Sagnir - 01.04.1984, Page 134

EFNISFLOKKUN SAGNA 1.-5. ÁRGANGS
inu „alþýðleg sagnfræði“ og meta
það sem kalla mætti alþýðlega
sagnaritunarhefð hér á landi á 19.
og 20. öld.
Jón Gíslason (viðtal), „Fræðileg
verkþnrfa ekki að vera leiðinleg“ bls.
32-35. Jón Gíslason póstfulltrúi
telst til svokallaðra „alþýðu-
fræðimanna" og tóku Sagnir hann
tali til að kynnast viðhorfum hans
til eigin ritstarfa og sagnfræði-
rannsókna almennt.
Sigurgeir Þorgrímsson, Yfirkom-
inn af gigtarveiki og tannpínu. Lífs-
hlaup alþýðufræðimanns á 19.
öld, bls. 30-31. Sigurgeir gerirhér
stuttlega grein fyrir ævi og
störfum Ættartölu Bjarna Guð-
mundssonar (1829-1893).
„Skagftrsk sagnfræði í breiðasta
skilningi“. Rætt við ritstjóra Skag-
firðingabókar, bls. 36-39. Skag-
firðingabók er meðal hinna
mörgu íslensku tímarita sem hafa
að geyma meira og minna af
alþýðlegum fróðleik og sögulegu
efni. í viðtalinu eru ritstjórarnir
meðal annars spurðir um efni
ritsins, lesendahóp og hlut al-
þýðumanna í ritinu.
ísland og umheimurinn
(þetna), 4. árg. 1983
Inngangur, bls. 35-36. í þessu
þema er drepið niður fæti á
ýmsum skeiðum íslandssögunnar
og varpað örlitlu ljósi á nokkur
atriði sem snerta á einn eða annan
hátt samneyti íslendinga við aðrar
þjóðir. Reynt er að gefa örlitla
hugmynd um þau samskipti, sem
íslendingar hafa frá fyrstu tíð haft
við aðrar þjóðir, og lýsa broti af
þeim áhrifum, sem slík samskipti
hafa haft á líf og hugsun fólks í
þessu landi.
Björn Þrosteinsson, Af íslenskum
diplómötum og leyniþjónustumönn-
um. Um íslensk utanríkismál fyrir
1100, bls. 37-46. Björn fjallar um
ýmsa þætti þeirra samskipta sem
íslenska goðaveldið átti við önnur
lönd og þjóðir fram til um 1100.
Gísli Ágúst Gunnlaugsson, Hug-
leiðingar um landhelgissamninginn
við Breta árið 1901, bls. 61-65. í
þessari grein sinni gefur Gísli
nokkra mynd af samskiptum
íslendinga við breska ljónið, en
um leið mynd af stöðu íslands á
taflborði alþjóðastjórmnála um
1900.
Helgi Þorláksson, Utfutningur
íslenskra barna til Englands á miðöld-
um, bls. 44-53. Á 15. og 16. öld
voru íslensk börn flutt til
Englands. Framan af 15. öld hét
að þeim væri rænt á íslandi eða
þau væru seld þaðan en síðar var
viðkvæðið að foreldrarnir gæfu
þau. Um þessa barnaflutninga
ritar Helgi í grein sinni.
Ólafur Ásgeirsson, Lögskilnaðar-
menn og lýðveldið, bls. 74-77.
Ólafur dregur saman helstu rök-
semdir hinna svonefndu lögskiln-
aðarmanna, sem stóðu gegn lýð-
veldisstofnuninni 17. júní 1944,
og fjallar stuttlega um hvers eðlis
lireyfing lögskilnaðarmanna var.
Sumarliði R. ísleifsson, Afdrifarík
mistök eða eðlileg ráðstöfun? Um
lokun íslandsbanka árið 1930, bls.
66-73. Sumarliði gerir grein fyrir
lokun íslandsbanka á árinu 1930,
deilum um framhald bankastarf-
seminnar og hvernig beri að meta
lokun bankans. Kemst hann ma.
að þeirri niðurstöðu að sú ákvörð-
un, sem að lokum var tekin, hafi
verið heppilegust fyrir bankann
og þjóðfélagið í heild.
Þór Whitehead (viðtal), „...ekki
hægt að rœða málin lengur á þeim
grundvelli að saga íslands sé land-
ráðasaga", bls. 78-82. í þessu við-
tali skýrir Þór ma. stuttlega frá
rannsóknum sínum á utanríkis-
sögu íslendinga og viðhorfum
sínum til ýmissa þátta þeirrar
sögu.
Þorvaldur Bragason, „...er þjóð-
veldi á hyggilegum grundvelli mann-
inum samboðnasta stjórnarform...“
bls. 54-60. Þorvaldur ritar um
áhrif erlendrar hugmyndafræði á
stjórnmálahugsun Jóns Ólafsson-
ar, en Jón var einn af fyrstu stjórn-
málafrömuðum hér á landi sem
reyndi að fjalla um stjórn- og
stjórnskipunarmál með sérstöku
tilliti til þeirra hygmynda sem
ofarlega voru á baugi í hinum
engilsaxneska heimi.
Kvennasaga (þema), 3. árg.
1982
Aðalheiður Steingrímsdóttir,
Hvað er kvennasaga? Tilraun til
útskýringar, bls. 16-24. Aðal-
heiður reifar ma. ástæðurnar fyrir
tilurð kvennasögu, pólitískar og
fræðilegar áherslur í kvennasögu,
veltir fyrir sér mismunandi skil-
greiningum á hugtakinu „kvenna-
saga“ og varpar fram hugmynd-
um um það hver tilgangurinn
með kvennasögu eigi að vera.
Anna Sigurðardóttir, (viðtal),
Kvennasögusafn íslands, bls. 25-26.
Anna Sigurðardóttir, forstöðu-
kona Kvennasögusafns íslands, er
sótt heim og veitir hún upplýs-
ingar um starfsemi safnsins og
markmið.
Dorothy Thompson, (viðtal),
Áhrif kventia í Chartistahreyfng-
unni á 19. öld, bls. 47-55. Hér er á
ferðinni endursagður fyrirlestur
breska sagnfræðingsins Dorothy
Thompson sem hún hélt hér á
landi vorið 1982. Chartistahreyf-
ingin breska barðist fyrir mann-
réttindum og borgaralegum rétt-
indum verkafólki til handa og átti
sitt blómaskeið 1838-1848. Doro-
132 SAGNIR