Læknablaðið - 15.06.1996, Page 55

LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
477
með öðrum orðum fjármuna.
Það mætti kannski tala um „of
mikil“ gæði, til dæmis ef kostað
er miklu til við að mæla eitthvað
með margfalt meiri nákvæmni
heldur en stýrikerfi heilbrigðs
líkama gera. Einnig er hægt að
viðhafa „of mikil“ gæði í læknis-
rannsóknum, ef kostnaður við
þær ber heilbrigðiskerfið ofur-
liði og fé fæst trauðla til annarra
þátta þjónustunnar. Sagt er að
vatnsveitustokkar Rómverja
hafi verið slælega hannaðir, því
þeir virka enn, löngu eftir fall
þeirrar menningar og hefur því
augljóslega verið of miklu til
kostað. Gæði í ríkisgreiddri
heilbrigðisþjónustu eru hag-
fræðilegs eðlis þar er þau varða
skynsamlega ráðstöfun verð-
mæta þegar á allt þjóðfélagið er
litið. A sama hátt taka gæðamál
á sig viðskiptafræðilegan svip
þegar rekstur sjálfrar rannsókn-
arstofunnar er annars vegar.
Líklega er rétt að segja að gæði
séu fyrir hendi á rannsóknar-
stofum landsins þegar verðmæt-
um er varið þannig að viðsætt-
anleg nákvæmni og þjónusta
fæst til handa sem flestum (öll-
um?) landsmönnum fyrir sem
minnst fé.
Hvers konar læknir eða lækn-
ar eiga að veita prímerum rann-
sóknarstofum faglega umsjón?
Lyflæknir eða meinafræðingur?
Blóðmeinafræðingur? Sýkla-
fræðingur? Meinefnafræðing-
ur? Almennur meinafræðing-
ur? Þegar þessari spurningu
verður svarað, ætti að taka tillit
til þjóðhagslegra og rekstrar-
legra forsendna. Ljóst er að
ekki er hægt að hafa sérfræð-
inga í öllum undirgreinum
meinafræðinnar alltaf á öllum
rannsóknarstofum landsins. í
draumi getur maður þó séð fyrir
sér að meinefnafræðingur,
blóðmeinafræðingur, sýkla-
fræðingur, veirufræðingur og
ónæmisfræðingur færu á hverju
ári til umsjónarmanna rann-
sóknarstofa og spjölluðu um
rétt val og framkvæmd rann-
sókna. Þessir læknar myndu
vera til taks í síma þegar á þyrfti
að halda. Þó er því ósvarað
hvort þetta starfsfólk má vera
að því að yfirgefa sínar heima-
stofnanir til slíkra starfa. Einnig
er óséð hvort einhver aðili í
þjóðfélaginu, til dæmis Trygg-
ingastofnun ríkisins, telur að
þessi auknu gæði og bætta þjón-
usta borgi sig nægjanlega til að
greiða meira fyrir.
Þá er því ósvarað hvaða lækn-
ir ætti að veita rannsóknarstof-
unni forstöðu þegar þessir fá-
tíðu gestir, sérhæfðir sérfræð-
ingar, eru ekki á staðnum. -
Ohætt er þó að segja að það
þyrfti að vera læknir sem fer oft
á rannsóknarstofuna og hægt er
að kalla til með litlum fyrirvara.
Mætti þetta vera heilsugæslu-
læknir, lyflæknir eða kannski al-
hliða meinafræðingur með
breiðara viðfangssvið heldur en
íslenskar reglugerðir gera nú
ráð fyrir? Það fer allt eftir því
hversu nákvæmar mælingar við
krefjumst að séu gerðar og
hvort það á að gilda fyrir allt
fólk eða flest, jafnvel eftir bú-
setu.
Öllu skiptir að sjúklingar fái
gæðaþjónustu, það er nákvæm-
ar og tímabærar rannsóknarnið-
urstöður með þeim þægindum,
öryggi og hagkvæmni sem unnt
er að veita við íslenskar aðstæð-
ur. Þetta hlýtur að gerast með
því að búa vel að almennri rann-
sóknarþjónustu þar sem hennar
er þörf, það er að segja þar sem
sjúklingurinn er staddur, en
með stuðningi sérhæfðra rann-
sóknarstofa og starfsliðs þeirra.
Björn Logi Björnsson
The Britisi
Ceuncii
P,°^of
'e""»ars '
Febrt
Uar*>996toAll
Xm»ClSEASú
“re/, J99?
health
Liggur frammi hjá Læknablaðinu