Morgunblaðið - 23.12.2011, Blaðsíða 19

henni er raðað í verndarflokk í drög-
um að þingsályktunartillögu um
vernd og nýtingu náttúrusvæða.
Umrót í pólitíkinni tefur
HS Orka er með í undirbúningi
nýjar virkjanir í Eldvörpum og Aust-
urengjum í Krísuvík til að útvega ál-
verinu viðbótarorku. Í báðum til-
vikum eru skipulagsmálum ólokið
þannig að ekki hefur verið hægt að
gera nauðsynlegar rannsóknir með
borunum.
Eldvörp eru í landi Grindavík-
urbæjar og er gert ráð fyrir 50 MW
virkjun þar í nýju aðalskipulagi bæj-
arfélagsins sem bæjarstjórn hefur
samþykkt og sent til Skipulagsstofn-
unar. Skipulagið hefur verið lengi í
vinnslu og dregist, ekki síst vegna
hræringa í pólitíkinni á staðnum. Ein-
hverjar raddir eru uppi um að rétt sé
að auglýsa skipulagið á ný. Það
myndi tefja ferlið enn frekar. Skipu-
lagið er unnið samkvæmt eldri lögum
og því tekur það ekki gildi fyrr en við
staðfestingu umhverfisráðherra.
Krísuvík er innan marka Hafn-
arfjarðarbæjar og bærinn á land og
jarðhitaréttindi í Austurengjum. HS
Orka er í viðræðum við stjórnendur
bæjarins um nýtingu og skipulagsmál
og munu viðræður vera í góðum
gangi. Þótt samningar náist er mikið
ferli eftir áður en hægt verður að
virkja þar.
Kostnaður 300-350 milljarðar
Áætla má að heildarkostnaður við
fyrstu tvo áfanga álvers í Helguvík
verði 220 til 240 milljarðar króna.
Inni í þeirri fjárhæð er bygging ál-
vers, virkjana, háspennulína og hafn-
armannvirkja. Búið er að leggja í
hluta kostnaðarins. Þannig hefur
komið fram að Norðurál hefur nú
þegar lagt 15-20 milljarða í undirbún-
ing og byggingu álvers. Orkuveita
Reykjavíkur hefur byggt Sleggjuna
við Hellisheiðarvirkjun og HS Orka
lagt í kostnað við undirbúning stækk-
unar Reykjanesvirkjunar.
Heildarkostnaður við álverið full-
byggt er talsvert meiri, eða 300 til 350
milljarðar króna.
Margoft hefur komið fram hjá
stjórnendum Norðuráls að þeim sé
ekkert að vanbúnaði að hefjast handa
á nýjan leik, þegar orkuöflunin verð-
ur tryggð. Þeir hafa í mörg ár búið í
haginn fyrir þetta verkefni og telja
sig örugga með fjármögnun á sínum
hluta kostnaðar, þótt ekki sé hægt að
ganga endanlega frá neinu fyrr en
fleiri endar hafi verið hnýttir.
Í fyrsta lagi eftir þrjú ár
Talið er að byggingarfram-
kvæmdir og orkuöflun fyrir fyrsta
áfanga taki tvö til tvö og hálft ár. Það
þýðir að ef Norðuráli og orkufyr-
irtækjunum tekst að uppfæra samn-
inga sína á fyrri hluta næsta árs og
greitt verði úr öðrum úrvinnslu-
málum í sambandi við öflun orkunnar
og flutning ætti að vera hægt að
gangsetja álver í Helguvík í lok árs
2014. Augljóst er að allt þarf að ganga
upp til að svo geti orðið. Annars sýnir
reynslan úr Helguvík að óvarlegt er
að nefna ártöl, hvað þá nánari tíma-
setningar, gangsetningar álvers.
Áhrifin verða mikil frá fyrsta degi
því bygging álvers og virkjana skapa
mikil umsvif og vinnu á Suðurnesjum
og höfuðborgarsvæðinu – í hagkerf-
inu öllu. Ekki virðist veita af.
fyrirtækjum landsins. Fram hefur
komið að Norðurál hefur átt í við-
ræðum við Landsvirkjun um að leggja
til raforku.
Ekki á áætlun
Orkuveita Reykjavíkur hafði
skuldbundið sig til þess að útvega
meirihluta orkunnar í annan áfanga á
móti HS Orku. OR hefur lagt í millj-
arða kostnað við undirbúning Hvera-
hlíðarvirkjunar í þeim tilgangi en
virkjunin er þó ekki inni í áætlunum
fyrirtækisins. Meðal annars voru
pantaðir tveir hverflar frá Japan.
