Dagblaðið Vísir - DV - 13.06.2007, Blaðsíða 9

„Áður fyrr var það þannig að hjón á
Vestfjörðum gátu aflað góðra tekna
af því að starfa á sjó eða í fiskvinnslu,
nú sé það erfitt og nánast ómögulegt,“
sagði Kristinn H. Gunnarsson, þing-
maður Frjálslynda flokksins, þegar
hann hóf umræðu um stöðu sjávar-
byggða á Alþingi í gær. Umræðuna
hóf hann í kjölfar fregna af bágri stöðu
sjávarbyggða undanfarið þegar kvót-
inn er seldur burt.
Kristinn sagði að laun í fiskvinnslu
hefði ekki haldist í hendur við launa-
þróun síðustu árin og að skuldir sjáv-
arbyggðanna hefðu þrefaldast og
hækkað um 150-200 milljarða króna
undanfarin ár. Þetta sagði Kristinn
að væri afleiðing framsalsins sem er
grundvöllurinn í fiskveiðikerfinu og
benti á að fáir einstaklingar hafi fengið
stórar upphæðir í sinn vasa og skuld-
irnar hefðu staðið í stað. Í umræðu
sinni benti Kristinn á að tekjur íbúa
á Vestfjörðum hafi verið þær hæstu á
landinu í eina tíð, en séu í dag að með-
altali 18% lægri en tekjur íbúa á höf-
uðborgarsvæðinu. Hann bætti við að
mikilvægt sé að horfa með raunsæj-
um augum á vanda sjávarbyggðanna
og eftir nýjustu atburði sé ljóst að við
þetta ástand verði ekki unað við mik-
ið lengur.
Grundvallaratvinnugrein
Einar K. Guðfinnsson, sjávarút-
vegsráðherra, sagði að sjávarútvegur-
inn væri grundvallargrein í íslensku
þjóðfélagi. Einar sagði að sjávarút-
vegurinn þyrfti að geta staðið af sér
þá samkeppni sem ríkir frá öðrum
atvinnugreinum sem komið hafa inn
á markaðinn. Einar benti á að í ná-
grannalöndunum þar sem efnahagur-
inn byggir mikið á fiskveiði, væri kerf-
ið byggt upp á einstaklingsbundnum
veiðirétti. Einar sagði að byggðakvóti
væri tæki til að bregðast við neikvæðri
afleiðingu framsala og menn þyrftu að
leita leiða í sameiningu til að draga úr
þessum afleiðingum.
„Það er okkar verkefni að gera kerf-
ið nógu skilvirkt til að það nái sínum
tilgangi. Fimmtíu prósenta veiðiskyld-
an er ekki að virka sem skildi, og það
þarf að ákveða hvort þessi regla verði í
gildi eða ekki. Tilgangurinn með regl-
unni var sá að þeir sem fengu þessar
aflaheimildir myndu nýta sér það,“
sagði Einar og sagði að sér þætti það
ósanngjarnt þegar talað væri um að
hagsmunir sjávarbyggðanna væru
ekki hafðir að leiðarljósi. „Ef tilfærsl-
urnar í aflamarkskerfinu eru skoðaðar
kemur í ljós að þessar færslur hafa ver-
ið á milli sjávarbyggðanna. Þær hafa
ekki verið til Reykjavíkur. Þvert á móti
hefur veiðiréttur í Reykjavík minnkað.
Byggðakvótinn gerir ekkert gagn
„Byggðakvóti upp á 140 tonn í
sveitarfélög gerir ekki nokkurt gagn,“
sagði Grétar Mar Jónsson, þingmaður
Frjálslynda flokksins. Grétar er á þeirri
skoðun að taka þurfi sjávarútveginn til
gagngerrar endurskoðunar og vill að
vinnubrögð Hafrannsóknarstofnunar-
innar verði rannsökuð. Grétar Mar var
harðorður í garð Jóhanns Sigurjóns-
sonar, forstjóra Hafró, og sagði að það
væri með ólíkindum að menn sem
kenna sig við vísindi geti sagt að brott-
kast skipti engu máli.
Valgerður Sverrisdóttir var sam-
mála sjávarútvegsráðherra um að
breytingar þyrfti að gera á framsal-
inu og að sjávarútvegurinn þyrfti að
geta keppt við aðrar atvinnugreinar.
„Við þurfum að gera okkur grein fyrir
því að róttækar breytingar á kerfinu
munu bitna á kvótalausu bátunum.
Ég legg áherslu á það að við þurfum
að hagræða inn í kerfinu en við stjórn-
um ekki byggð eingöngu í gegnum
sjávarkvóta.
Samflokksmaður Valgerðar, Hösk-
uldur Þórhallsson sagði að sjávarút-
vegurinn hefði staðið að mestu leyti
undir sér undanfarin 16 ár. Hann
benti á að fiskveiðikerfið væri ekki
gallalaust en sagði að vandinn sem
menn standa fyrir í dag geti verið af-
leiðing af ofveiði undanfarin ár. „Frá
árinu 1994 hafa verið veiddar 1,3
milljónir tonna umfram heimildir frá
Hafró og þar kann vandinn að liggja,“
sagði Höskuldur. Hann lagði fram til-
lögu hvort ekki væri skynsamlegt að
skoða hvort tvö ár ættu að líða frá því
að einstaklingur kaupir kvóta þangað
til hann selur hann.
