Dagblaðið Vísir - DV - 11.09.2007, Blaðsíða 12

Menning
Þriðjudagur 11. september 200712 Menning DV
Hildarleikur
tánings
Bókaforlagið Veröld hefur
gefið út skáldsöguna Hermaður
gerir við grammófón eftir Sasa
Stanišic í þýðingu Bjarna Jóns-
sonar. Stanišic, sem er gestur
Bók-
mennta-
hátíðar í
Reykjavík,
fæddist í
Visegrad
í Bosníu
árið 1978.
Þegar
hann var
fjórtán ára flúði fjölskyldan
hildarleikinn ógurlega á Balk-
anskaganum til Þýskalands og
er sagan byggð á minningum
hans. Bókin hefur fengið frá-
bæra dóma, meðal annars hjá
Die Welt og Welt am Sonntag
en gagnrýnandi síðarnefnda
blaðsins sagði að þetta væri bók
sem maður vildi að allir læsu.
Spjallað við rithöfunda
Rithöfundarnir Nicola Lecca frá Ítalíu og Carl Jóhan Jensen frá Færeyjum
verða í hádegisspjalli Bókmenntahátíðar í Reykjavík í Norræna húsinu í
dag. Spjallið við Jensen hefst kl. 12 en hálftíma seinna situr Lecca fyrir
svörum. Nánari upplýsingar um tvímenningana er að finna annars staðar
hér á menningarsíðunni.
Bókmenntir
Fimm rithöfundar lesa upp í Iðnó í kvöld:
Fjölskrúðugt skáldaval í Iðnó
Kona sem fæddist í flóttamanna-
búðum í Þýskalandi, einn efnilegasti
rithöfundur Ítalíu og hálfrar aldar
gam-
all
Fær-
eyingur eru á meðal þeirra sem lesa
upp í Iðnó í kvöld í tengslum við
Bókmenntahátíð í Reykjavík.
Marina Lewycka fæddist árið
1946. Hún er upprunalega frá Úkr-
aníu en er fædd í flóttamannabúð-
um í Þýskalandi. Fyrsta bók henn-
ar, Stutt ágrip af sögu traktorsins á
úkraínsku, hlaut Bollinger Everym-
an Wodehouse verðlaunin. Bókin
hefur notið geysilegra vinsælda og
verið þýdd á fjölda tungumála, þar á
meðal á íslensku. Önnur bók henn-
ar, Tveir húsvagnar, er nýkomin út á
íslensku.
Nicola Lecca er rúmlega þrítugur
Ítali, fæddur á Sardiníu. Hann er tal-
inn einn af efnilegustu rithöfundum
Ítala. Eftir Lecca liggja fjögur smá-
sagnasöfn og skáldsögur. Skáldsag-
an Hotel Borg gerist í Evrópu og á Ís-
landi eins og nafnið bendir til og er
nýkomin út á íslensku. Lecca hefur
unnið til nokkurra verðlauna fyrir
skrif sín.
Carl Jóhan Jensen fæddist í Fær-
eyjum árið 1957. Hann hefur skrif-
að fjölda bóka síðan fyrsta bók hans
kom út á áttunda áratugnum. Jensen
fæst jafnframt við þýðingar og hefur
meðal annars þýtt verk eftir Strind-
berg, Dario Fo, Ayckburn og Einar
Kárason.
Svíinn ungi, Jonas Hassen Khem-
iri, var tilnefndur til Augustpriset
2006 fyrir bók sína Montecore: en
unik tiger og hlaut jafnframt bók-
menntaverðlaun sænska ríkisút-
varpsins. Bókin hefur verið þýdd á
fjölda tungumála og hefur verið gerð
kvikmynd eftir henni sem verður
frumsýnd í haust.
Þá er ónefndur einn vinsælasti
höfundur þjóðarinnar, Einar Már
Guðmundsson, sem les upp með
þessum erlendu skáldsystkinum
sínum í Iðnó kl. 20 í kvöld.
kristjanh@dv.is
Óhætt er að fullyrða að nóbelsverðlaunahafinn og tvöfaldur Booker-verðlaunahafi,
John Maxwell Coetzee, sé stærsta nafn Bókmenntahátíðar í Reykjavík
sem hófst í fyrradag. Í ávarpi sínu við setningarathöfnina sagði �oet�ee
að hugsanaglæpir þeir sem lýst er í skáldsögunni 1984 séu ekki langt frá því að tilheyra
veruleikanum.
Hundshaus,
draumadísir og
galdraskógar
Bókin Hundshaus eftir Mor-
ten Ramsland er nýkomin út
hjá Máli og menningu. Hunds-
haus er saga um fjölskyldu-
bönd sem í senn eru fjötrar
fólks og
líflínur.
Ungur
maður
snýr heim
til Dan-
merkur til
að kveðja
ömmu
sína á
banabeði
og end-
urnýja um leið kynnin við allar
sögurnar hennar um ævintýri
fjölskyldunnar: sögur af svikum
og ást, áflogum og útskúfun,
draumadísum og galdraskóg-
um, og svo ein af skelfilegum
hundshaus. Ramsland, sem
er gestur Bókmenntahátíðar í
Reykjavík, hefur hlotið mikið
lof fyrir þessa margverðlaun-
uðu sögu sem komið hefur út
víða um lönd.
