Dagblaðið Vísir - DV - 29.05.2007, Blaðsíða 7

DV Fréttir ÞRIÐJudaguR 29. MaÍ 2007 7
„Þær áhyggjur sem ýmsir aðilar í
viðskiptalífinu hafa lýst vegna hval-
veiða virðast vera studdar nokkuð
sterkum rökum. Vísindaveiðarn-
ar hafi ekki valdið umtalsverðum
áhrifum en sá viðskiptalegi ávinn-
ingur sem mætti ná með hvalveið-
um í atvinnuskyni er líklegur til þess
að verða mun minni en sem nemur
því tapi sem fyrirtæki geta orðið fyr-
ir út af neikvæðri umfjöllun,“ segir
Þorsteinn Sigurlaugsson, rekstrar-
hagfræðingur og höfundur skýrslu
sem birtist um hvalveiðar og við-
skiptahagsmuni Íslendinga.
Alþjóðadýraverndunarsamtök-
in og Náttúruverndarsamtök Ís-
lands létu vinna skýrsluna fyrir sig
en í henni er að finna skilaboð til
stjórnvalda. „Hvalveiðar Íslend-
inga eru líklegri til þess að skaða
okkur frekar en hitt. Það er nokkuð
sem stjórnvöld verða að taka með í
reikninginn,“ segir Þorsteinn.
„Markaðurinn fyrir hvalkjöt er
frekar lítill hérlendis og það er ekk-
ert sem bendir til þess að við náum
að flytja það út. Það er bannað að
flytja hval inn til annarra landa en
Noregs og Japans og Íslendingar
hafa ekki enn fengið leyfi til inn-
flutnings í Japan. Þetta er mjög lítill
markaður og við þurfum að sjá eitt-
hvað mikið gerast til þess að þetta
svari kostnaði. Ef veiðarnar valda
því síðan að um 200 ferðamenn af-
bóka ferð til Íslands munu veiðarn-
ar ekki svara kostnaði,“ segir Þor-
steinn.
Í niðurstöðum skýrslunnar kem-
ur fram að alvarlegust eru áhrifin
á ímynd landsins því hana er erf-
itt að byggja upp aftur, áhyggjur
viðskiptalífsins af frekari atvinnu-
veiðum eru vel rökstuddar. Einn-
ig kemur fram að efnahagslegur
ávinningur hvalveiða er lítill en lítil
áhrif eru af vísindaveiðum.
Fram kemur í skýrslu um hvalveiðar og viðskiptahagsmuni Ís-
lendinga að áhyggjur viðskiptalífsins af frekari atvinnuveiðum
eru vel rökstuddar:
Alvarleg áhrif á ímynd Íslands
Þorsteinn
Sigur-
laugsson
Er rekstrar-
hagfræðing-
ur og
höfundur
skýrslu um
hvalveiðar og
viðskiptahags-
muni Íslendinga.
Hvalveiðibátar
Mikil andstaða er við
hvalveiðar í
Bretlandi, Bandaríkj-
unum, Þýskalandi og
fleiri Norður-
Evrópulöndum.
NáttúraN bjargaði lífi míNu
um og tekur þátt í sorgum þeirra og
gleði. Hún vonaði bara að myndin
fældi ekki fólk frá bænum enda eru
hús ekki vond, fólk er vont.
Pissað í mjólkurbrúsa
Bærinn á Breiðavík er fullur af
leyndarmálum. Þegar Birna sýndi
blaðamanni húsið segir hún frá kjall-
ara sem fannst fyrir tilviljun. Hún seg-
ir hann hafa fundist þegar þau hjón-
in voru að gera upp eldhúsið. Þar hafi
lítill kjallari með steyptum hringstiga
leynst undir.
Herbergin sem börnin sváfu í voru
ofurlítil. Ein koja í hverju herbergi.
Það er ekki fyrr en hún sýnir svart-
holið sem börnin óttuðust mest á
Breiðavík sem maður áttar sig örlít-
ið á martröð þeirra. Breidd holsins er
um metri á hvern veg en Birna hefur
rifið vegg þannig að herbergið er orð-
ið stærra. Hvítir rimlar eru í steyptum
glugga. Mjólkurbrúsi er í öðrum enda
herbergisins en hún segir að það hafi
verið klósettið sem börnin notuðust
við í einangruninni. Í dag er herbergið
geymsla fyrir bækur og myndbönd.
„Ég vil gera eitthvað gott við her-
bergið og eru uppi hugmyndir um
að gera lítið safn úr því,“ segir hún en
sjálf vill hún að hugmyndirnar komi
frá strákunum sem þar dvöldu.
Gott andrúmsloft
Þrátt fyrir hryllilega fortíð er góður
andi á Breiðavík. Hjónin Birna og Ker-
an eiga nokkur börn sem hjálpa þeim
við búskapinn. Andrúmsloftið er hlý-
legt og í raun er það ótrúlegt að stað-
urinn skuli vera sársaukafull minning
manna sem munu aldrei bíða þess
bætur. Það var næstum viðeigandi að
á sunnudeginum væri sólskin og hlýtt
í veðri. Breiðavíkurstrákarnir fóru til
messu í kirkjunni sem stendur fyr-
ir ofan bæinn. Sumir höfðu orð á því
að geislabaugarnir þeirra væru orðn-
ir ansi ryðgaðir og því viðeigandi að
endurnýja þá á þessum góða degi.