Takmörkuð auðlind
„Auðlindir sjávarins eru takmark-
aðar og því þarf að nýta þær á skyn-
samlegan hátt. Landsbyggðirnar hafa
þurft að bera þungann af þeirri hag-
ræðingu sem um ræðir í kerfinu,“
sagði Lúðvík Bergvinsson, formaður
þingflokks Samfylkingarinnar. Lúðvík
benti á að umræðan væri ekki ný af
nálinni og menn hafi deilt um hvaða
kerfi beri að nota undanfarin 40 til 50
ár. Lúðvík sagði að sér þætti eðlilegt að
ef landsbyggðirnar ættu að bera þung-
ann af þessum hagræðingum væri
eðlilegt að ríkið kæmi í auknum mæli
að og aðstoðaði sjávarbyggðirnar.
Atli Gíslason, þingmaður Vinstri
grænna, benti á það vandamál sem
Vestmanneyingar standa frammi fyrir.
„Miðað við ástandið í dag er spurning-
in ekki hvenær, heldur hvort Vinnslu-
stöðin verði úrelt fyrirbæri. Það er ekki
verið að biðja um ölmusu heldur að
bæjarbúar úti á landi sitji við sama
borð og aðrir íbúar landsins. Þeir borga
sömu skatta og því er eðlilegt að allir
sitji við sama borð. Það stenst fullkom-
lega að banna framsalið og ég vonast
til þess að það náist sátt um það. Það
þarf að berjast til að sjávarbyggðirnar
lifi áfram,“ sagði Atli.
DV Fréttir miðvikudagur 13. júní 2007 9
ÍSLAND GRASSERAR Í VÆNDI
hennar taldi eðlilegt að karlarnir
sem hún var að draga með sér heim
svæfu líka hjá dótturinni. Mamm-
an skildi ekkert í tuðinu í stelpunni
og þótti sjálfsagt að karlarnir kæmu
fram vilja sínum við dóttur sína.
Það var bara sagt; „hættu þessu
væli, stelpa“,“ bætir Mummi við.
Hrottalegar misþyrmingar
Vændinu fylgja iðulega grófar lík-
amsmeiðingar þar sem algengt er að
stúlkur séu svívirtar hrottalega. Að-
spurður segir Mummi hiklaust að
vændi hér á landi hafi stóraukist á
síðustu árum.
„Vændi er bara raunveruleiki,
beint og óbeint. Mín reynsla er sú
að vændi færist sífellt í aukana og í
dag er miklu meira um þetta en var
þegar ég var að byrja í þessu. Þetta
er bara daglegt brauð, um leið og við
borðum morgunmatinn í Mótor-
smiðjunni þá er vændi umræðuefn-
ið. Stelpurnar sem ég hef átt viðtöl
við hafa margar hverjar lent í kyn-
ferðislegum meiðingum í gegnum
vændið og lent í hópnauðgunum.
Ég hef heyrt allan pakkann,“ segir
Mummi.
„Til mín hafa stelpurnar komið
með glóðaraugu, sprungnar varir og
búið að taka þær í öll hugsanleg göt.
Sumar þeirra hafa orðið fyrir alvar-
legum líkamsmeiðingum. Ég man
eftir stelpu sem fékk nauðgunarlyf,
hún hafði farið heim með mönn-
um gegn loforði um kókaín. Hún
vaknaði upp síðar og gat ekki setið í
marga daga eftir hrottalegar svívirð-
ingar mannanna sem höfðu dundað
sér með hana alla nóttina.“
„Mamman skildi
ekkert í tuðinu í
stelpunni og þótti
sjálfsagt að karl-
arnir kæmu fram
vilja sínum við
dóttur sína. Það var
bara sagt; „hættu
þessu væli, stelpa.“
Vændi er raunveruleikinn
mummi í götusmiðjunni segir
vændi daglegt brauð í lífi
barnanna í götusmiðjunni og
hefur hann heyrt allar útgáfur
af misþyrmingum.
Það er samdóma álit þingmanna að breyta þurfi fiskveiðikerfi Íslendinga. Einar K.
Guðfinnsson, sjávarútvegsráðherra, segir brýnt að búa til skilvirkt kerfi sem skilar
sínu hlutverki. Grétar Mar Jónsson, þingmaður Vinstri grænna, vill að starfsemi
Hafró verði rannsökuð og segir hann að byggðakvótinn geri ekkert gagn.
ÞUNGUR RÓÐUR
SJÁVARBYGGÐANNA
„Það er ekki verið að
biðja um ölmusu held-
ur að bæjarbúar úti á
landi sitji við sama borð
og aðrir íbúar landsins.
Þeir borga sömu skatta
og því er eðlilegt að allir
sitji við sama borð“
Einar Þór SiGurðSSon
blaðamaður skrifar einar@dv.is
rannsakið rannsakandann grétar
mar jónsson, þingmaður Frjálslyndra, vill
að starfsemi Hafrannsóknastofnunarinn-
ar verði rannsökuð.
Sjávarútvegsráðherra Einar segir að
sjávarútvegurinn sé grundvallargrein í
íslensku þjóðfélagi.
alþingi Fjörugar umræður
fóru fram í gær um framsal
aflaheimilda í sjávarbyggðum.