Morgunblaðið - 25.11.2011, Blaðsíða 22

22 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. NÓVEMBER 2011
Samkvæmt mæliein-
ingum World Econo-
mic Forum virðist Ís-
land vera paradís
kynjajafnréttis. Hvergi
í heiminum er staða
kynjanna jafnari. Það
er því undarleg stað-
reynd að hér á landi
hafa konur aðeins um
2⁄3 hluta af heildar-
atvinnutekjum karla
og hvernig sem reiknað er mun
þriðja hver kona verða fyrir ein-
hvers konar ofbeldi af hendi karls
eða karla.
Þetta er ekki náttúrulögmál.
Konur hafa sýnt það ítrekað að
þær sætta sig ekki við slíkt ástand.
Má til dæmis minna á kvennafrí-
daginn fyrir ári þegar 50.000 konur
í Reykjavík og hlutfallslega jafn-
margar annars staðar á landinu
lögðu niður vinnu að loknum 2⁄3
hlutum vinnudagsins og kröfðust
launajafnréttis og samfélags án of-
beldis. Með góðri samvisku gætu
konur safnast saman á torgum kl.
14.25 hvern einasta virka dag, ef
hald væri í þeim lögum að á Íslandi
væru greidd sömu laun fyrir sömu
vinnu. En konur gera það ekki og
við getum velt fyrir okkur hvers
vegna.
Kvenlegar dyggðir byggjast á
samviskusemi, hlýðni, umhyggju-
semi, fallegu útliti, hreinlæti, prúð-
mennsku, góðsemi o.s.frv., sam-
anber gamla minningabókaversið
„Vendu þig á að vera stillt, vinnu-
söm og þrifin …“ og
að sama skapi fá kon-
ur skýr skilaboð úr
öllum áttum um að
óhlýðni, fyrirferð, há-
vaði og hvers kyns
ögranir og uppreisnir
séu hegðun sem sæmi
ekki konum. Við höf-
um mýmörg dæmi um
að konum sé refsað
grimmilega fyrir að
brjóta hinar óskrifuðu
reglur. Hver man ekki
eftir valtaranum
Bríeti?
Það er í sjálfu sér ekkert að því
að vera kvenleg, umhyggjusöm,
samviskusöm og allt það sem kon-
um er talið til tekna. Ég sé bara
ekki að það sé mögulegt að upp-
fylla kröfur um kvenlegar dyggðir
og á sama tíma koma á raunveru-
legri jafnréttisparadís í þessu landi.
Það þarf margt, meðal annars hug-
rekki, uppreisnir og ögranir við
ríkjandi ástand, til þess að ryðja
brautina fyrir konur almennt. Það
þarf konur sem voga sér að fylgja
eftir réttlætiskennd sinni og
hundsa árásirnar og jafnvel svívirð-
ingarnar sem það kostar frá varð-
hundum óbreytts ástands. Konur
sem taka sér frelsi til að ráðast í
aðgerðir.
Sjálf hef ég stundum skandalís-
erað. Ég segi ekki að það sé gaman
að vakna upp eftir skandal og horfa
framan í heiminn. En eftir á að
hyggja hefur mér fundist felast í
því frelsi til athafna. Kona sem hef-
ur misst „kvenorðið“ hefur engu að
tapa, hún getur gert nákvæmlega
það sem henni sýnist. Svo ég hrein-
lega mæli með því að konur æfi sig
í að brjóta óskrifaðar reglur ef það
þjónar réttlætiskennd þeirra og er
sannfærð um að þær munu upplifa
það sem frelsun.
Munum að það er ekki hægt að
haga sér þannig að öllum líki. Það
er sama hvað við gerum; við mun-
um fá fyrir það bæði hrós og nei-
kvæða gagnrýni. Það er því gagns-
laust að eltast við álit annarra. Það
er aðeins ein manneskja sem við
þurfum að hafa sátta, því við losn-
um ekki við hana allt lífið, og það
erum við sjálfar.
