Læknablaðið - 01.12.1967, Qupperneq 64

256
LÆKNABLAÐIÐ
fóru þeir að beita skurðlækningum í meðferð iiðagiktar, að vísu 1
smáum stíl fyrst, en reynslan þótti sýna, að sú meðferð átti rétt á sér,
samhliða lyfjameðferð. Fóru þeir því að færa sig upp á skaftið með
aðgerðir, og brátt fóru að berast fregnir af gerðum þeirra, sem urðu
öðrum til uppörvunar. Þeim höfðu verið sköpuð skilyrði, sem hvergi
áttu sinn líka. Það ásamt áræðni og hæfni þessara tveggja manna
hefur gert það að verkum, að nú standa Finnar í fremstu röð um
rannsóknir og meðferð liðagiktar. Gestabók sjúkrahússins ber þess
ljóst vitni, að margir koma til Heinola til þess að kynnast starfsem-
inni þar.
Bæði hefur það kosti og galla í för með sér að hafa slíkt sjúkra-
hús sem miðstöð fyrir lækningu liðagikt^r í svo stóru landi sem Finn-
land er. Reynslan, sem einstakir læknar fá í meðferð liðagiktar, verð-
ur meiri en ella. Hins vegar er um langan veg að fara fyrir hina sjúku
og yfirsýn yfir árangur verður erfið vegna fjarlægða. Að vísu er liða-
gikt þannig sjúkdómur, að sömu sjúklingarnir koma gjarnan oftar
en einu sinni til meðferðar. Fæst þannig í mörgum tilvikum yfirsýn
yfir árangurinn.
Árlega koma í sjúkrahúsið um 1800 sjúklingar, en gert er ráð
fyrir, að hver sjúklingur, sem þangað kemur, dveljist þar í þrjá man-
uði. Nokkrir eru þó skemur, en fáir lengur. FjöJdi innlagðra sjúklinga
hefur ekki breytzt, en aðgerðum hefur fjölgað ár frá ári, og urðu þær
2500 árið 1966. í lok þess árs voru þær orðnar 17000 alls frá upphafi.
Kauko Vainio hefur því hlotið mikla reynslu á sviði skurðlækn-
inga við liðagikt. Með lionum starfa nú þrír skurðlæknar.
Sjúkrahúsinu er ekki skipt í deildir, að því er lyfjameðferð eða
skurðlækningum viðvíkur. Flestar deildirnar hafa 43 sjúkrarúm. Á
hverri deild er einn deildarlæknir, sem er sérfræðingur í giktarlækn-
ingum (rheumatolog), en skurðlæknir kemur á deildina tvisvar í
viku og skoðar þá sjúklinga, sem deildarlæknir telur líklega til þess
að hafa gagn af aðgerðum.
Árið 1966 hlaut helmingur sjúklinganna handlæknismeðferð.
Til þess að sýna þróun skurðlækninga við liðagiktarsjúkrahúsið
i Heinola hef ég tekið saman skrá um fáeinar aðgerðir, en á þessum
árum hefur sjúklingum ekki fjölgað; sjá enn fremur línurit.
Um lyfjameðferð brestur mig kunnugleika til að gel'a tæmandi
lýsingu, en eftir því sem ég komst næst, munu helztu aðferðir vcra
þessar:
a) Acstylsalicylsýra er enn algengasta lyfið; notuð í húðuðum (entero-
coated) töflum.
b) Chloroquin kemur þar næst.
c) Gull er stöðugt notað og með góðum árangri.
d) Phenylbutazon nota þeir mikið. Sé ekkert til fyrirstöðu, er byrj-
að með allt að 600 mg á dag. Sjáist árangur fljótlega, er viðhalds-
skammtur 200 til 400 mg á dag, langtímum saman, jafnvel svo
að árum skipti. Hafa þeir ekki orðið fyrir áföllum af þessari með-
ferð, ef farið er að með gát.
e) Ekki er hafin cortison-meðferð á sjúkrahúsinu. En reynt að draga
úr cortison-skömmtum og helzt að hætta við þá. Cortison er samt