Fjárfesting 1945-1989 - 01.06.1991, Blaðsíða 19

3.2 Verðlagning bygginga.
Eins og fram kemur í kafla 3.1 hér á undan eru skýrslur byggingarfulltrúa í
hverju umdæmi ein af heimildunum við mat á fjármunamyndun. En bygging-
arfulltrúar senda Þjóðhagsstofnun skýrslur um byggingarframkvæmdir í
umdæmum sínum. Úr þeim skýrslum fást upplýsingar um byggingarfram-
kvæmdir í rúmmetrum sem síðan þarf að verðleggja. Hér á eftir verður lýst
þeim aðferðum sem beitt er við þá verðlagningu.
Verðlagning bygginga hefur verið byggð á því rúmmetraverði sem fram
kemur í byggingarvísitölu Hagstofu íslands og eru hinar ýmsu tegundir
bygginga verðlagðar sem ákveðið hlutfall af vísitöluhúsinu. Einnig hefur
verið tekið mið af vísitölu iðnaðarhúss, sem Rannsóknastofnun byggingar-
iðnaðarins hefur reiknað út síðan 1978. Pegar kostnaðarverð bygginga hefur
legið fyrir, hefur það þó ávallt verið notað.
Vísitöluhúsið frá 1955 var einstætt hús í Reykjavík með fjórum íbúðum,
kjallari, tvær hæðir og íbúðarris. Húsið var talið mjög vandað að öllum
frágangi. Rúmmetraverð vísitöluhússins var notað á fábýlishús í Reykjavík
(með 5 íbúðum eða færri), verslunar-, skrifstofu- og gistihús og önnur dýr
hús. Byggingarkostnaður fjölbýlishúsa í Reykjavík var áætlaður 90% af
rúmmetraverði vísitöluhússins. Byggingarkostnaður íbúðarhúsa í kaupstöð-
um var talinn vera 90% af rúmmetraverði vísitöluhússins. Byggingarkostn-
aður íbúðarhúsa í kauptúnum var talinn nema 80% af vísitöluhúsinu og í
sveitum 70%. Aðrar byggingar voru metnar sem ákveðið hlutfall af vísitölu-
húsinu eftir því hve vandaðar þær voru taldar. Vísitölugrundvöllurinn frá
1955 var notaður á byggingar frá og með árinu 1945. Rúmmetraverðin voru
fundin út fyrir hvert ár með því að nota byggingarvísitölu sem þá var í gildi.
Nýr vísitölugrundvöllur var tekinn í notkun 1975. Var þá miðað við
byggingarkostnað endastigahúss í fjölbýlishúsi í Reykjavík. í stigahúsi þessu
voru 10 íbúðir. Árið 1975 þótti ekki ástæða til að breyta þeim rúmmetraverð-
um, sem þá voru lögð til grundvallar við mat á fjárfestingunni.
í desember 1982 var byggingarkostnaður vísitöluhússins frá 1975 endur-
skoðaður og leiddi það til 11,6% hækkunar á rúmmetraverði vísitölunnar.
Litið var á þessa hækkun sem gæðabreytingu en ekki verðbreytingu. Ný
byggingarreglugerð tók gildi í maí 1979. Voru á ýmsum sviðum gerðar
auknar kröfur til gæða bygginga. Pá hafa komið til breyttar byggingaraðferð-
ir frá þeim tíma, er grundvöllurinn frá 1975 var saminn.
Á árinu 1985 voru gerðar töluverðar breytingar á verðlagningu bygginga til
hækkunar og var þessi breyting látin gilda frá og með árinu 1980. Þetta leiddi
til þess að brot kom í allar tímaraðir. Á árinu 1986 var ákveðið að dreifa þeirri
hækkun sem fram kom á árinu 1980 yfir árin 1978-1980 í stað þess að láta
hana alla koma fram á árinu 1980, eins og áður hafði verið gert. Rökin fyrir
þessari breytingu eru þau, að hækkun rúmmetraverðsins megi rekja til
gæðabreytinga sem eðlilegt sé að líta á sem magnbreytingu. Jafnframt er nú
talið að þessi breyting hafi orðið á síðustu árum, eins og ráða má af því, að við
2
17