Dagblaðið Vísir - DV - 29.05.2007, Blaðsíða 6

ÞRIÐJudaguR 29. MaÍ 20076 Fréttir DV
„Það þögðu allir,“ var fyrsta setning-
in sem blaðamaður heyrði rétt áður
en ferjan Baldur lagðist að Brjánslæk
á Vestfjörðum á föstudaginn. Mæl-
andi var áhafnarmeðlimur á Baldri og
strax þá var ljóst að fréttir um Breiða-
vík hafa snert fólk djúpt á svæðinu.
Við tók tveggja tíma akstur á ein-
hvern umtalaðasta stað Íslands í dag,
Breiðavík.
Fyrirhugað var að sýna heimildar-
myndina Syndir feðranna á Patreks-
firði, en hún fjallar um hið hryllilega
barnafangelsi á Breiðavík, en hún var
hluti af heimildarmyndahátíðinni
Skjaldborg.
Starfsmaður á Breiðavík
Á Patreksfirði er einn veitingastað-
ur sem heitir Þorpið. Eldri kona tók
brosandi á móti þreyttum ferðalöng-
um og bauð kaffi. Þegar talið barst
að Breiðavík sagði kona ein sem var
gestur á Þorpinu að hún hefði unnið á
bænum þegar hún var á þrítugsaldri.
Sjálf sagði hún fréttirnar um Breiðavík
hafa komið sér á óvart. Hún fullyrti þó
að Þórhallur Hálfdánarson, sem veitti
heimilinu forstöðu þegar vistin var
hvað óbærilegust, hefði verið drykk-
felldur. Hún sagði hann hafa skeytt
skapi sínu á öllu og öllum vegna þess.
Hún bar drengjunum fallega söguna
og sagði þá hafa verið yndislega á
meðan hún dvaldi þar, þrátt fyrir að
þeir hafi verið ansi fyrirferðamiklir.
Herþota og strandað skip
Hún er undarleg leiðin að Breiða-
vík. Þegar ekið hefur verið í nokkra
stund blasir við strandað skip í sand-
fjöru. Skipið heitir Garðar og hefur
setið í sandinum í talsverðan tíma.
Þegar lengra er haldið blasir við flug-
vélahræ fyrir utan bæ, sem síðar kom
í ljós að var byggðasafnið á svæðinu.
Hræið er gömul herþota frá banda-
ríska hernum og hafa hreyflarnir og
vængirnir verið fjarlægðir af henni.
Þá er yfirgefinn flugvöllur á leiðinni
sem Patreksfirðingar lögðu niður fyr-
ir nokkrum árum. Húsið er nýtt und-
ir björgunarsveitina en brautin ligg-
ur undir brúnum sandi. Sjónarspilið
var einstakt og ekki annað hægt en að
velta því fyrir sér hvernig börnunum
leið fyrir fjörutíu árum þegar farið var
með þau á Breiðavík.
Á hjara veraldar
Eftir tæplega klukkutímaakst-
ur blasir Breiðavík við. Dramatískt
landslag í bland við mjúkan sandinn
er einstök sýn sem og brún fjallshlíð
þar sem sandurinn hefur fokið í hlíð-
arnar. Öðrum megin er Atlantshafið
og hinum megin er auðnin ein.
Skyndilega birtist bærinn sem svo
mikið hefur verið rætt um og verður
hans ekki vart fyrr en komið er alveg
að honum. Bærinn er vestasta byggð
Evrópu og því óhætt að segja að hann
sé á hjara veraldar. Tilfinningarn-
ar voru óneitanlega blendnar þegar
blaðamaður stóð frammi fyrir bæn-
um.
Sauðburður og viðburðaríkur
vetur
Húsfreyjan í Breiðavík tekur hlý-
lega á móti okkur. Það er hún Birna
Atladóttir sem keypti bæinn árið 1999
ásamt manni sínum, Kerani Ólasyni.
Í anddyrinu hanga um tuttugu
útskorin skilti á jafnmörgum tungu-
málum þar sem gestir eru boðnir
velkomnir á Breiðavík. Birna er með
rauða svuntu og er nýkomin úr fjós-
inu en sauðburður stendur sem hæst
yfir. Sjálf segist hún hafa áhyggjur af
einu lambi og biður dóttur sína um
að athuga heilsu þess á meðan hellt
er upp á kaffi.
„Þetta hefur verið undarlegur vet-
ur,“ segir Birna sem heldur heimili og
gistiheimili á einum alræmdasta stað
Íslands.
Andlegur styrkur
„Ég bað einu sinni um andlegan
styrk,“ segir Birna um erfiðar stund-
ir sem hún hefur átt á bænum. Hún
segir veðrið oft erfitt og einangrun-
ina mikla. Hún sendi eitt sinn fyr-
ir nokkrum árum formlegt bréf til
bæjarstjórnar Patreksfjarðar. Þar bað
hún stjórnina um andlegan styrk.
