Læknablaðið - 01.08.1975, Síða 11

LÆKNABLAÐIÐ
45
TABLE8
Barium meal examination:
No of pts. Per cent Men Per cent Women Per cent
X-ray normal 19 2.1% 11 1.7% 8 3.2%
Niche 594 65.5% 434 66.1% 160 64.0%
Deformity 189 20.8% 139 21.1% 50 20.0%
More than one niche 20 2.2% 14 2.1% 6 2.4%
Retention 85 9.4% 59 9.0% 26 10.4%
907 100 % 657 100 % 250 100 %
Cancer suspicion 7.4 per cent.
(anæmi), 22% karla (_L_ 10.5 g%) en
35% kvenna (-L_10 g%). Það var ranr.-
sakað fyrir duldu (occult) blóði í feces hjá
60% sjúklinganna. Það var jákvætt hjá
61%, jafnt körlum sem konum. Hjá báðum
kynjum var Benzidinprófið oftar jákvætt
við ulcus ventriculi heldur en ulcus duo-
deni.
Leit að illkynja frumum (Cytologisk
rannsókn) var gerð hjá 64 sjúklingum —
eða 6.2% á árunum 1959-1965, þegar grun-
ur var um cancer. Magaspeglun (Gastro-
camera rannsókn) var aðeins gerð hjá ein-
um sjúklingi á þessu tímabili. Nú síðustu
árin er þessi rannsókn alloft gerð.
Um diagnosuna ætla ég ekki að fjölyrða.
Sjúkdómsgreiningin var rétt í 93% tilfellna
fyrir aðgerð, hjá 94% af körlum og 89.6%
hjá konum. Röng eða vafasöm er því grein-
ingin hjá 7% og er þá miklu oftar um
ulcus ventriculi að ræða eða þrisvar sinn-
um oftar hjá körlum og sjö sinnum oftar
hjá konum.
Hjá 6% þeirra sjúklinga, sem voru oper-
eraðir vegna perforationar var greiningin
röng fyrir aðgerð (6 sjúklingar). Fjórir
voru álitnir hafa bráða botnlangabólgu
(appendicitis acuta), einn bráða gallblöðru-
bólgu (cholecystitis acuta) og hjá einum
var álitið að um væri að ræða belgæxli
frá eggjastokk, sem hefði snúizt um stilk-
inn (Cystis ovarii torquata).
Þegar um var að ræða vafasama eða
ranga sjúkdómsgreiningu hjá þeim, sem
voru teknir til aðgerðar eftir nákvæma
rannsókn og án þess að um bráða aðgerð
væri að ræða, (voru opereraðir electivt),
var oftast grunur um krabbamein (cancer).
Grunur um krabbamein á röntgenmyndum
var hjá 56 sjúklingum, þ. e. a. s. 6.2%
þeirra, sem voru röntgenmyndaðir (5.5%
karlar og 8% konur) eða 7.4% þeirra, sem
voru teknir til aðgerðar, að lokinni full-
kominni rannsókn og án þess að um bráða
aðgerð (emergency surgery) væri að ræða.
Röntgenmyndataka er auðvitað aðalgrein-
ingaraðferðin.
Tafla 8 sýnir árangur röntgenmaga-
myndatöku hjá 907 sjúklingum af 1037
alls. 99 sjúklingar með sprungin sár (per-
foratio ventriculi) voru ekki myndaðir.
Heldur ekki þeir, sem voru teknir í bráða
aðgerð (emergency operation), vegna
blæðingar og ennfremur nokkrir sjúkling-
ar, sem voru teknir til aðgerðar vegna
annara sjúkdómsgreininga.
Röntgenmynd af maga var talin eðlileg
hjá 1.7% karla og 3.2% kvenna. Sárhola
(Nische) sást hjá 66% karla og 64%
kvenna.
Deformatio sást hjá 21% karla og 20%
kvenna. Þar var oftast um að ræða ulcus
duodeni, en þó var stundum sár magameg-
in við neðra magaop (pylorus).
Tafla 9 sýnir ástæður (indicationes) fyr-
ir „elective“ aðgerðum hjá 760 sjúklingum.
Forhert einkenni (Intractability) er auð-
vitað lang algengasta aðgerðarástæðan og
þar næst tæmingartregða (retentio), sem
er algengari eftir röntgenmyndum heldur
en ætla mætti eftir sjúkrasögu og almennri
rannsókn (kliniskt). Hjá 4.8% er aðgerðai--
ástæðan meiri háttar blæðing, án þess að
um skyndiaðgerð (acute aðgerð) sé að
ræða. 4 sjúklingar dóu úr blæðingu, áður
en unnt var að grípa til aðgerðar. Hjá
mörgum sjúklinganna eru tvær eða fleiri
af þessum aðgerðarástæðum fyrir hendi.