Morgunblaðið - 23.12.2011, Blaðsíða 20

Rauða torgið í Moskvu.
● Rússar hyggjast ráðast í útgáfu evru-
skuldabréfa fyrir sjö milljarða Banda-
ríkjadala, 855 milljarða króna, á næsta
ári, að sögn fjármálaráðherra landsins,
Antons Silúanovs.
Er þetta í samræmi við áform rúss-
neskra yfirvalda sem greint var frá ný-
verið. Um nokkur skuldabréfaútboð
verður að ræða, samkvæmt fréttum
rússneskra fjölmiðla.
Rússland gefur út
evruskuldabréf
20 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. DESEMBER 2011
Skrifstofur ríkisskattstjóra verða lokaðar
eftir hádegi föstudaginn
23. desember (Þorláksmessu)
Venjulegur opnunartími er milli jóla og nýárs
Hörður Ægisson
hordur@mbl.is
Há arðsemiskrafa og áformaðar út-
gjaldahækkanir á fjármálastofnanir
gera það að verkum að viðskipta-
bankarnir þrír munu í auknum mæli
eiga í erfiðleikum með að standa
undir viðunandi arðsemi af kjarna-
rekstri. Að öðru óbreyttu bendir því
margt til þess að lágmarki hafi verið
náð í vaxtastigi útlána íslensku við-
skiptabankanna. Þetta er mat grein-
enda verðbréfafyrirtækisins Júpiter
en þeir telja fyrirsjáanlegt að bank-
arnir eigi engra annarra kosta völ
en að velta kostnaðarhækkunum út í
vaxtamuninn.
Á það er bent í greiningu Júpiter
að Bankasýslan gerir kröfu um
14,7% arðsemiskröfu á eigið fé
þeirra fjármálastofnana þar sem
ríkissjóður er meðal hluthafa. Eftir
fyrstu sex mánuði þessa árs var eig-
infjárhlutfall viðskiptabankanna
þriggja – Íslandsbanka, Arion banka
og Landsbanka – á bilinu 21% til
28% og samtals nam eigið fé bank-
anna ríflega 453 milljörðum króna.
Samkvæmt útreikningum Júpiter
þurfa bankarnir því að skila 80-90
milljarða króna ávöxtun á eignir á
ári til þess að standa undir annars
vegar arðsemiskröfum Bankasýsl-
unnar og hins vegar uppfylla lág-
markskvaðir Fjármálaeftirlitsins
um 12% eiginfjárgrunn. Sú upphæð
samsvar um 5-5,5% af heildarútlán-
um bankanna og ætti að gefa ágæt-
isvísbendingu um þann vaxtamun
sem bankarnir þurfa að viðhalda til
að standast þá arðsemiskröfu sem
til þeirra er gerð.
Vaxtamunur hefur aukist
Sigurður Hannesson, fram-
kvæmdastjóri Júpiter, segir í sam-
tali við Morgunblaðið að bankarnir
standi frammi fyrir fáum valkostum
til að bregðast við þessari stöðu – og
engir þeirra séu góðir. „Annaðhvort
verða bankarnir að skera enn frekar
niður eða auka hjá sér vaxtamun-
inn.“ Þótt bankarnir myndu ráðast í
umfangsmiklar hagræðingaraðgerð-
ir er ólíklegt að þær dygðu til að
mæta auknum kostnaði sem áform-
að er að leggja á fjármálafyrirtæki á
næsta ári. Í fjárlagafrumvarpi
næsta árs er gert ráð fyrir því að
fjármálafyrirtæki greiði ríflega 30
milljarða króna í opinber gjöld –
sem er um 5 milljarða aukning á
milli ára.
Vaxtamunur viðskiptabankanna –
mismunur inn- og útlánavaxta – hef-
ur aukist á síðustu misserum og
nam að meðaltali 3,4% í bönkunum
þremur í lok annars fjórðungs þessa
árs. Það er margfalt meiri vaxta-
munur en þekkist í viðskiptabönkum
okkar helstu nágrannalanda.
Ekki bæði sleppt og haldið
Sigurður bendir jafnframt á að
rekstur bankanna síðustu misseri
hafi einkennst mikið af óreglulegum
liðum. Uppgjör bankanna hafa því
oft á tíðum sýnt mun meiri hagnað
en reyndin væri undir eðlilegri
kringumstæðum. „Eftir þetta ár má
reikna með því að bankarnir ljúki
endurskipulagningu skulda hjá
meginþorra einstaklinga og fyrir-
tækja. Það ætti að þýða að afkoma
bankanna mun ekki lengur verða
undir áhrifum af virðisbreytingum
útlána.“
Af þeim sökum gefur það auga
leið að arðsemin af kjarnarekstrin-
um þarf í meira mæli að standa und-
ir rekstri bankanna.
Að sögn Sigurðar er ljóst að ekki
verður bæði sleppt og haldið í þess-
um efnum: mjög há arðsemiskrafa
og auknar álögur á bankana muni
óhjákvæmilega leiða til þess að
bankarnir þurfi að bregðast við með
einhverjum hætti – líklega með
hærri vaxtamun. „Niðurstaðan er í
raun skattlagning á viðskiptavini
bankanna. Fyrirtæki sem sækjast
eftir láni hjá bönkunum þurfa að
greiða hærri vexti en ella.“
Há arðsemiskrafa og meiri
álögur munu auka vaxtamun
 Líklegt að bankarnir bregðist við kostnaðarhækkunum með auknum vaxtamun
Afleiðing Auknar álögur á banka þýðir hærri vexti fyrir viðskiptavini.
