Læknablaðið - 15.04.1986, Qupperneq 61

LÆKNABLAÐIÐ
115
mistókst vegna meðfæddrar þrákelkni min-
nar. Ekki er mitt að dæma um, hvernig
sálarhjálp mín hefir tekist við geðsjúka, en
hafi hún mistekist, verð ég að álíta að heil-
brigt fólk og kristin kirkja hafi sloppið vel,
að ég skyldi ekki »vertera«, eins og það hét
í þá daga. Þetta leiðir hugann að framtíð
ykkar, ungu læknar, sem nú komið vígreifir
og baráttufúsir inn í margfalt stærri læ-
knahóp, en nokkrir aðrir. Eruð þið að kasta
lífi ykkar og námi á glæ með starfsvalinu?
Ekki er ég með öllu því samþykkur. Flestir
okkar fengust við lækningar sjúkdóma. Yk-
kar bíður lítt plægður akur í varnarbaráttu
gegn ókomnum sjúkdómum, heilsuvörnum,
Leitið og þér munuð finna — verkefni.
Leyfist mér léttara hjal? Tölvuspekingar
segja okkur að þótt mannfjöldi þjóðarinnar
vaxi, þá sé okkur frá vissu tölfræðilegu
sjónarmiði að fækka, með öðrum orðum,
fjölgunin gangi æ hægar nú. Við hljótum að
spyrja. Er ekki þessi stærðfræðilega fækkun
nýtt læknisfræðilegt vandamál? Þurfa ekki
læknavísindi að grípa hér inní? Ný þörf fyrir
nýja sérgrein? Vantar okkur ekki fjölgunar-
lækna?
Hugleiðingar um nýjar sérgreinar vekja
margar spurningar. Áður fyrr féll þjóðin
hrönnum saman úr ófeiti. Nú er okkur tjáð,
að smjörhlaðarnir, kjötfjöllin og jafnvel
mjólkurtjarnirnar séu að stráfella okkur úr
offeiti. Þurfum við ekki fitulækna, grenn-
ingarlækna, jafnvel róttækan hóp, svelti-
lækna?
Enn eru ótaldir möguleikar á nýjum sér-
greinum. Áleitinn smitsjúkdómur ógnar nú
þjóðinni, offjölgun ráðherra og nýgervinga,
sem telja má aðstoðarráðherra. Það eitt að
koma þessum mönnum sómasamlega á
fjórum hjólum í vinnu og aftur heim er orðið
fjárhagslegt vandamál. Hlustaði enginn á
aðvörunarorð Jóns Helgasonar, prófessors,
þegar hann hrópaði í örvæntingu úr land-
suðri fyrir allmörgum árum: »Ráðherratalan
á íslandi og Englandi er bráðum orðin hin
sama«. Björn á Löngumýri hefir þegar lagt
okkur til greininguna: »ráðherrasýki«. Hvar
ætti læknisfræðilega verkefnið heima í sér-
greinaflokknum, þessi skæði »morbus mini-
steralis«? Líklega meðal geðlækninga. Ærinn
starfi, en ekki öfundsverður, kæru stétt-
arbræður.
Leyfið mér að slá á annan léttan streng og
jafnframt syndga sem snöggvast með
framhjáhaldi í móðurmálinu. Ég verð að
nota tvö lítil orð í enskri tungu, »naval«, sem
Engilsaxar nota um það sem sjóhernum
heyrir til, og »navel«, sem einfaldlega þýðir
nafli á íslensku. Ung glóhæra sat hjá lækni
í samsæti og spurði, vitanlega á eigin tungu:
»Hvaða sérgrein stundið þér læknir?« Hann
svaraði: »1 am a naval surgeon.« »Ó, nafla-
skurðlæknir,» hrópaði glóhæran hrifin.
»En hvað þið eruð orðnir sérhæfðir, lækn-
arnir.«
Er þetta framtíðarspá? Kemur sá dagur
þegar nýbakaður naflasérfræðingur opnar
stofu og inn kemur rjóð verðandi feg-
urðardrottning og biður: »Sjáðu sæta nafl-
ann minn læknir. Ætli hann verði ekki alveg
í lagi?«
En drögum nú til baka í land alvörunnar.
Ár minnar kynslóðar hafa runnið ótrúlega
hratt, þegar önnum kafinn og ánægður
læknir lítur til baka yfir liðið æviskeið.
Á stundu sem þessari er rétt og skylt að
tjá þakkir fyrir að hafa fengið að fylla
hóp göfugrar starfstéttar, í svona mörg ár,
hérlendis og erlendis. Gáfaðrar og mennt-
aðrar stéttar sem sækir á ystu mið, allra átta
til aukinnar þekkingar og mannvits allra
landa og alda. Þessi stétt hefur, auk sérstarfa
sinna, einnig lagt stund á ritlist, hljómlist
og listir forms og lita ásamt ýmsum öðr-
um göfgandi áhugaefnum. Og síðast en ekki
sist hefir stéttin átt ótrúlega marga meistara
gamanseminnar, »húmorsins«, sem ekki er
einungis pipar og salt andlegs lífs, heldur
einnig laukur þess og lífsblóm.
Ungu læknar. Má ég benda ykkur á það,
að það er ekki svo slæmt, sem maður hyggur
á yngri árum, að sigla á vit áttunda áratug-
arins. Þar getur særinn einnig blikað, þótt
í kvöldátt sé litið. Öll æviskeið hafa nokkuð
til síns ágætis, hin efri öryggi reynslunnar,
hlutleysi og æðruleysi gagnvart tískusveif-
lum fjöldans og sérvisku einstaklinganna.
Vitanlega safnar hver okkar nokkrum öldr-
unarsjúkdómum eða öðrum kvellidragbítum,
er á æviskeiðið líður, sumum slæmum,
öðrum með vissa kosti þrátt fyrir ógn þeirra.
Kosti, sem að líkindum gera siglinguna
gegnum brimskaflinn, sem ég nefndi áðan
með orðum Tennysons, skjóta. Guðmund-
ur Oddsson, minn ágæti líflæknir og vinur,
hefir aldrei sagt mér það með beinum
orðum, en eigi að síður hygg ég, að við séum
sammála um það, að kransæðin verði á und-