Fréttatíminn - 23.12.2010, Qupperneq 14

Þ étting byggðar hefur lengi verið keppikefli enda hefur höfuðborgarsvæðið þanist
út. Á því eru gisin svæði og hrein
atvinnusvæði inn á milli. Sumum
þeirra fylgir sóðaskapur og drasl.
Bæjarstjórinn í Kópavogi hefur
skorið upp herör gegn drasli á at-
vinnulóðum á Kársnesi en hvernig
horfir málið við í höfuðborginni?
Gísli Marteinn Baldursson, borgar-
fulltrúi í Reykjavík, hefur sérmennt-
að sig í borgarfræðum. Hann segir
borgaryfirvöld sammála um, sama
hvar menn standa í flokki, að þétta
byggð og blanda íbúðabyggð við þau
atvinnuhverfi sem fyrir eru og þegar
langt inni í borg. Það þurfi hins vegar
kjark til því auðveldara sé að byggja
ný hverfi en þétta þá byggð sem fyrir
er. Stefnan hefur þó verið mörkuð.
Blöndun íbúðabyggðar og at-
vinnusvæða það sem koma skal
„Við erum að byggja upp nýtt at-
vinnuhverfi á Hólmsheiði,“ segir Gísli
Marteinn. „Það er byggt allt öðruvísi
en öll önnur atvinnuhverfi hafa verið
byggð upp. Þar verður meiri gróður
og um leið lagðar á miklu meiri kvað-
ir um frágang á umhverfi. Þrátt fyrir
að þarna verði iðnaður verða gerðar
kröfur um að menn gangi snyrtilega
um og hafi hreint í kringum sig.
Á sama tíma erum við með hug-
myndir um það sem áður hét iðngarð-
ar í Skeifunni, að þar verði mannvæn-
legt umhverfi og gott. Tillögur eru
um að láta Skeifuna ganga í endur-
nýjun lífdaga þar sem fólk getur búið
en þar verði einnig atvinnustarfsemi.
Við munum breyta deiliskipulagi
svæðisins þannig að eigendur húsa
þar hafi rétt á að stækka þau eða rífa
og byggja ný en áfram verði verslun
og þjónusta í hverfinu. Atvinnustarf-
semi gæti því verið á neðstu hæð-
unum en íbúðir þar fyrir ofan,“ segir
Gísli Marteinn.
Hann segir að þessi þróun eigi
sér stað um allan heim og þekkt er
m.a. hvernig pakkhúsum hefur verið
breytt í dýrt og eftirsótt íbúðarhús-
næði í Kaupmannahöfn. „Það er víða
verið að breyta iðnaðarsvæðum í
blandaða byggð. Þetta er það sem við
viljum gera í Reykjavík, hvort sem
við horfum til Skeifunnar, Örfiriseyj-
ar eða annarra svæða í borginni þar
sem verið hefur iðnaðar- eða atvinnu-
starfsemi, en í staðinn fyrir að ýta
þeirri atvinnustarfsemi burt viljum
við frekar fá blandaða byggð íbúðar-
húsnæðis og atvinnustarfsemi.
Þetta gildir um Súðarvoginn og ef
farið er yfir Elliðaárósa upp á Höfð-
ann. Þar eru hverfi sem verið hafa
iðnaðarhverfi en Reykjavíkurborg
stefnir að því að breyta öllu skipu-
lagi og bjóða þeim sem þar eru með
atvinnustarfsemi nýtt atvinnusvæði.
Þessi svæði voru í upphafi í útjaðri
byggðar en eru nú komin inn í miðja
borg. Sá iðnaður sem er mengandi
eða þarf meira pláss fær nýja að-
stöðu, t.d. á Hólmsheiði, en um leið
verður blönduð byggð í þessum fyrr-
verandi iðnaðarhverfum. Þar nefni
ég svæði eins og Skeifuna, Örfirisey,
Höfðann, Vogana nálægt höfninni og
svo framvegis.“
Uppbygging á brúnum svæðum
fremur en grænum
„Það má segja að þetta sé tvíþætt.
Í fyrsta lagi tökum við svæði sem á
ensku eru nefnd „Brown Fields“ eða
brún svæði og reynum að byggja á
þeim fremur en grænum svæðum.
Það þýðir að í stað þess að endalaust
sé verið að brjóta lönd undir nýja
byggð í austri reynum við frekar
að taka svæði sem eru þegar inni í
borginni, þar sem allt kerfi er þegar
til staðar, vegakerfi, almenningssam-
göngur, vatns-, hita- og raflagnir. Þar
verður blönduð byggð þar sem fólk
getur búið áfram en grænu svæðin
verða áfram græn. Hins vegar þarf að
finna stað fyrir atvinnulíf til að byggj-
ast upp og þar kemur Hólmsheiðin
inn. Skipulag þess svæðis er tilbúið.