Ljósmynda-
sýning í Auga
fyrir auga
Breski ljósmyndarinn
Christopher Taylor opnaði ljós-
myndasýningu í Gallerí Auga
fyrir Auga um síðustu helgi.
Þetta er
fyrsta
sýning á
verkum
Taylors
hér á
landi en
hann er
kvæntur
íslenskri
konu.
Verk hans eru meðal annars til
sýnis í Galleria Camera Obs-
cura í París, Galeria Bacelos
í Vigo á Spáni og í Tasveer í
Bangalore á Indlandi. Nýlega
var Taylor veittur styrkur frá
franska menningarráðuneyt-
inu til að fullgera Stéles sem er
myndverkefni og bók um Gul-
árdalinn í Kína. Auga fyrir auga
er opið fimmtudaga til sunnu-
daga frá 14 til 17.
Marina Lewycka
Höfundur
bókarinnar stutt
ágrip af sögu
traktorsins á
úkraínsku.
„Á undanförnum árum hafa all-
margar vestrænar ríkisstjórnir, þar
á meðal stjórn míns eigins lands, sú
ástralska, beinlínis gert það að glæp
að tjá og birta vissar hugsanir ... Það
vantar ekki mikið upp á að martröð
George Orwell um hugsanaglæpi
verði að veruleika.“
Þetta sagði nóbelsverðlaunahaf-
inn í bókmenntum, John Maxwell
Coetzee, í ávarpi sínu við setningu
Bókmenntahátíðar í Reykjavík í gler-
skálanum við Norræna húsið í fyrra-
dag. Þessi 67 ára gamli rithöfundur,
sem fæddur er í Höfðaborg í Suður-
Afríku, var afar snyrtilega klæddur
og minnti svolítið á bandarískan for-
setaframbjóðanda í dökku jakkaföt-
unum, hvítu skyrtunni og með rauða
bindið. Ástralski hreimurinn var þó
í berhöggi við það yfirbragð. En það
fór ekki á milli mála hver var stjarn-
an í hópnum, hvorki við setningarat-
höfnina né í upplestrinum í Iðnó um
kvöldið. Kröftugt lófaklappið tók af
öll tvímæli um það ef einhver voru.
Veitir ekki viðtöl
Coetzee er hæglátur maður og er
lítið fyrir að koma fram opinberlega.
Það kom til að mynda flestum sem til
hans þekkja á óvart þegar hann sam-
þykkti að mæta á nóbelsverðlauna-
hátíðina árið 2003 til að taka við
verðlaunum sínum. Coetzee þekkist
sárasjaldan boð um að mæta á hátíð-
ir sem þessa og því enn meiri fengur
en ella fyrir íslenskt áhugafólk um
bókmenntir að fá höfundinn hingað
til lands. Hann veitir hins vegar ekki
viðtöl í heimsókn sinni.
Coetzee er margverðlaunaður
rithöfundur og er meðal annars
fyrsti rithöfundurinn sem hlotið hef-
ur Booker-verðlaunin tvisvar; fyrst
fyrir Life & Times of Michael K árið
1983 og aftur árið 1999 fyrir Dis-
grace. Tvær bóka hans hafa komið út
í íslenskri þýðingu, Vansæmd (Dis-
grace) og Barndómur (Boyhood).
Óhætt er mæla með öllum þessum
bókum. Þær eru hver annarri betri.
Coetzee er með doktorspróf í
málvísindum og rannsakaði hann
verk Samuels Beckett í doktorsrit-
gerð sinni. Hann hefur kennt ensku
og bókmenntir í Bandaríkjunum,
Suður-Afríku og Ástralíu samfara
skrifum sínum. Þess má geta að um-
sókn Coetzee um frambúðardvalar-
leyfi í Bandaríkjunum, þar sem hann
hafði lært og starfað um árabil, var
hafnað árið 1971 vegna þess að hann
hafði tekið þátt í mótmælagöngu
gegn Víetnamstríðinu. Coetzee hef-
ur búið undanfarin ár í Adelaide í
Ástralíu og hefur tekið sér ástralskt
ríkisfang.
Eitt tækifæri til
Þeir sem misstu af Coetzee í Nor-
ræna húsinu og Iðnó á sunnudaginn
fá eitt tækifæri enn til að sjá og heyra
það sem þessi merki rithöfundur
hefur að segja í Háskóla Íslands á
morgun þar sem hann hyggst flytja
fyrirlestur. Um nákvæmlega hvað
hefur ekki verið kunngjört en fyrir-
lesturinn fer fram í Aðalbyggingu
skólans og hefst klukkan fjögur.
vetrarhátíð
Hægláti nóbelsverðlaunahafinn í frambjóðandafötunum
Vansæmd
Þessi magnaða saga Coetzees hefur nú
verið endurútgefin í tilefni af komu
höfundarins til Íslands.
J.M. Coetzee
rithöfundurinn
flytur ávarp við
setningarathöfn
bókmenntahátíðar
í reykjavík í
fyrradag.