Þegar messu lauk kom í ljós að ým-
islegt hafði gengið á. Hleri hjá kirkju-
klukkunni féll niður á jörðu. Þá bilaði
orgel sem var þar og einn Breiða-
víkurstrákurinn klemmdi sig. Menn
töldu atburðina í kirkjunni dularfulla
þótt þeir hafi frekar hlegið að óförun-
um heldur en lesið of mikið úr þeim.
Gleðin tekur völdin
Þegar blaðamaður var að yfirgefa
þennan fræga bæ höfðu Breiðavík-
urstrákarnir ásamt gestum á bænum
tekið upp hljóðfæri. Páll Elísson for-
maður Breiðavíkursamtakanna spil-
aði á gítar og Víglundur Víglunds-
son á harmonikku. Fólk sat og drakk
kaffi í sólinni og hlustaði á skemmti-
lega tóna. Þá sást að þrátt fyrir hrika-
lega reynslu þá verður andi mannsins
seint brotinn niður. Og þótt margir
eigi eftir að koma fram og aðrir eftir að
takast á við sársaukafullar minningar,
þá er það ljóst, að í dag er Breiðavík
góður staður til þess að vera á. Blaða-
maður fékk það á tilfinninguna að
hálfur sigur væri unninn þegar hann
yfirgaf bæinn.
Húsfreyjan í Breiðavík Birna atladóttir
hefur tekið þátt í sorgum og sigrum
Breiðavíkurstrákanna í gegnum tíðina.
Á góðri stundu Páll Elísson og
Konráð Ragnarsson á góðri stundu
á Patreksfirði sama kvöld og
myndin um Breiðavík var sýnd þar.
Breiðavíkurkirkja Mennirnir
sem dvöldu í Breiðavík fara til
kirkju en dularfullir atburðir
áttu sér stað við messu.
„Umræðan um friðun arnarins er
ansi einsleit enda eru bændur ekki
nógu góðir í að koma skoðunum
sínum á framfæri við fjölmiðla,“ seg-
ir Jón Sveinsson æðarbóndi í Reyk-
hólahreppi í Barðastrandasýslu.
Jón er einn margra bænda sem
hafa þurft að bægja erni frá varpi
og vekja slíkar fréttir jafnan hörð
viðbrögð almennings í ljósi þess
að örninn er friðaður. Jón bendir á
að æðarbændur berjist við marga
varga, svo sem máva, tófur og ekki
síst minkinn sem Jón vill að sé fjar-
lægður úr íslenskri náttúru. Jón seg-
ir að æðarbændum hafi verið stillt
upp við vegg og nú sé svo komið
að ný kynslóð náttúruverndarsinna
líti á þá sem óvini náttúrunnar. „Ég
tel að slík hegðun sé meira í ætt við
Grænfriðunga og Sea Shephard,
sérstaklega í ljósi þess að hegðun
bænda hefur ekkert breyst á þess-
um tíma,“ segir Jón.
Bændum fækkar
„Æðarbændum er alltaf að fækka
og hefur landsframleiðslan minnkað
um 30 prósent á stuttum tíma aðal-
lega af sökum vargs. Ef minkurinn
kemst í varpland getur hann drepið
tugi fugla enda er hann rándýr sem
drepur ekki af nauðsyn heldur nátt-
úru,“ segir Jón og bendir einnig á
hvað íslenski haförninn getur verið
mikil aflakló þrátt fyrir að vera heig-
ull, eins og Jón orðaði það. „Sum-
ir líta á haförninn sem konung dýr-
anna á Íslandi, en ég lít á hann sem
terrorista dýranna. Hann étur hvað
sem er sem er, fugla og fiska, en
rússneski haförninn étur til dæmis
bara fisk,“ bendir Jón á.
Jón telur að mikilvægast sé að
ekki sé farið offari í dýravernd því
mikilvægt sé að jafnvægi sé haldið í
náttúrunni. „Engin ein tegund á að
hafa yfirhöndina, eins og minkurinn
hefur haft í áratugi, enda hefur hann
eytt silungi í flestum lækjum lands-
ins og mun að óbreyttu gera út af við
æðarfuglinn“.
Jón tók við búi af föður sínum,
sem sjálfur stuðlaði að uppgangi
arnarstofnsins og kom upp 25 ung-
um. Æðardúnsframleiðsla á Íslandi
veltir um 200 milljónum á ári og eru
um 1,8 tonn af dún flutt út, og fer það
nánast allt til Japans og Þýskalands.
Hann safnar dúninum frá 80 bænd-
um hér á landi og selur um 400 kíló.
Æðarbændum fækkar og dúntekja hefur dregist saman að mestu
leyti sökum ágangs vargs. Jón Sveinsson æðarbóndi er ósáttur
við ágang arnar.
blaðamaður skrifar: skorri@dv.is
Skorri GíSlaSon
HaförNiNN er
skaðræðisdýr
Jón Sveinsson æðarbóndi
Ég lít á haförninn sem terror-
ista íslenskrar náttúru.