Sagnir


Sagnir - 01.04.1984, Qupperneq 82

Sagnir - 01.04.1984, Qupperneq 82
FAXI, SAGA UM SÍLDARVERKSMIÐJU minna. Raunar var látió að því liggja í svarinu að „norska aðferð- in“ væri það árangursrík að vel mætti framleiða í verksmiðjunni mjöl til manneldis. Lýsi verk- smiðjunnar þótti reyndar lakara en annað lýsi, en það virtist ekki verulegt vandamál, með viðbót- artækjabúnaði mætti ráða bót á því. Reyndar hafði komið í ljós við rannsóknir á lýsinu að í því leyndist mjög verðmætt efnasam- band sem ekki fyndist í líku magni í neinu öðru lýsi og hreint væri það margfalt verðmætara en lýsið sj^lft. Eftirspurn eftir þessu efni væri mjög mikil úti í heimi. Þrátt fyrir hráefnisskortinn var því ekki að heyra neitt svartnættisraus frá stjórnendum Faxaverksmiðj- unnar veturinn 1952. Erfíðlcikar verksmiðjunnar stöfuðu að mestu leyti af hráefnis- skorti. Síldarleysið vó þar þyngst, en einnig almenn aflatregða, eftir að verksmiðjan var tilbúin til að taka við ýmsu öðru hráefni en síld til bræðslu. Stjórnendur verksmiðjunnar kvörtuðu sáran undan því að togarar bæjarins lönduðu afla sínum í öðrum höfnum. Einnig bentu þeir á að frystihúsin í bænum létu fiskimjölsverksjniðj- una á Kletti ganga fyrir um fiskúr- gang þar sem flest frystihúsin væru þar meðeigendur. Forsvars- menn Faxaverksmiðjunnar bentu á að lausnin á þessum vanda væri að leysa sem fyrst tæknileg vand- kvæði á að nýta þá „gífulegu síld- argengd“ sem þeir töldu sig hafa fulla vissu fyrir að héldi sig árlega mánuðum saman við suðvestur- strönd landsins. Ýmsar hugmyndir skutu upp kollinum, um það hvernig nota mætti verksmiðjuna meðan beðið væri eftir síldinni. Vinnsla á hval, frekari vinnsla á efninu leyndar- dómsfulla sem áður var getið og reyndist vera kólesteról, hug- myndir um framleiðslu á mjöli og lýsi úr jurtakjörnum og síðast en Auglýsingabœklingurfyrir manneldis- mjöliðfrá Faxaverksmiðjunni. Bœkling- urinn er prentaður í litum á tveimur tungumálum, frönsku og ensku. ekki síst hugmynd sem var stærri í sniðum en flestar aðrar. Ef hver svertingi borðaði eitt gramm þá... í maí 1953 var haldinn fundur á vegum FAO, Matvæla- og land- búnaðarstofnunar Sameinuðu þjóðanna. Fundurinn var haldinn í Hull í Englandi og þar skyldi rætt um nýtingu á sjávarafurðum í þágu fátækra landa. Einn fund- armanna var Sveinri Einarsson, framkvæmdarstjóri Faxaverk- smiðjunnar. Af fundinum fór Sveinn til Parísar og hitti þar fyrir Harald Kröyer, sendiráðsritara. í fylgd Haralds hófst mikil ganga um Parísarborg til kynningar á Faxamjöli til manneldis. Fyrst var farið í nýlendumálaráðuneytið, þaðan til forstjóra deildar vísinda- legra rannsókna í lyfjadeild heil- brigðismáladeildar nýlendumála- ráðuneytisins, loks úr frumskógi ráðuneytanna til verslunarfyrir- tækja og trúboðastöðva. Haraldur sagði í skýrslu sinni um málið: Ollum þeim sem við ræddum við þótti það sérstaklega athyglisvert að í fyrsta lagi hefði manneldismjölið tvisvar sinnum hærra eggjahvítuinni- hald en mjólkurduft og auk þess væri það svo fitusnautt, að vænta mætti stórum betri geymsluhæfni. Dr. Garsin í deild vísindalegra rannsókna lagði til að Sveinn léti prenta kynningarbæklinga og senda til sín. Hann myndi síðan sjá um dreifingu þeirra til lækna í frönsku nýlendunum og einnig um pöntun og dreifingu á sýnis- hornum af Faxamjölinu. Horfur í dreifingar- og markaðsmálum voru því góðar, en hvernig var ástatt heima á íslandi? í skýrslu sinni segir Sveinn: Málið stendur þannig í dag, að tæknilegir möguleikar eru fyrir hendi til þess að framleiða manneldishæft fiskimjöl úr heilum fiski t.d. ísfiski úr tog- urum. Ennfremur kom frarn að Sveinn taldi „mjög ákveðnar líkur“ á að hægt væri að framleiða mjölið úr fiskúrgangi. Hér virtist kjörið tækifæri. Reyndar voru mörg ljón á veginum, það gerðu stjórnendur verksmiðjunnar sér ljóst, en eftir miklu var að slægjast. Um það segir Sveinn: Það sýnast því möguleikar á því að hægt sé að vinna hinar verðlægri fiskitegundir á þennan hátt með mjög góðum hagnaði og við fiskúrgangs- vinnslu á þennan hátt sýnist hagnaðarvonin meiri en við nokkra aðra framleiðslu, sem 80 SAGNIR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148

x

Sagnir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.