Læknablaðið - 15.12.1988, Síða 28

404
LÆKNABLAÐIÐ
Samband reyndist vera milli aldurs og fyrstu
heimsóknar til tannlæknis og var það
tölfræðilega marktækt (p< 0.001). Liðlega 60%
þeirra, sem voru á sextugsaldri, þegar rannsóknin
var gerð, sögðust hafa farið til tannlæknis fyrir
sextán ára aldur en einungis 30% þeirra á
áttræðisaldri. Hins vegar var ekki marktækt
Tafla I. Aldur við fyrstu heimsókn tii tannlœknis.
Hlutfallsleg skipting 516 þátttakenda.
Aldurshópar
52-59 60-69 70-79 Allir
°7o °7o °7o °7o
I- 5 ára ............. 1,5 - 0,6
6-10 ára ................ 32,2 25,1 11,2 24,8
II- 15 ára ............. 27,8 27,2 19,0 25,6
16-20 ára ............... 16,6 20,0 36,2 22,3
21-30 ára ............... 17,1 18,0 21,6 18,4
Yfir 30 ára............... 3,9 7,2 12,0 7,0
Aldrei farið.............. 1,4 - - 0,6
Svara ekki ............... 1,0 1,0 - 0,7
Samtals 100,0 100,0 100,0 100,0
Tafla II. Hlutfall 511 þátttakenda, sem fóru I
reglulegar tannlœknisheimsóknir á skólaaldri. *)
Tenntir í báðum gómum voru 238, I öðrum gómi 76 og
tannlausir 197.
Eigi'n Eigin
tennur i tennur
Aldurs- hópar báðum gómum í öðrum gómi Tann- lausir Alls
N (%) N (%> N m N <%>
52-59 .. .. 32 (25.0) 2 (7.4) 7 (14.9) 41 (20.3)
60-69 .. .. 5 (17.4) 6 (18.8) 7 (9.3) 28 (14.5)
70-79 . . .. 3 (12.5) 1 (5.9) 3 (4.0) 7 (6.0)
Samtals 40 (21.0) 9 (11.8) 17 (8.6) 76 (14.9)
*) Fimm karlar svöruðu ekki spurningunni.
samband milli aldurs við fyrstu heimsókn og
tannleysis í öðrum eða báðum gómum (p = 0.44).
Heimsóknir. Eins og sjá má af töflu II voru
heimsóknir á skólaaldri til tannlæknis fremur
fátíðar. Af 511 körlum, sem svöruðu
spurningunni, sögðust liðlega 14% hafa farið
reglulega til tannlæknis meðan á skólagöngu
stóð. Samband er á milli aldurs og reglulegra
heimsókna á skólaaldri þannig, að þeir yngri hafa
farið mun oftar (p = 0.02). Samband reglulegra
heimsókna á þessum tíma við það hvort menn eru
núna tenntir eða tannlausir er þó sterkara
(p < 0.01) og verður fyrrnefnt samband ekki
lengur tölfræðilega marktækt, þegar tillit hefur
verið tekið til hins síðarnefnda (p = 0.14). Þannig
voru tæp 83% tannleysingjar af þeim, sem ekki
kváðust hafa leitað tannlæknis reglulega meðan á
skólagöngu stóð.
Tafla III sýnir tíma þann, sem að sögn
einstaklinganna var liðinn frá seinustu heimsókn.
Tæp 36% hafa ekki vitjað tannlæknis um meira
en 5 ára skeið. Við nánari athugun kemur í ljós,
að 29% þeirra eru tannlausir með öllu. Myndir 2
og 3 skýra þetta enn frekar. Einungis 8,5%
tannleysingjanna kváðu minna en ár liðið frá
seinustu heimsókn til tannlæknis og 70-77%
höfðu ekki farið til tannlæknis í meira en fimm
ár.
Um 75% tenntra einstaklinga í yngsta hópnum
sögðust hafa farið á síðustu tveim árum, en 68%
hinna elstu.
Kvíði, ótti. Alls svöruðu 306 tenntir einstaklingar
og 182 tannlausir spurningu um ótta eða kvíða við
að fara til tannlæknis. Eins og ráða má af töflu
IV viðurkenndu einungis 3,6% talsverðan eða
mikinn ótta eða kvíða við heimsóknir og af þeim
töldu tveir einstaklingar það koma í veg fyrir, að
Tafla III. Tími frá seinustu heimsókn til tannlœknis.
Aldurshópar
52-59 60-69 70-79 Alls
Tími frá meöferð N (°7o) N (%) N (°7o) N °7o
Er í meðferð........................................ 13 (6.3) 10 (5.0) 1 (0.9) 24 (4.7)
Á síðustu 6 niánuðum................................ 61 (29.7) 34 (17.4) 11 (9.4) 106 (20.5)
Fyrir 6-12 mánuðum.................................. 28 (13.7) 31 (15.8) 16 (13.7) 75 (14.5)
Fyrir 1-2 árum...................................... 35 (17.0) 30 (15.4) 13 (11.2) 78 (15.1)
Fyrir 2-5 árum...................................... 19 (9.3) 18 (9.2) 7 (6.0) 44 (8.5)
Fyrir meira en 5 árum............................... 45 (22.0) 72 (37.0) 66 (57.0) 183 (35.5)
Aldrei............................................. 1 (0.5) - 1 (0.9) 2 (0.4)
Svaraekki.......................................... 3 (1.5) - 1 (0.9) 4 (0.8)
Samtals 205 (100) 195 (100) 116 (100) 516 (100)