Læknablaðið - 01.06.1962, Qupperneq 34

64
LÆKNABLAÐIÐ
rauða hunda á öndverðum með-
göngutímanum, fæðist vanskap-
að eða með einhverja vöntun.
Má þar til nefna heyrnarleysi,
blindu (aðallega vegna catar-
acta), missmíð á lijarta og
microcephalia, en margt fleira
og smávægilegra geturog komið
til. Smitun eftir þriðja mánuð,
eða a.m.k. eftir fjórða mánuð,
virðist þó hættulítil eða hættu-
laus.
Með því að athuga manntöl,
og þó sérstaklega fæðinga-
skrár nemenda í daufdumbra-
skólum í Ástralíu, komst Lan-
caster(5) að því, að mun fleiri
börn, síðar skráð daufdumb,
iiöfðu fæðzt i lok fyrri rauð-
hunda-faraldra eu annars var
títt. Hins sama mátti og sjá
merki á Nýja-Sjálandi(7).
En af sams konar upplýsing-
um, sem Lancaster(6) aflaði
sér frá fjölmörgum öðrum
löndum, varð hann hvergi var
slikra „faraldra“ að meðfæddu
heyrnarleysi nema á Islandi.
Þar höfðu á tímabilinu 1935—
1947 fæðzt 24 hörn, er síðar
voru vistuð í Málleysingjaskól-
anum, en af þeim voru 10 fædd
á einu og sama ári, 1941 — síð-
ara ári faraldursins mikla, sem
liófst 1940. Var þetta eini stór-
faraldurinn af rauðum hundum
á tímabilinu, en ekkert hinna
áranna höfðu fæðzt fleiri en tvö
börn, er síðar reyndust heyrn-
arlaus.
Þessar upplýsingar voru
fengnar hjá þáverandi land-
lækni, Vihnundi Jónssyni, og
var þeirra getið í Læknahlað-
inu fyrir nokkrum árum(8).
Næst gekk svo stórfaraldur
rauðra hunda 1954—1955, og er
vitað um 8 daufdumb hörn,
sem fæddust 1955.
Að áeggjan Vilmundar land-
læknis var nú ráðizt í að athuga
þetta nánara, m. a. með tilliti
til fyrri faraldra, og var jafn-
framt lögð áherzla á að greina
milli meðfædds heyrnarleysis
og áunnins, eftir því sem unnt
reyndist.
Kennsla daufdumbra á veg-
um hins opinbera mun liafa
hafizt 1868. Önnuðust liana þar
til ráðnir prestar (þó varla ó-
slitið) fram til 1909, en þá flutt-
ist kennslan lil Revkjavíkur, er
Daufdumbraskólinn (síðar Mál-
leysingjaskólinn) var stofnað-
aður(4). Má ætla, að síðan liafi
skólinn haft afskipti af öllum
daufdumhum hörnum, hvaðan-
æva af landinu, sem náð hafa
skólaaldri, enda eru þau skóla-
skyld þar.
Skólastjóri Málleysingjaskól-
ans, Brandur Jónsson, levfði
góðfúslega afnot af gögnum
skólans um nemendur, en þau
náðu þó aðeins til þeirra, sem
fæddir voru 4927 og síðar, og
hefur ekki tekizt að hafa upp
á eldri skjölum skólans.
Um eldri nemendur var þá
leitað upplýsinga í skjölum
S t j órnarráðsins viðkomandi