Læknablaðið - 01.12.1967, Blaðsíða 63

LÆKNABLAÐIÐ
255
Hannes Finnbogason:
FRÉTTIR FRÁ FINNLANDI
Á síðastliðnu vori dvaldist ég þrjár vikur í Finnlandi. Tilgang-
ur þeirrar dvalar var að kynnast þætti skurðlækninga í meðferð lioa-
giktar.
Heinola í Finnlandi er bær 180 km norður frá Helsinki. íbúar
eru 12 þúsund og aðalatvinnuvegur er tréiðnaður. Fyrir síðustu alda-
mót var Heinola fjölsóttur baðstaður og gat státað af því, að Alfred
Nobel, þá búsettur í Pétursborg, dvaldi með fjölskyldu sína í Heinola
sem baðgestur.
Árið 1946 var liðagiktarsjúkrahús stofnað í húsakynnum baðstað-
arins. Réðst til þess sjúkrahúss ungur iæknir að nafni Veikko Laine.
Sama ár var í Finnlandi myndaður giktarsjóður (Rheumastiftelsen)
með jöfnu framlagi frá ríkissjóði, almannatryggingum (Folkpensions-
anstalten) og ýmsum bæjar- og sveitarfélögum. Hlutverk þessa sjóðs
var að reisa fyrsta giktarsjúkrahús Finnlands. Á árunum 1947 til
1950 var sjúkrahúsið teiknað og undirbúningi öllum lokið og húsið
síðan byggt á árinu 1951.
Sagt er, að Heinola hafi orðið fyrir valinu vegna þess, að þar hafi
þá þegar verið vísir að giktarsjúkrahúsi með efnilegum giktarlækni.
Þó mun það hafa ráðið mestu, að forstjóri giktarsjóðs var ættaður
frá Heinola.
Skammt frá Heinola var reist veglegt sjúkrahús með rúmum
handa 317 sjúklingum. Samtímis var byggt starfsmannahús með rúm-
góðum íbúðum handa læknum og hjúkrunarkonum og að sjálfsögðu
tvær Sauna baðstofur, önnur ætluð konum, en hin körlum. Starfs-
mannahúsið rúmar flest starfsfólk sjúkrahússins.
Tvær neðstu hæðirnar í aðalálmu eru útbúnar fyrir æfingar. Eru
þar ýmiss konar böð, svo sem venjuleg kerböð, paraffinböð og leir-
böð, og enn fremur sundlaug. Þar voru margs konar æfingartæki og'
allstór salur eins og venjulegur fimleikasalur. Sá ég þar tíu konur í
ströngum æfingum. Þá eru og smíðastofur, önnur fyrir tré-, en hin
fyrir járnsmíði, einnig föndurstofa og saumastofa. Auk þessa er hús-
næði til kennslu í ýmsum iðngreinum og almennrar kennslu fyrir pa,
sem skólaskyldir eru.
En það, sem óvenjulegt var í gerð þessa sjúkrahúss, sem ætlað
var liðagiktarsjúklingum einungis, var það, að þar var einnig gert
ráð fyrir skurðstofum. Til skurðdeildar var varið heilli hæð í einni
álmunni. Fyrir 20 árum, þegar sjúkrahúsið var teiknað, var ekki
farið að beita skurðlækningum neitt að ráði í meðferð liðagiktar.
Veikko Laine fékk því samt ráðið, að skurðstofur voru hafðar í hús-
inu, þrátt fyrir harða mótspyrnu allra þeirra, er gerst þóttu vita um
lækningu liðagiktar.
Veikko Laine fékk til liðs við sig ungan beina- og liðalækni (or-
thopaed), Kauko Vainio að nafni. Á fyrsta starfsári sjúkrahússins