Morgunblaðið - 09.11.2011, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. NÓVEMBER 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Yfirlýsingekkju ogtveggja
barna Ólafs
Skúlasonar fyrr-
um biskups hefur
vakið verðskuld-
aða eftirtekt. Það
skilur hver maður betur nú
en áður þá óbærulegu áþján
sem þau og þeirra nánustu
hafa mátt þola, ekki síst á
undanförnum árum, all-
löngu eftir fráfall Ólafs
Skúlasonar. Aðrir hafa átt
samúð inni og á móti þeim
hefur verið gengið. En þau
sem saklaus hafa setið svo
lengi þegjandi undir hinni
ógurlegu ágjöf höfðu
gleymst.
Til þeirra hafði ekki verið
horft þótt rík ástæða væri
vissulega til þess. Misserum
saman hefur á miklu gengið
og að mestu allt á eina hlið.
Stóryrðin og sleggjudóm-
arnir sem hafa verið felldir,
líka af einstökum prestum
og jafnvel nánum sam-
verkamönnum Ólafs um
langa hríð hafa ekki virst
eiga sér nein takmörk. Slík-
ir menn gengu ótrúlega
langt til að koma sér í mjúk-
inn í umræðunni. Orðið lýð-
skrum nær ekki því fram-
ferði.
Verst hefur umræðan ver-
ið á netinu og þá ekki ein-
göngu á lágkúrulegum um-
ræðusvæðum, eins og þeim
sem tengjast Eyjunni og
jafnvel enn dýpri mann-
orðspyttum. Í opinberum
umræðuþáttum hefur verið
gengið fast að mönnum að
lýsa því yfir fyrirvaralaust
að þeir tryðu öllum þeim
ásökunum sem á Ólaf heit-
inn hafa verið bornar, jafnt
þeim sem hann hafði ætíð
svarið af sér og öðrum sem
fram hafa komið löngu eftir
andlát hans.
Fjölmargir, fréttamenn
sem aðrir, hafa blásið á að í
mjög mörgum tilvikum hafa
menn hvorki haft forsendur
til að slá því föstu að allt
væri satt og rétt sem ákær-
endur Ólafs hafa haft fram
að færa fremur en for-
sendur til þess að rengja
eða draga í efa þær sak-
argiftir sem bornar hafa
verið fram gagnvart honum.
Þegar því hefur verið var-
færnislega hreyft að rétt sé
að gæta þeirrar meginreglu
sem flest okkar vilja fá að
búa við, bæði
gagnvart sjálfum
sér sem öðrum,
að sérhver skuli
saklaus teljast
uns sekt hans sé
sönnuð, er látið
eins og slík varn-
aðarorð séu hugsuð til af-
sökunar eða friðþægingar.
Ekki er lengur um það
deilt að viðbrögð við þeim
ásökunum sem fyrst komu
fram voru ekki fullnægj-
andi. En það er ekki heldur
hægt annað en að kannast
við að slíkar ásakanir voru
áður nánast meðhöndlaðar
sem feimnismál sem ill-
mögulegt væri að taka á. Og
hinu er heldur ekki hægt að
neita að það skorti á að
ásökunum væri beint til
þeirra sem að lögum höfðu
vald og afl til að reyna að
sannreyna þær.
Síðan hefur margt gerst.
Hugarfarsbreyting hefur
orðið og er þess því að
vænta að nú sé mun minni
hætta á þöggun eða slysum í
málsmeðferð og þess vegna
líklegra en áður að sann-
leikurinn, hvar sem hann
liggur, eigi greiðari leið en
var.
Framganga Skúla S.
Ólafssonar, sonar Ólafs
Skúlasonar, í Kastljósi í
fyrradag var í senn prúð-
mannleg og trúverðug og
hann fór hvergi offari og
hann svaraði öllum spurn-
ingum, sanngjörnum sem
öðrum, án þess að víkja sér
undan. Hefðu þó sjálfsagt
fáir menn viljað eiga sæta-
skipti við hann það kvöld.
En viðtalið, svo gott sem
það var, og svo langt sem
það náði, mun ekki ljúka
málinu og það munu margir
hafa á því þá skoðun áfram
sem mótaðist þegar þungi
umræðunnar var mestur, og
því miður næstum allur á
eina hlið. En þótt yfirlýsing
fjölskyldunnar og viðtalið
við Skúla verði ekki til ann-
ars en að draga örlítið úr
mesta ofsanum og hleypi-
dómunum og færa um-
ræðuna á pínulítið hærra
plan en hún hefur verið á,
þá gerir það gagn. En hinu
verður ekki neitað að um-
ræðan á býsna langa leið
fyrir höndum áður en hún
telst fullkomlega boðleg.
Svo kannski verður hún það
aldrei.
Viðtal við Skúla S.
