Læknablaðið - 01.04.1974, Blaðsíða 25

LÆKNABLAÐIÐ
73
Gunnar Guðmundsson, dr. med.1) og Jón L. Sigurðsson2)
ÆTTGENGI HEILAÆÐAGOLS
ÆTTGENGI HEILAÆÐAGÚLS
Tilgangur þessarar greinar er að skýra
frá þrem sjúklingum, sem legið hafa í
Taugasjúkdómadeild Landspítalans vegna
heilaæðagúls (aneurysma cerebri), þ. e.
föður og tveim dætrum hans, en á undan-
förnum árum hafa læknar gert sér grein
fyrir þeim þætti, sem ættgengni á í þessari
heilaæðaskemmd.
Algengasta orsök heilaæðagúls er talin
vera meðfæddur galli í media og elastica
heilaæða.1 Helstu staðir æðagúls eru á
circulus Willisi9 og einkum þar sem æðar
greinast, en þar ber helst á meðfæddum
veikleika í æðaveggnum.8
Þessar útbunganir á heilaæðum sjást
stundum sem afleiðing bólgubreytmga
vegna septiskra emboli (mycotic aneur-
ysma) og vel þekkt er sambandið milli
háþrýstings, atherosclerotiskra æðabreyt-
inga í heila og æðagúls. 31 13 Nokkuð al-
gengt er það, að sjúklingar með polycyst-
isk nýru, sem er ættgengur galli, fái heila-
blóðfall frá æðagúl, þannig að saman virð-
ast fara polycystisk nýru og heilaæðagúll.5
Chambers et al4 gerðu 1954 grein fyrir
tveim tilfellum, íöður og syni, með æða-
gúl og telja þeir það vera í fyrsta skipti,
sem slíku er lýst meðal náinna ættingja.
Pratt,10 Beumont,2 Vijayk et al12 hafa
gert ýtarlega könnun á þeim greinum, sem
birst hafa um ættgengni heilaæðagúls, auk
þess sem þeir hafa birt eigin tilfelli og
kom í Ijós, að 197012 höfðu færri en 20
greinar birst um þetta efni, þar af 11 á
ensku máli.
Á tímabilinu 1967 til 1973, eða síðan
Taugasjúkdómadeild Landspítalans tók til
starfa, hafa verið greindir 68 sjúklingar
1) Taugasjúkdómadeild Landspítalans.
2) Röntgendeild Landspítalans.
með heilaæðagúl, þar af voru þrír nánir
ættingjar, faðir og tvær dætur eða 4.4%
af greindum heilaæðagúlum.
SJÚKRATILFELLI
Sjúklingur Nr. 1 (III 1): 39 ára karlmað-
ur, faðir sjúklings Nr. 2 og Nr. 3, var inn-
lagður bráða innlögn í Taugadeild Land-
spítalans 4.2. 1970, en hann hafði 16 klst.
fyrir komu misst meðvitund án fyrirvara
á götu. Er hann rankaði við sér hafði hann
sáran höfuðverk og kastaði upp, en mundi
ekki hvað skeð hafði. Mörg undanfarin ár
hafði hann haft höfuðverkaköst, en verið
góður á milli.
Við skoðun í Landspítalanum var hann
mjög veikindalegur að sjá, kvartaði um
sáran höfuðverk. Hann var greinilega
hnakkastífur. Væg lömun var í vinstra
munnviki og minnkað húðskyn vinstra
megin í andliti. Væg lömun í vinstri út-
limum. Plantarsvörun var flexor báðum
megin.
Mænuvökvi var blóðugur og hægri
carotis angiografia sýndi pokalaga æðagúl
á art. communicans ant. á stærð við hálfa
baun (mynd 1) og vinstri carotis angio-
grafia sýndi æðagúl á art. cerebri med.
sin. Hann var skorinn upp vegna æða-
gúlsins á art. communicans ant. í heila-
skurðdeild Ríkisspítalans í Kaupmanna-
höfn (próf. John Riishede). Gekk aðgerðin
vel, en sjúklingur var ruglaður á eftir og
var hann það, er hann útskrifaðist öðru
sinni frá Taugadeild Landspítalans 11.3.
1970.
Lifrarpróf sýndi hækkað ser. GOT 1630.
Viku eftir heimkomu dó sjúklingur
skyndilega.
Sjúklingiur Nr. 2 (IV 1): 21 árs kona,
dóttir sjúklings Nr. 1, var innlögð bráða