Læknablaðið - 28.12.1958, Page 38

154
L Æ K N A B L A Ð I Ð
taugaveiklaða vesalinga og ör-
yrkja til langframa, og liið
neyðarlega er, að skjólstæðing-
arnir eru honum oft innilega
þakklátir og skuldbundnir fyrir
hina dæmalausu umhyggju
hans. Annars vegar er vanlækn-
ing fyrir kjarkleysi engan veg-
inn óalgengt fyrirbrigði á þess-
um tímum mikilvirkra læknis-
lyfja, sem eru þó því aðeins
virk, að þau séu notuð í við-
eigandi skömmtum, en hafa
jafnframt óþægilegar aukaverk-
anir og mjótt öryggismundang.
Hér á vel við að nefna til dæm-
is taugarofslyf og lyf, er hindra
blóðstorknun, því að öllu varð-
ar, að slíkum lyfjum sé beitt
í virkum skömmtum. Ella má
eins vel láta þau algerlega ónot-
uð. Freisting er að firra sig
áhættu með vanskömmtun
þcirra. En hálfkák á engan rétt
á sér, þegar við lækningar er
fengizt. Sjúklingi getur verið
það nauðsynlegt að lifa hættu-
lega um skeið, ef hann á ann-
að borð á að halda lífi. Þegar
kjarklaus læknir metur bata-
horfur sjúklings, hættir lionum
við að ýkja hættuna fyrir að-
standendum. Freistingin er ær-
in, því að læknirinn getur tæp-
lega tapað á því að hafa vað-
ið á þenna hátt fyrir neðan sig.
Ef sjúldingurinn deyr — jæja,
víst hafði liann gert sér Ijóst og
ekki dregið dul á, að hætta
væri á ferðum. Ef betur rætist
úr, sem meiri líkur voru reynd-
ar alltaf til, og sjúklingnum
batnar, er batinn, sem þá geng-
ur kraftaverki næst, ekki sizt
að þakka snilld og alúð læknis
hans. Með ráðinni hölsýni á
bataliorfur er lækni auðsótt að
afla sér merkilegs álits. Þetta
háttalag gerir hlutaðeigandi
sjúklingum ekki teljandi skaða,
en aðstandendum er hakaður til-
efnislaus ótti, og reyndar er
framferðið úr máta fyrirlitlegt.
Að lyktum er 10.000 króna
spurningin: Er læknisfræðin,
eins og við hagnýtum hana,
raunverulega mannkyninu til
heilla, þegar til lengdar lætur
og á allt er litið? Vel má halda
því fram, að með starfi sínu að
því að bjarga og viðhalda lífi
fávita, blæðara, sykursýkissjúk-
linga og annars vanmetafólks
greiði læknar leið til komandi
kynslóða óæskilegum erfða-
meinsemdum, sem annars lielt-
ust úr lest og hyrfu loks úr
tölu mannameinanna. Og með
því að lengja líf farlama gam-
almenna þyngja læknar vissu-
lega í sífellu byrðarnar á herðum
hinna yngri starfandi aldurs-
flokka samfélagsins. Heimspek-
ingar geta velt þessum atrið-
um fyrir sér að vild sinni. Þess
er ekki krafizt af okkur sem
læknum, að við tökum afstöðu
til þeirra. Illutverk lækna er
að lækna sjúka og lina þjáning-
ar án alls tillits til aldurs, litar-
háttar, þjóðernis, trúarbragða
eða gildis þeirra fyrir samfélag-
ið. Ef læknir víkur frá þessari
grundvallarreglu i starfi sínu,