Sagnir - 01.04.1984, Qupperneq 36

Flugkanínur og aðrar
kanínur í Akurey.
í ferðabók Dufferins lávarðar
(1944), sem hér var á ferð 1856, er
lýsing á ferðalagi hans og félaga
hans eftir mikla drykkju hjá
Trampe greifa og næturgöltur í
Reykjavík. Þeir félagar fóru á báti
út í eyju um nóttina, sennilega
Akurey. Þeir sáu fjöldann allan af
kanínuholum í eynni og auk þess
hvítar kanínur, eyrnalausar með
rauð trýni. En þegar þeir reyndu
að handsama þessi merkilegu dýr
spruttu þeim vængir og þau flugu
burt. Þeir náðu þó einni eða
tveimur kanínum sem höfðu
skriðið ofan í holur sínar og kom-
ust þá að raun um að þær voru í
fuglslíki. Ekki þykist Dufferin
hafa hugmynd um hvers konar
skepnur hafi verið þarna á ferð, en
lætur þess þó getið neðanmáls, að
þetta muni hafa verið lundar. (59-
60)
í Akurey var mikil lundabyggð
og hafði eigandi hennar, Þórður
Sveinbjörnsson, geysileg hlunn-
indi af kofutekju þar um 1850.
Farið var í eyna síðsumars, sex til
sjö manns saman, og veiddu þeir
hver og einn um 100 fugla á dag,
stundum meira. Kofuveiðin stóð
eina viku og gat því orðið 4000-
5000 fuglar á sumri. Kjötið af
reyttum kofunum var síðan selt í
súpu í bænum, en fiðrið hirt til
heimabrúks.
Löngu seinna voru að sögn „al-
vöru“ kanínur í Akurey. Magnús
Runólfsson (f. 1895) skipstjóri
getur þeirra í Togarasögu sinni
(1983):
Við gátum farið út í Akurey á
stórstaumsfjöru. Þar var
heilmikil lundatekja og um
tíma hafði Haraldur Sigurðs-
son, síðar forstjóri Elliheimilis-
ins, þar kanínur sem hann
hlýtur að hafa selt skinnin af.
Eyjan var öll útgrafm af lunda
og kanínu. Mér er ekki kunn-
ugt um að þessara kanína hafi
verið getið neins staðar á prenti
en ég man vel eftir þeim. (30)
Skrjáfar í guðsblessun,
góði minn.
Helgidagahald í tíð Helga biskups
Thordarsen (1846-1866) þótti fram-
ur strangt. Eitt sinn bar svo við að
Sigurður nokkur, sem bjó í Hóla-
koti, vitjaði um grásleppunet úti
við Akurey á sunnudegi. Lenti
hann í Grófinni, sem kölluð var,
og bar þaðan heim til sín grásleppu-
poka. Á leið suður Suðurgötu
mætir hann sjálfum Helga
biskupi. Biskup rekur augun í
pokann, þykir hann grunsam-
legur og spyr Sigurð: „Hvað ertu
með í pokanum, Sigurður minn?“
Sigurður verður skjótur til svars
og segir: „Skrjáfar í guðsblessun,
góði minn“ og hélt svo leiðar
sinnar.
Þórbergur Þórðarson: „Lifnað-
arhættir í Reykjavík á síðari
helmingi 19. aldar“. Landnám
Ingólfs. II (1936-40) 199.
34 SAGNIR