Læknablaðið - 01.11.1972, Blaðsíða 30

168
LÆKNABLAÐIÐ
vitundarleysi. Svo skyndilega birtast þessi einkenni, að oft getur sjúkl-
ingurinn ekki komið í veg íyrir meðvitundarleysi. Af framansögðu er
skiljanlegt, að sjúklingar með klíníska eða Ijósa sykursýki, einkum
hinir insúlínþurfandi, standa að jafnaði ekki jafnfætis öðrum í lífs-
baráttunni. Oft þurfa þeir að leita eftir nýrri atvinnu, sem betur hæfir
þeim. Sjúkdómurinn setur þeim ákveðnar hömlur og' með lögum (þó
ekki íslenzkum) verða sykursjúkir að víkja úr starfi, ef hætta er á því
að sljóleiki þeirra geti orðið öðrum til tjóns.
HORFUR
UPPGÖTVUN insúlínsins árið 1921 olli algjörri breytingu á högum
og horfum sykursjúkra. Fram að þeim tíma dóu allt að 65% sjúkling-
anna úr bráðum insúlínskorti og æviskeið þeirra, sem kenndu sjúk-
dómsins undir tvítugu, var aðeins 2,8 ár. Tuttugu árum síðar hafa
ævidagar sykursjúkra á sama aldursskeiði lengzt í 9 ár og heildar
dauðsföllum af bráðum insúlínskorti fækkað í 2,8%. Hins vegar verða
æðaskemmdir jafnmörgum (65%) að aldurtila sem hinn bráði insúlín-
skortur áður, eins og meðfylgjandi tafla sýnir.
Algengustu dánarorsakir sykursjúkra og ævitími 2 17
DÁNARORSAKIR Fyrir tilkomu Árið I9if3. Áriö 1968.
insúlíns 1921 Sjúklingafj.: 3.639 Sjúklingafj.: 5.009
Bráður insúlín- skortur 65% 1 2,8% 1,0%
Æðasjúkdómar, N
allir S 65,7% 76,6%
Krabbamein Ú 9,0% 10,8%
Smitsjúkdómar, L
ekki berklar* í 10,4% 5,4%
Berklar N 2,2% 0,8%
ÆVISKEIÐ, sjá texta 2,8 ár 9 ár 27,8 ár
*) Frá 1950 hefur dánartíðni smitsjúkdóma staðið í stað.
Hér kom í ljós óvæntur árangur; dánarorsökin gjörbreyttist. Þeir
sjúklingar, sem björguðust frá bráðum insúlínskorti, dóu nú af afleið-
ingum æðaskemmda á skömmum tíma. Um mikilvægi insúlínsins varð
ekki efast, en ljóst varð, að fleira þurfti að koma til, svo ekki hölluðust
á vogarskálarnar.
Þessi árangur cpnaði augu manna fyrir nauðsyn þess að taka
sykursýkina skipulegum og fastari tökum. í menningarlöndum (nema