna nú að skjóta rótum í Reykjavík en hafa ferðast víða um heiminn. Saman eða í sitt hvoru lagi. Ljósmyndir/Hari
Framhald á næstu opnu
52 viðtal Helgin 14.-16. desember 2012