Hún segir að það hafi fyrrverandi
bæjarstjóri bæjarins gert í verki en
hann var duglegur að hennar sögn að
koma með gesti til hennar. Hún seg-
ist þakklát þeim styrk og vill meina
að það sé gott fólk sem búi á Patreks-
firði. Mikið hefur gengið á í bænum
og fólksflóttinn er mikill.
Breiðavíkurstrákar snúa aftur
Á laugardeginum sneru Breiðavík-
urstrákarnir aftur. Níu komu og voru
sumir að sækja bæinn heim í fyrsta
sinn í rúm fjörutíu ár.
„Ég kom á eigin bíl svo ég væri eng-
um háður ef ég myndi vilja snúa við,“
segir Víglundur Víglundsson einn
þeirra sem dvaldi á Breiðavík. Hann
segist einu sinni áður hafa gert tilraun
til þess að koma þangað. Þá sneri
hann við hjá Breiðavíkurkirkju. Hljóð-
ið var gott í mönnunum. Birna hélt
vel um gesti sína og steikti fisk handa
þeim. Um kvöldið átti að sýna brot úr
heimildarmyndinni Syndir feðranna
og virtust þeir við öllu búnir.
Dökkt myndbrot
Aðeins var sýnt sex mínútna
myndskeið úr heimildarmyndinni
Syndir feðranna. Ástæðan er sú að
fjölmiðlaumfjöllun um málið neyddi
kvikmyndagerðarmennina til þess að
endurgera myndina. Mikið af nýjum
upplýsingum komu fram og því var
myndin ekki tilbúin fyrir hátíðina líkt
og fyrirhugað var.
Myndbrotið var dökkt. Þar var rætt
við nokkra menn sem höfðu hrylli-
lega sögu að segja frá Breiðavík. Þrátt
fyrir að myndbrotið hafi verið stutt þá
var það kynngimagnað. Breiðavíkur-
strákarnir sitja á öðrum bekk og það
er augljóst að þeir eiga erfitt með að
horfa á brotið.
Náttúran bjargar
„Náttúran bjargaði lífi mínu,“ seg-
ir Bárður Ragnarsson, einn þeirra
sem dvöldu á Breiðavík en eftir
myndskeiðið voru pallborðsumræð-
ur í salnum. Bárði er mikið niðri fyr-
ir þegar hann segir frá reynslu sinni
en hann þakkar stórbrotnu lands-
lagi á Breiðavík fyrir að hafa bjargað
sér í vistinni. Allir segja að það hafi
ekki verið staðurinn sem var vondur,
illskan hafi komið til vegna miskunn-
arleysis forstöðumannsins.
„Ég þakka bara fyrir að mynd-
skeiðið var ekki lengra, ég fékk sting í
hjartað við að horfa á þetta,“ segir Víg-
lundur fyrir utan bíóið á Patreksfirði.
Dökk mynd
„Þetta er heimili mitt,“ sagði Ker-
an Ólason eftir að hafa séð mynd-
brotið. Honum fannst sárt að sjá svo
dökka mynd dregna upp af bænum.
Menn höfðu þó skilning á því að svo
sársaukafull saga yrði ekki sögð með
brosi á vör. Birna var sammála Keran
en hún sagði myndbrotið hafa tekið
mikið á. Hún tók undir með Breiða-
víkurstrákunum og þakkaði guði fyr-
ir að myndin hefði ekki verið í fullri
lengd. Sjálf er hún nátengd þeim öll-
NáttúraN bjargaði lífi míNu
DV5564280507
DV5566280507
DV5568280507
DV5569280507
DV5571280507
DV5572280507
Breiðavík gífurleg náttúrufegurð blasir við þegar komið er til Breiðavíkur.
Svartholið Rimlarnir í fangaklefanum standa enn eftir fjörutíu ár og vekja óhug.
„Ég bað einu sinni um andlegan styrk.“
vAlur grettiSSoN
blaðamaður skrifar: valur@dv.is
Myndbrot úr heimildarmynd um Breiðavík var sýnt á Patreksfirði um helgina en tæplega tíu
Breiðavíkurstrákar horfðu á það. Víglundur Víglundsson sem dvaldi þar sem barn þakkaði
fyrir að það var aðeins sex mínútur að lengd. Þá áttu dularfullir atburðir sér stað í Breiðavík-
urkirkju þegar mennirnir héldu til messu á hvítasunnudag. Birna Atladóttir húsfreyja á
Breiðavík segir mikið hafa gengið á í vetur.
víglundur víglundsson
Var feginn að myndskeið-
ið sem sýndi frá Breiðavík
var ekki lengra.