Þegar menn vilja fara af stað er allt til
reiðu,“ segir Gísli Marteinn.
Borgarfulltrúinn kannast við það
að gamalt drasl safnist fyrir á at-
vinnulóðum. Hann segir borgina og
fyrirtækin þó í langflestum tilvikum
eiga jákvætt og uppbyggilegt sam-
starf. Heilbrigðiseftirlitið fylgist með
málum og ákveðin starfsleyfi gildi
fyrir fyrirtækin.
„Við það að breyta gömlum
atvinnusvæðum í blandaða byggð
verður krafan enn ríkari um góðan
frágang, þ.e. þegar hverfin eru
t.d. líka orðin skólahverfi. Þá fer
mengandi iðnaður annað en hreinni
iðnaður og þjónusta heldur áfram
sem atvinnulífið í hverfunum. Þetta
á að geta spilað saman. Við viljum
byggja upp borg þar sem vegalengdir
til að sækja vinnu eru ekki miklar.
Þétting byggðar er því nákvæmlega
það sem við viljum gera,“ segir Gísli
Marteinn.
Hann tekur dæmi af hafnarhverf-
um borga erlendis sem séu geysi-
lega vinsæl. Sama gildi um hverfi
þar sem sjúkrahús hafi verið flutt úr
miðborgum eins og gert hefur verið
í Edinborg og fleiri borgum. „Eftir-
spurn eftir íbúðum í slíkum hverfum
er mjög mikil og það er ekki skrýtið
því að fólk er að flytja inn í nýtt hús-
næði í grónu hverfi,“ segir hann.
Stjórnmálamenn hafa verið of
kjarklausir
„Allar kannanir sýna að þetta er það
sem fólk vill helst gera. Ég þekki
þetta vel eftir að hafa alist upp í
Breiðholti. Í nýju hverfi eru hlutirnir
lengi að gerast. Í gömlum hverfum
eru leiksvæðin þegar til staðar. Þar
eru íþróttafélögin með allri þeirri
uppbyggingu sem þeim fylgir og
jafnvel stór útivistarsvæði. Sá sem
flytur á morgun í Skeifuna er í næsta
nágrenni við Laugardalinn, stærsta
útivistarsvæði borgarinnar. Strætis-
vagn fer fram hjá hverfinu á þriggja
mínútna fresti eftir Miklubrautinni.
Íbúinn þarf ekki að bíða árum saman
eftir að borgin standi við sitt í upp-
byggingunni. Kerfi borgarinnar er
þegar fyrir hendi.
Menn eru í orði kveðnu sammála
um þetta, hvar í flokki sem þeir
standa, en það er miklu erfiðara að
þétta byggð en búa til nýtt hverfi utan
þeirrar byggðar sem fyrir er. Ef þétta
á byggðina inni á einhverju svæði eru
Iðnaðarhverfi ganga í endurnýjun lífdaga
Íbúðabyggð mun þróast inn í gömul iðnaðar- og atvinnuhverfi borgarinnar, Skeifuna, Örfirisey, hafnarhverfi Voganna og Höfðahverfið. Jónas Haraldsson ræddi við Gísla
Martein Baldursson borgarfulltrúa sem hefur sérmenntað sig í borgarfræðum.
Í stað þess
að endalaust
sé verið að
brjóta lönd
undir nýja
byggð í austri
reynum við
frekar að
taka svæði
sem eru
þegar inni í
byggðinni.
Gísli Marteinn Baldursson
borgarfulltrúi. Það er
miklu erfiðara að þétta
byggð en búa til nýtt hverfi
utan þeirrar byggðar sem
fyrir er. Þétting og blöndun
íbúðabyggðar og atvinnu-
hverfa er hins vegar rétta
leiðin.
Þétting byggðar í borginni er hin rétta leið, að mati Gísla Marteins Baldurssonar borgarfulltrúa. Íbúðabyggð færist því inn í gömul iðnaðar- og atvinnuhverfi með auknum kröfum um frágang á umhverfi.
Vogarnir, nálægt hafnarsvæði Reykjavíkur, hafa verið atvinnusvæði. Víða erlendis hefur
íbúðabyggð bæst inn í slík hverfi og íbúðir þar orðið afar eftirsóttar.
Framhald á bls. 16
14 úttekt Helgin 23.-26. desember 2010