Orkuveitan hefur talið sig eiga erfitt
með að fjármagna virkjunina og hald-
ið því fram að orkusölusamningur við
Norðurál væri fallinn úr gildi. Þar er
sama uppi á teningnum og í samn-
ingum Norðuráls og HS Orku. Orku-
veitan vill hærra verð. Vísa má meðal
annars til samþykktrar heildarstefnu
félagsins þar sem gert er ráð fyrir
meiri arðsemi en gengið var út frá í
arðsemisútreikningum sem liggja að
baki orkusölusamningnum. Það kann
að vera í einhverjum takti við hækk-
un raforkuverðs í Evrópu sem for-
stjóri Landsvirkjunar hefur bent á
við kynningu á stefnumörkunarvinnu
fyrir það félag.
Orkusölusamningur OR mun vera
svipaður samningum HS Orku. Því má
gera ráð fyrir að niðurstaða gerð-
ardómsins slái tóninn við úrlausn þess
hvort samningur OR og Norðuráls sé í
gildi eða ekki, þótt hann snúi að öðru
fyrirtæki. Málið er þó óútkljáð og eru
stjórnendur Orkuveitunnar að fara yf-
ir málið. Framundan gætu verið erf-
iðar samningaviðræður.
Lífeyrissjóðirnir hafa sýnt áhuga á
að taka þátt í fjármögnun Hverahlíð-
arvirkjunar. Þeir bíða átekta. For-
sendan er í því eins og öðru að útlit sé
fyrir ásættanlega arðsemi af fjárfest-
ingunni.
Auk Hverahlíðarvirkjunar hafði
OR áform um virkjun í Gráumóum og
jafnvel Bitru vegna seinni áfanga ál-
versins. Þau mál eru styttra á veg
komin og raunar eru líkur á að Bitru-
virkjun verði ekki heimiluð þar sem
19
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. DESEMBER 2011
M
bl
13
11
86
2
• Undirföt
• Náttföt
• Náttkjólar
• Sloppar
• Heimagallar
Hæðasmára 4
- Í sama húsi og Bílaapótek fyrir ofan Smáralind
Sími 555 7355 - www.selena.is
Opið á morgun, aðfangadag, kl. 10-13
Gjöfin hennar
Opið í dag kl. 10-22
Gjafakort
Afstaða Vogamanna til
loftlína skapar óvissu
Sveitarfélögin á Suðurnesjum gera ráð fyrir lagn-
ingu nýrrar Suðurnesjalínu á skipulagi sínu. Hafn-
arfjarðarbær hefur ekki gengið frá skipulagsbreyt-
ingum. Þá skapar það óvissu við framkvæmdina að
meirihluti bæjarstjórnar Voga hefur hafið undirbún-
ing að breytingum á skipulagi þar sem þess er kraf-
ist að línan verði lögð í jarðstreng í gegnum bæj-
arfélagið.
Álver verður ekki byggt í Helguvík og fleiri virkj-
anir ekki byggðar á Suðurnesjum nema flutningur
orku verði tryggður og aukinn með lagningu Suð-
urnesjalínu. Landsnet hefur undirbúið verkefnið.
Umhverfismati er lokið og unnið er að öðrum fram-
gangi þess. Þannig er búið að semja við einhverja
landeigendur á línuleiðinni en samningar hafa ekki
tekist við aðra. Málið er þó ekki komið á það stig að
óska þurfi eftir eignarnámsheimild.
Endurnýja á Suðurnesjalínu í tveimur áföngum.
Fyrri áfanginn felst í því að leggja nýja línu við hlið
núverandi, með tengingu til Reykjanesvirkjunar og
Helguvíkur. Stjórnendur Landsnets segja að hún sé
nauðsynleg til að tengja Suðurnes með öruggum
hætti við landskerfið, þar á meðal þær virkjanir sem
þegar hafa risið. Því þurfi að byggja hana hvort sem
ráðist verði í orkufrekan iðnað í Helguvík eða ekki.
Línan er hins vegar forsenda slíkrar framkvæmdar.
Seinni áfanginn felst í því að núverandi Suð-
urnesjalína verður rifin og öflug háspennulína lögð í
staðinn. Þörf verður á henni þegar fleiri virkjanir
bætast við á Suðurnesjum og seinni áfangar álvers.
Landsnet treystir sér ekki til að lofa því að færa
háspennulínurnar í jörð vegna aukins kostnaðar fyr-
ir raforkunotendur, nema að undangenginni umfjöll-
un Alþingis. Slík umræða gæti farið fram í þinginu í
vetur og næsta vetur vegna þingsályktunartillögu
umhverfis- og samgöngunefndar um skipan nefndar
til að móta stefnu um lagningu raflína í jörð.
Það er ógn við Helguvíkurverkefnið ef bæj-
arstjórn Voga veitir ekki framkvæmdaleyfi fyrir
loftlínum, þegar á það reynir, eða getur að minnsta
kosti tafið fyrir.
Landsnet hyggst óska eftir fundum með fulltrúum
sveitarstjórnanna á línuleiðinni fljótlega eftir ára-
mót til að fara yfir stöðu mála.
Morgunblaðið/ÞÖK
Raflínur Ekki er lokið undirbúningi vegna lagningar
nýrra háspennulína til að tengja Suðurnesin betur.