Stígamót hafa undanfarin þrjú ár
veitt 16 íslenskum konum bæði
jafnréttisviðurkenningar og
réttlætisviðurkenningar. Jafnframt
hafa erlendum samstarfsaðilum
Stígamóta verið veittar sam-
stöðuviðurkenningar, en það hafa
verið aðilar sem tekið hafa á móti
íslenskum konum sem ekki var
vært á Íslandi vegna ofbeldis.
Í ár munu Stígamót beina sjón-
um að þeim hugrökku konum sem
á ólíka vegu hafa rutt brautina fyr-
ir aðrar konur. Sumar hafa dansað
á mörkum hins löglega. Fyrir það
hafa þær allar mætt ýmiss konar
andstöðu.
Á Stígamótum trúum við því að
slíkar konur gegni mjög mikilvægu
hlutverki. Þær þenja út mörk hins
leyfilega og skapa nauðsynlegt
frelsi fyrir konur almennt til þess
að krefjast réttar síns. Það er kom-
inn tími til að hampa slíkum konum
og lyfta þeim upp í ljósið. Láta al-
þjóð vita að við stöndum með þeim
og séum þakklátar fyrir hugrekki
þeirra. Ekki veitir af á Íslandi ef
við viljum með réttu teljast paradís
kynjajafnréttis.
Í dag, föstudaginn 25. nóvember,
á alþjóðlegum baráttudegi gegn of-
beldi, munu Stígamót veita árlegar
viðurkenningar sínar í Norræna
húsinu.
Konur sem ögra
Eftir Guðrúnu
Jónsdóttur » Það er kominn tími
til að hampa slíkum
konum og lyfta þeim
upp í ljósið. Láta alþjóð
vita að við stöndum með
þeim og séum þeim
þakklátar.
Guðrún Jónsdóttir
Höfundur er talskona Stígamóta.
Til hamingju með af-
mælið, fyrrverandi
ráðherrar og alþing-
ismenn, þið sem tókuð
þá ákvörðun að ganga í
Schengen.
Aðalatriðið í ykkar
málflutningi var að
þurfa ekki að hafa
vegabréfið meðferðis,
því það væri svo
íþyngjandi, nóg væri
að hafa bara persónuskilríki. En því
miður, við Íslendingar áttum engin
önnur skilríki en vegabréfið. Og tíu ár-
um síðar þurfum við enn að hafa vega-
bréfið með okkur til Schengen-landa
og aldrei verið meiri þörf á því en ein-
mitt nú.
Hver var þá ávinningurinn með inn-
göngu okkar Íslendinga í Schengen?
Hefur einhver séð eða fundið þann
ávinning, eða var þetta bara hégóma-
girnd fyrrverandi ráðamanna, svari
nú hver fyrir sig.
Margir hafa skrifað góðar greinar
um mistökin og vil ég nefna þá Hjör-
leif Guttormsson og Leif Jónsson auk
fjölda annarra. En allt kemur fyrir
ekki, engum alþingismanni eða ráð-
herra hefur dottið í hug að endur-
skoða afstöðu sína og koma með frum-
varp sem segir okkur úr Schengen.
Ef við lítum til baka tíu ár aftur í
tímann og veltum aðeins fyrir okkur
hvaða afleiðingar það hafði að fella
niður vegabréfaskoðunina. Í fyrsta
lagi gátum við ekki lengur haft eftirlit
með þeim sem hingað komu og skyldi
einhverjum detta í hug að það hefði
verið til bóta? Af hverju gengu Bretar
ekki í Schengen? Svar þeirra var að
þeir vildu fylgjast með þeim sem
kæmu til landsins. Í öðru lagi hvað
halda landsmenn að séu margir í land-
inu án leyfa þegar þúsundir land-
lausra einstaklinga voru í Schengen-
ríkjunum þegar við gengum inn? Auð-
vitað var þetta fólk alsælt yfir því að
þurfa ekki lengur að svara fyr-
irspurnum vegabréfaskoðunarmanna
með innkomu til Íslands.
