Fréttatíminn - 05.08.2011, Blaðsíða 20

Í
mörg ár hef ég verið skotin í
þessum manni; hitt hann einu
sinni á ári án þess þó að vera
viss um að hann vissi hver
ég væri. Stefnumótið okkar
fer alltaf fram á sama tíma árs, aðra
helgina í ágúst, og hefur gert í þrett-
án ár. Já, rétt til getið, það er á hátíð
Hinsegin daga, sem á morgun nær
hápunkti sínum með Gleðigöngunni.
En í þeirri göngu verður sá sætasti
ekki – hann ætlar bara að fylgjast
með skemmtiatriðunum.
Þórir Björnsson er sennilega elsti
„gay“ maðurinn sem hefur tekið þátt
í Gleðigöngunni, Gay Pride. Þegar
hann varð 85 ára 28. apríl í vor mættu
106 gestir og færðu honum gjafir og
Kidda mágkona, 91 árs, bakaði 200
pönnukökur. Guðný Reynisdóttir, vin-
kona hans, skrifaði fallega á afmælis-
tertuna „58 ára“ og Addý og Bára,
eigendur Iðu og bókabúðar Máls
og menningar, gáfu honum bók um
typpi! Hann hefur góðan húmor fyrir
henni og samþykkir án umhugsunar
að vera með hana á einni myndinni.
Stolt, sýnileiki og samábyrgð
„Þetta verður í fyrsta skipti sem við
í MSC-klúbbnum (Motor Sporting
Club) verðum ekki á bíl,“ segir Þórir
þegar hann býður mér í kaffi, kökur,
sælgæti og ég veit ekki hvað meira.
„MSC Ísland er klúbbur sem er orð-
inn 26 ára og við höfum okkar eigin
klæðareglur. Þær felast í því að við
viljum hafa karlmenn karlmannlega
til fara – en ýkjum það svolítið með
því að klæðast leðri, gúmmí-, ein-
kennis- eða gallafatnaði. Starfsemin
hefur legið niðri frá því um áramótin,
þegar við misstum félagsheimilið
okkar, nema hvað þrír okkar tókum á
móti níu Skotum í júní og fórum með
þá á Snæfellsnes, Gullna hringinn og
í Bláa Lónið og héldum svo dinner
fyrir þá og nokkra Íslendinga á Kaffi
Reykjavík. Vonir standa til að við
MSC-félagarnir fáum nýjan samastað
fyrir áramót. Á stefnuskrá okkar er
ferðamennska og fyrirgreiðsla við
erlenda ferðamenn og við stofnuðum
félagið ekki hvað síst til að geta orðið
formlegur aðili að Evrópusamtökum
slíkra klúbba, sem heita ECMC. Það
eru ein virkustu alþjóðasamtök sam-
kynhneigðra og hafa í áratugi lagt
mikið af mörkum til baráttunnar
fyrir stolti, sýnileika og samábyrgð.“
Hann er ekki ánægður með þá
breytingu sem gerð verður á gleði-
göngunni, sem nú fer ekki niður
Laugaveginn heldur eftir Sóleyjar-
götu:
„Trukkarnir eru bara orðnir alltof
stórir og ef fólk kæmi á mun minni
bílum væri hægt að endurvekja göng-
una á Laugaveginum,“ segir hann.
„Það er gaman að segja frá því að
fyrir tveimur árum var ég með Ómari
Ragnarssyni í litla bílnum hans. Ég
stóð, en Ómar sat auðvitað og stýrði.
Ég held að ekki einn einasti ljós-
myndari hafi tekið mynd af mér; þeir
vildu allir fá mynd af Ómari! Núna
ætla ég bara að rölta niður á Arnarhól
og fylgjast með skemmtiatriðunum.
Ég held það verði gríðarleg þrengsli
á Sóleyjargötunni auk þess sem kaup-
menn við Laugaveginn verða af góðri
sölu sem hefur yfirleitt verið þennan
dag. Svo held ég bara að Sóleyjargat-
an henti ekki fólki með barnavagna
og börn í kerrum.“
Fékk ekki að fara út á kvöldin
En hver er Þórir Björnsson?
„Ég er Vesturbæingur í húð og hár,
fæddur á Framnesvegi og fluttist svo
þar milli húsa, í hús sem afi minn
hafði byggt, og bjó þar þangað til
fyrir rúmu ári. Hér rétt fyrir neðan
nýja heimilið mitt er þjónustumiðstöð
og konan sem sér um mötuneytið þar
spurði mig um daginn hvers vegna
ég kæmi aldrei þangað í hádegis-
mat. Ég spurði hana hvort hún hefði
ekki tekið eftir því að það væri ekk-
ert nema gamalt fólk að borða þar!“
segir hann og skellihlær. „Æskuárin
mín voru mjög eðlileg, ég átti marga
kunningja sem ég lék mér við, en ég
var svolítið óheppinn með móður,
eins og sumir sögðu, því hún bannaði
mér að fara út á kvöldin! Hún hafði
misst tvö börn, eina dóttur áður en ég
fæddist og son, tæplega eins árs. Hún
verndaði mig því og ég fékk aldrei að
fara út eftir sjö á kvöldin. En ég var
samt oft öfundaður af strákunum í
hverfinu því mamma var svo dugleg
að fara með mig í bíó. Ég var alltaf
til í það því mamma borgaði bíómið-
ann og keypti Freyju-konfektpoka.