Ólafsson í Kastljósi
var á allt öðru plani
en áhorfendur eiga
að venjast}
Pínulítið heyrðist loks
frá hinni hliðinni
Þ
að hefur löngum verið rannsókn-
arefni af hverju konur séu ekki
eins sólgnar í pólitískan frama og
karlar og verður ekki svarað til
hlítar í þessum pistli þótt lærður
sé. Það má þó nefna að margar tilgátur eru til,
meðal annars sú að þær séu ekki eins gefnar
fyrir átök og karlarnir, sem eru sífellt upp-
belgdir af testósteróni og í endalausri pissu-
keppni. Líklegra er þó að fleira komi til, að-
allega væntanlega ólík áhugasvið, en einnig að
óvíða verða konur fyrir meira aðkasti fyrir að
vera konur en einmitt í stjórnmálastarfi.
Í baráttunni milli þeirra Baraks Obama og
Hillary Clinton um tilnefningu til forsetaefnis
demókrata vestanhafs fyrir þremur árum kom
fljótlega í ljós að Bandaríkjamenn vildu heldur
fá þeldökkan karlmann sem forseta en konu –
það var styttra í fordóma gegn konum en kynþátta-
fordóma. Víst skipti máli að kjörþokki Obama var og er
meiri en Clinton, en þegar fylgst var með umræðum vest-
anhafs, lesið í viðbrögð og tilsvör fréttamanna og þátta-
stjórnenda í sjónvarpi fór ekki á milli mála að það að
Hillary væri kona væri meira mál en hugmyndafræði
hennar. Frægt varð þegar áheyrandi á kosningafundi
hrópaði til hennar: „Straujaðu skyrtuna mína, Hillary“.
Upphrópunin var reyndar leikur útvarpsstöðvarkjána
eins og kom í ljós síðar, en viðbrögðin við henni voru ósvik-
in; fréttaskýrendum fannst hún ekki bara bráðfyndin,
heldir líka mátuleg á Clinton. Spruttu af henni umræður
um það hvort yfirleitt væri óhætt að hleypa
konu frá straubrettinu og leyfa að hún yrði
hæstráðandi í herveldinu mikla, aukinheldur
sem þekktur stjórnmálaskýrandi sagðist bein-
línis óttast Hillary Clinton, hún væri svo mikið
hörkutól og eins og menn vita þá er ekki kven-
legt að vera hörkutól.
Í viðbrögðunum speglast vandi kvenna sem
taka þátt í stjórnmálum vestanhafs og skýrir
það hvers vegna þær hafi ekki náð lengra en
raun ber vitni. Þá er allt nú með öðrum blær á
okkar upplýsta landi, er það ekki? Ekki vorum
við bara fyrstir til að kjósa konu sem forseta,
heldur státum við af konu í forsætisráð-
herraembætti – sjálfri Jóhönnu Sigurð-
ardóttur!
Það er og rétt og gaman að geta skreytt sig
með slíku og þvílíku í útlandinu, en best þó að
útlendingar skilja ekki íslensku og verða því ekki vitni að
því sem Jóhanna þarf að þola í opinberri umræðu og þá á
ég ekki við deilur um stefnumál, heldur það hvernig henni
er legið á hálsi fyrir að vera kona beint og óbeint. Þannig
er henni núið um nasir að hún sé gleymin, kunni ekki er-
lend tungumál og sé ekki nógu mikill leiðtogi, ekki nógu
landsföðurleg, en það er löngu vitað að konur verða aldrei
landsföðurlegar – þær verða bara kerlingarlegar.
Nú hissar sig örugglega einhver sem telur sig hafa verið
að gagnrýna Jóhönnu á málefnalegan hátt, en ekki kyn-
ferðispólitískan, en þó að fordómarnir séu ómeðvitaðir eru
þeir svo sannarlega til staðar.
Árni
Matthíasson
Pistill
Landsfeður og kerlingar
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Egill Ólafsson
egol@mbl.is
F
ari kosningar fram í dag
verða úrslitin mjög lík
niðurstöðu þingkosn-
inganna sem fram fóru
2007 nema hvað Sam-
fylkingin mælist með 5% minna fylgi
og Framsóknarflokkurinn með 4%
meira fylgi. Samkvæmt þjóðarpúlsi
Gallup er fylgi Sjálfstæðisflokksins
og VG það sama og það var vorið
2007. Samkvæmt könnuninni er
Sjálfstæðisflokkurinn aftur kominn í
lykilstöðu. Ekki er hægt að mynda
tveggja flokka stjórn án þátttöku
Sjálfstæðisflokksins.