Þar með fluttist vandamálið yfir á
lögreglumanninn sem var við sín lög-
bundnu störf úti í þjóðfélaginu. Glæsi-
leg aðgerð, sem gaf misindismönnum
tækifæri til að athafna sig í rólegheit-
um, en jafnframt sló þetta vopnin úr
höndum tollgæslu með
virku eftirliti.
Það má því segja að
það sé eins og dropi í
hafið að halda áfram
upptalningu á þeirri
óhagræðingu sem þessi
aðgerð hafði fyrir okkar
litla land. Nú mundi ein-
hver álykta að þetta
hlyti að hafa haft ein-
hverja hagræðingu í för
með sér, eins og t.d.
sparnað fyrir ríkissjóð,
en því miður, því var ekki að heilsa,
heldur jukust útgjöldin um tugi millj-
óna og eiga enn eftir að aukast mikið í
framtíðinni.
Þó að það sé ekki hægt í einni lítilli
grein að upplýsa öll þau útgjöld, sem
fólust í að fella niður vegabréfaeftirlit
eða erfiðleikana sem fólust í því að
víkka báknið út verð ég samt að
minnast á lítið dæmi. Þegar fjöl-
miðlar segja, hann/hún skal sæta far-
banni, hvað þýðir það? Dómarinn set-
ur einhvern í farbann en hann hlýðir
ekki skipuninni heldur fer beint í flug
og lætur sig hverfa til annars Schen-
gen-lands. Bíðið nú við? Setti dóm-
arinn ekki á hann ökklaband eða eitt-
hvað sem gæfi það til kynna að hann
yrði hér um kyrrt á meðan mál hans
væri skoðað. Nei, hann var frjáls eins
og fuglinn því engin vegabréfaskoðun
var til staðar við að hefta för hans úr
landi, hún var lögð niður árið 2001.
Þetta er bara lítið dæmi. Öll útgjöldin
sem urðu til við inngöngu í Schengen,
viðbótavinna fyrir löggæslu og erf-
iðleikarnir við margfalt kerfi gerir
það að verkum að tíu ára prufutími
sannar að við eigum ekki annað í
stöðunni en að segja okkur úr Schen-
gen.
Segjum okkur úr
Schengen nú þegar
Eftir Friðrik
Georgsson
Friðrik Georgsson
»En allt kemur fyrir
ekki, engum alþing-
ismanni eða ráðherra
hefur dottið í hug að
endurskoða afstöðu sína
og koma með frumvarp
sem segir okkur úr
Schengen.
Höfundur er fyrrverandi deildarstj.
vegabréfaskoðunar.
Kæri lesandi! Ef þú
hefur áhuga á að taka
undir meðfylgjandi
bæn með mér nú við
upphaf aðventu, þá
gjörðu svo vel.
Kærleiksríki Guð,
faðir frelsarans Jesú
Krists.
Hjálpaðu mér að
láta það eftir mér að
upplifa barnslega eft-
irvæntingu á komandi
aðventu. Hjálpaðu mér að und-
irbúa hjarta mitt fyrir komu frels-
arans svo hann fái rúm í því og
geti gert sér framtíðarbústað þar.
Mér til heilla og blessunar svo ég
geti þegið næringu og styrk frá
honum til að vera samferðafólki
mínu til blessunar.
Hjálpaðu mér að kafna ekki í
auglýsingum, gylliboðum, kaupæði
og skrauti. Og forðaðu mér frá því
að kæfa kærleika þinn, komu
frelsarans með því. Hjálpaðu mér
heldur að nema staðar, njóta
kyrrðar og hugleiða tilganginn
með komu Jesú Krists í heiminn,
inn í hvaða aðstæður hann fæddist
og hverju það breytir fyrir mig í
dag.
Hjálpaðu mér að taka á móti
honum í trú og út-
hýsa honum ekki.
Þrátt fyrir veika trú,
vanmátt og efasemdir
sem á mig sækja.
Dýpkaðu samband
mitt við hann á þess-
ari aðventu.