Einhverju sinni komum við heim,
mamma útgrátin, og þá heyrðist í
pabba: „Þetta hefur verið góð mynd!“
Svo man ég eftir öðru skipti þegar
ekkahljóð heyrðust um allt Hafnarbíó
í bragganum á Barónsstíg og þá hvísl-
ar mamma að mér: „Hrefna systir er
hérna!“ Þær systur lifðu sig alveg inn
í myndirnar.“
Fyrsta ástin: Maður í skotapilsi
Þórir fæddist árið 1926 og ólst því
upp á kreppuárunum. Honum finnst
þau ár fremur tíðindalítil – þangað til
breski herinn steig á íslenska grund.
„Þar hófst áhugi minn á einkennis-
búningum,“ segir hann kankvís.
„Fimmtán ára hitti ég fyrstu ástina í
lífi mínu, skoskan mann í skotapilsi,
og við heilluðumst hvor af öðrum.
Ég vissi ekkert hvað þetta aðdráttar-
afl var, en svo þreifaði maður sig
bara áfram! Fyrst í stað var ég með
svolitla sektarkennd yfir þessari til-
finningu minni í garð þessa manns,
fannst að allir hlytu að vita af þessu,
en sú sektarkennd var fljót að hverfa
og hefur aldrei látið á sér kræla aftur.
Við áttum góðan tíma saman en
skömmu eftir að hann fór frá Íslandi
fékk ég bréf frá móður hans þar sem
hún tjáði mér að hann hefði látið lífið
í stríðinu. Ég fylltist miklum söknuði,
en grét þó ekki.“
Gat ekki farið heim með gjafir
frá elskhuganum
Þórir fann aðra ást; bandarískan
lækni sem starfaði á Laugarnes-
spítala á vegum hersins. Fyrir innan
læknastofu hans var annað herbergi
þar sem þeir elskuðust og Þórir fékk
fjöldann allan af gjöfum.
„Með þær gat ég þó aldrei farið
heim því ég gat ekki útskýrt hvaðan
þær kæmu. Hvaðan hefði ég átt að fá
amerísk föt? Okkar samband stóð í
eitt og hálft ár.
Foreldrar mínir skildu skömmu
áður en ég fermdist, en allt var gott á
milli þeirra og þau sátu hlið við hlið
í fermingunni minni. Við mamma
ræddum einhvern veginn aldrei það
að ég væri samkynhneigður, hún
vissi það áður en ég vissi að hún
vissi það!“ segir hann hlæjandi. „Það
merkilega við það er að við töluðum
aldrei út um þetta, þetta var þegjandi
Anna
Kristine
ritstjorn@frettatiminn.is
Hann þykir sá alsætasti í Gleðigöngunni ár hvert. Það geislar af
honum hvar sem hann er og blíðan streymir frá honum. Hann
kann að lifa lífinu og nýtur þess í botn, enda umkringdur vinum og
kunningjum. Þeir sem kynnast honum vilja ekki sleppa af honum
hendinni. Anna Kristine hitti þennan óvenjulega mann í vikunni.
Horfði á eftir hundr-
uðum vina í gröfina
vegna alnæmis
Þórir hefur kvatt marga vini
sína sem hafa látist úr AIDS.
„Mér sárnar það að Alnæmis-
samtökin eru með minn-
ingarguðsþjónustur í maí og
desember á hverju ári og finnst
til háborinnar skammar að
unga fólkið sem situr í stjórn
Samtakanna ´78 láti ekki sjá
sig í þeim messum. Vissulega
þekktu þau ekki þá sem létust
þegar HIV-veiran tók að herja á
samkynhneigða, en þeim ber að
sýna þeim virðingu. Ég hef fylgt
hundruðum vina minna hér
heima og í útlöndum til grafar
af völdum alnæmis. Ég sat yfir
þremur vinum mínum þegar
þeir lágu banaleguna og skildu
við. Það var gríðarlega erfitt, en
ég stend með mínum ef ég get.“
Hann segist ekki vera mjög
trúaður og sæki kirkjur lítið.
Hann tilheyrir þjóðkirkjunni en
segist hrifinn af „Magna“ (Hirti
Magna Jóhannssyni).
„Mér finnst lífið hafa gengið
eins vel og það getur gengið.
Ég lék mér þegar ég var ungur,
er duglegur að fara út meðal
fólks núna og tel mig hafa
verið mjög heppinn í lífinu. Ég
átti mér lengi þann draum að
verja elliárunum í Skotlandi,
þar sem ég á marga góða vini
og kunningja. Ég sakna hússins
míns á Framnesveginum, mér
finnst þessi nýju hús aðeins of
björt. Gömlu húsin eru meira
kósí. En ég er alveg hættur við
að flytjast til útlanda. Heima er
alltaf heima.“
Framhald á næstu opnu
Sá alsætasti á Gay Pride
Fyrstu
ástina
fann Þórir
á Skóla-
vörðu-
holtinu í
líki karl-
manns í
skotapilsi:
„Ég þekkti
ekki þetta
aðdráttar-
afl.
Þórir með typpabók-
ina sem vinkonur
hans, Addý og Bára,
gáfu honum á 85 ára
afmælinu. Þær eiga
bókabúð Máls og
menningar og Iðu og
þekkja húmor vinar
síns. Ljósmynd/Hari
20 viðtal Helgin 5.-7. ágúst 2011