Gallup birtir tölur um fylgi
flokkanna mánaðarlega. Fylgi flokk-
anna hefur mjög lítið breyst síðustu
mánuðina. Fylgi Sjálfstæðisflokks-
ins hefur t.d. mælst 36% fjóra mán-
uði í röð. Flokkurinn fékk sína
verstu kosningu frá upphafi í síðustu
kosningum eða 23,7% fylgi. Í júlí í
fyrra var fylgi flokksins komið upp í
35% og hefur síðan mælst frá 36-
37%. Flokkurinn fékk 36,6% í kosn-
ingunum 2007.
Fylgi Samfylkingarinnar fór að
dala á árinu 2010, en hefur á þessu
ári mælst á bilinu 21-23%. Flokk-
urinn fékk 29,8% í síðustu kosn-
ingum og 26,8% í kosningunum 2007.
Fylgi Framsóknarflokks hefur
sveiflast það sem af er kjörtíma-
bilinu en hefur mælst með 13-18%
fylgi á þessu ári. Hann hefur í fimm
af síðustu sex mælingum mælst með
meira fylgi en VG.
Fylgi VG dalaði eftir síðustu
kosningar en jókst aftur í ársbyrjun
2010. Síðan hefur leiðin legið niður á
við og flokkurinn mælist nú með
tæplega 15% fylgi. Hann fékk 14,3%
fylgi í kosningunum 2007 og 21,7% í
kosningunum 2009.
Sjálfstæðisflokkur myndi
bæta við sig 11 mönnum
Hafa ber í huga að þessi mynd
gæti breyst mikið þegar fer að skýr-
ast með ný framboð, en Guðmundur
Steingrímsson og Besti flokkurinn
hafa boðað stofnun nýs flokks og
Lilja Mósesdóttir segist ennfremur
vera að vinna að stofnun nýs flokks.
Það verður einnig að hafa í huga að
14% í könnun Gallup neita að svara
og rösklega 15% segjast ætla að
skila auðu. Þessar tölur benda til að
hluti kjósenda sé óánægður og finni
ekki þörf hjá sér til að lýsa stuðningi
við þá valkosti sem nú eru í boði.
Síðasta könnun Gallup var mjög
stór en 8.257 voru í úrtakinu og svör-
uðu 5.078. Gallup birti skiptingu
milli kjördæma, en hafa verður í
huga að vikmörk eru hærri þegar
búið er að brjóta úrtakið niður milli
kjördæma. Samkvæmt könnuninni
fengi Sjálfstæðisflokkur 27 þing-
menn, Samfylkingin 15, Framsókn
11 og VG 10. Aðrir flokkar kæmu
ekki mönnum á þing.
Samkvæmt könnuninni er Sjálf-
stæðisflokkurinn með mjög sterka
stöðu í SV-kjördæmi, kjördæmi
Bjarna Benediktssonar formanns,
og fengi átta þingmenn, bætir við sig
fjórum. Hafa ber í huga að einn þing-
maður mun flytjast til SV-kjör-
dæmis í næstu kosningum frá NV-
kjördæmi. Flokkurinn er einnig með
sterka stöðu í S-kjördæmi og bætti
þar við sig tveimur þingmönnum og
fengi fimm. Sjálfstæðisflokkurinn
myndi bæta við sig mönnum í öllum
kjördæmum nema NV-kjördæmi.
Steingrímur J. Sigfússon, for-
maður VG, er einnig með mjög
sterka stöðu í sínu kjördæmi og
heldur sínum þremur þingmönnum
þrátt fyrir að tapa nokkru fylgi.
Samkvæmt könnuninni myndu hins
vegar Ögmundur Jónasson, Álfheið-
ur Ingadóttir og Lilja Rafney Magn-
úsdóttir detta út af þingi.
Framsókn myndi vinna mann í
NV-kjördæmi og NA-kjördæmi.
Samkvæmt tölum Gallup næði Ásta
Ragnheiður Jóhannesdóttir, forseti
Alþingis, ekki kjöri. Það sama ætti
við um Róbert Marshall, Lúðvík
Geirsson, Sigmund Erni Rúnarsson
og Jónínu Rós Guðmundsdóttur.
Ítrekað skal að fyrirvara verður
að hafa á þessari niðurstöðu. Ef t.d.
nýr flokkur næði fjórum mönnum á
þing fengi Sjálfstæðisflokkurinn
ekki 27 þingmenn heldur 25.
Fylgi flokkanna nú
svipað og fyrir hrun
Alþingi Þingkosningar eiga að fara fram í síðasta lagi vorið 2013.
Heildarskipting þingsæta milli flokka
Kjördæmi B D O S V Alls
Norðvestur 3 2 2 1 8
Norðaustur 3 3 1 3 10
Suður 2 5 2 1 10
Suðvestur 1 8 3 1 13
Reykjavík suður 1 5 3 2 11
Reykjavík norður 1 4 4 2 11
Landið allt 11 27 15 10 63
Breyting frá 2009 +2 +11 -4 -5 -4
Heimild: Þjóðarpúls Gallup
Morgunblaðið/Eggert