Skapa í mér hreint
hjarta, ó, Guð, og
hjálpaðu mér að reyn-
ast náungi ein-
hverjum sem eiga um
sárt að binda vegna
félagslegrar einangr-
unar, sjúkdóma, elli
eða ástvinamissis. Hjálpaðu mér
að mæta fólki eins og ég vildi að
mér væri mætt. Hjálpaðu mér að
sjá samferðamenn mína með þín-
um ástríku augum og koma fram
við þá eins og um þig sjálfan sé að
ræða. Já, hjálpaðu mér að mæta
fólki af kærleika og nærgætni og
úthýsa því ekki eins og þér var
forðum úthýst og er því miður
gjarnan enn gert. En þannig er
líklega farið með allt of marga í
okkar samfélagi.
Hjálpaðu mér að nema staðar
og gefðu að stressið nái ekki tök-
um á mér. Hjálpaðu mér að hug-
leiða tilveru mína og stefnu í líf-
inu. Hjálpaðu mér að rækta
fjölskyldutengsl og vináttu og þá
ekki síst við þau sem standa mér
næst og eru mér svo dýrmæt.
Þrátt fyrir veika trú og efa-
semdir á stundum, viltu þá vekja
með mér fullvissu vonarinnar og
skapa trú í hjarta mínu. Trú á líf-
ið, trú til þess að halda áfram dag-
lega með þig mér við hlið til upp-
örvunar, hvatningar og styrktar til
sérhvers góðs verks sem bíður
mín við hvert fótmál.
Gefðu mér friðinn þinn. Hinn
fullkomna frið jólanna, sem enginn
og ekkert megnar frá mér að
taka.
Blessaðu mér og okkur aðvent-
una, þennan dýrmæta tíma sem
sannarlega getur verið svo
ánægjulegur og gefandi, nærandi
og skemmtilegur.
Þess leyfi ég mér að biðja, í
Jesú nafni. Amen.
Bæn við upphaf aðventu
Eftir Sigurbjörn
Þorkelsson »Hjálpaðu mér að
hugleiða stöðu mína
og stefnu í lífinu. Hjálp-
aðu mér að rækta fjöl-
skyldu- og vinatengsl og
huga að þeim sem sjúkir
eru og sorgmæddir.
Sigurbjörn
Þorkelsson
Höfundur er ljóðskáld
og rithöfundur.
Morgunblaðið birtir alla útgáfudaga aðsendar umræðugreinar frá les-
endum. Blaðið áskilur sér rétt til að hafna greinum, stytta texta í samráði við
höfunda og ákveða hvort grein birtist í umræðunni eða í bréfum til blaðsins.
Blaðið birtir ekki greinar, sem eru skrifaðar fyrst og fremst til að kynna
starfsemi einstakra stofnana, fyrirtækja eða samtaka eða til að kynna við-
burði, svo sem fundi og ráðstefnur.
Innsendikerfið
Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega beðnir að
nota innsendikerfi blaðsins. Smellt á Morgunblaðslógóið í hægra horninu
efst og viðeigandi liður, „Senda inn minningargrein“, valinn úr felliglugg-
anum. Ekki er lengur tekið við greinum sem sendar eru í tölvupósti og grein-
ar sem sendar eru á aðra miðla eru ekki birtar.
Í fyrsta skipti sem formið er notað þarf notandinn að nýskrá sig inn í kerf-
ið, en næst þegar kerfið er notað er nóg að slá inn netfang og lykilorð og er
þá notandasvæðið virkt.
Móttaka aðsendra greina
Milljónaveltan
80 milljóna króna vinningur: Dregið er úr öllum miðum, bæði númer og bókstaf.
Tromp-miði margfaldar ekki vinningsupphæð en fimmfaldar vinningslíkur.
1 milljónar króna vinningar: Dregið er aðeins úr seldum miðum, bæði númer og bók-
staf. Tromp-miði margfaldar ekki vinningsupphæð en fimmfaldar vinningslíkur.
11. flokkur, 24. nóvember 2011
Kr. 80.000.000,-
31055 B
31919 H
40317 G
41219 E
55543 F
48116 B
Kr. 1.000.000,-
TIL HAMINGJU VINNINGSHAFAR