STUTTAR FRÉTTIR
● Ekki hafa jafn fáir sótt um atvinnu-
leysisbætur í Bandaríkjunum síðan í
aprílmánuði 2008 og er ástandið betra
en spáð hafði verið. Þykir þetta vera til
marks um að vinnumarkaðurinn sé loks
að rétta úr kútnum vestanhafs. Alls
voru umsóknirnar 364 þúsund talsins.
Atvinnuleysi mældist 8,6% í nóvember í
Bandaríkjunum en var 9% í október.
Enn dregur úr atvinnu-
leysi vestanhafs
● Íslandsbanki hf.
og Eykt ehf. hafa
samþykkt nauða-
samning fyrir fast-
eignafélagið
Höfðatorg ehf.
Samningurinn felur
í sér að Íslands-
banki og Eykt eign-
ast allt hlutafé í
Höfðatorgi. Ís-
landsbanki hefur
nú eignast 72,5% hlutfjár. Eykt, sem
átti kröfu á hendur Höfðatorgi vegna
áfallins byggingarkostnaðar við verk-
efnið, eignast 27,5% hlutafjár.
Höfðatorg er fasteignafélag sem hef-
ur til leigu um 47.000 fermetra af skrif-
stofuhúsnæði á Höfðatorgsreit og í ná-
lægum byggingum.
Íslandsbanki og Eykt
eignast Höfðatorg
Fjármálaeftirlitið.
Björn Þorri Viktorsson hrl. lýsti þeirri skoðun sinni við
Morgunblaðið í gær að hægt væri að túlka lög númer
151 frá 2010 þannig að ef það hafi ekki fallið dómur í
málum geti bankinn sjálfur að fimm árum liðnum
ákveðið kjörvexti á lánið. En ef það hafi fallið dómur
verði lánin til frambúðar með seðlabankavöxtum. Þess
vegna sé Arion banki að forðast úrskurð hæstaréttar í
lánasamningum.
Þegar rætt er við menn hjá Arion banka segja þeir
þetta rangt. Það ríki engin óvissa um lánasamninga
með jafnvirðisorðalagi og bankinn sé ekki að láta
reyna á lögmæti lána þegar hann viðurkennir þegar að
það sé ólögmætt.
Aftur á móti eru framundan þrjú prófmál þar sem
bankinn mun láta reyna á það hvort hann geti reiknað
vexti á lánum frá stofndegi, frá því lánið var tekið og til
uppgjörs dagsins. Úr þeim málum verður skorið fyrir
hæstarétti á næsta ári. borkur@mbl.is
Vaxtamálin fyrir hæstarétt
Lögmenn Lækjargötu hafa opnað
nýja skrifstofu sína í Lækjargötu 2.
Lögmannsstofan starfaði áður
undir nafninu GHP Legal, en kennir
sig nú við starfsstöð sína samkvæmt
gamalli íslenskri hefð.
Eigendur stofunnar eru þeir Birg-
ir Tjörvi Pétursson héraðsdómslög-
maður, Guðmundur H. Pétursson
héraðsdómslögmaður, Ingvi Hrafn
Óskarsson héraðsdómslögmaður,
Sigurður Kári Kristjánsson héraðs-
dómslögmaður og Reimar Pétursson
hæstaréttarlögmaður.
Aðspurður segist Birgir Tjörvi
vera ánægður í nýju húsnæði stof-
unnar. „Það má segja að við séum að
færa okkur nær rótum lögmennsku
á Íslandi þar sem fyrstu lögmanns-
stofurnar voru einmitt hér í miðbæn-
um,“ segir Birgir Tjörvi. „Næstelsta
lögmannsstofa landsins var starf-
rækt í Lækjargötu 4 og elsta lög-
mannsstofan, sem Sveinn Björnsson
forseti starfaði á, hún var í Aðal-
strætinu.“
borkur@mbl.is
Ræturnar í miðbænum
Morgunblaðið/Ómar
Frægð Miðbærinn á sér langa lögmannasögu og í nýja húsinu í Lækjargötu 2 eru lögmenn með aðsetur.
Hrun varð á
markaði með
samruna og yf-
irtökur á fjórða
fjórðungi ársins
sökum skulda-
kreppunar á
evrusvæðinu.
Þóknanatekjur
evrópskra fjár-
festingabanka
hafa ekki verið
minni í meira en áratug, að því er
fram kemur í Financial Times.
Heildarverðmæti slíkra viðskipta
á fjórðungnum nam 375,3 millj-
örðum Bandaríkjdala og dróst
saman um 32% frá því á þriðja árs-
fjórðungi. Mestur var samdrátt-
urinn í samrunum og yfirtökum í
Evrópu, eða 41%.
Að sögn sérfræðinga ríkir mikil
óvissa um útlitið fyrir komandi ár
– og mikið veltur á hvort stöð-
ugleiki næst á evrópskum fjár-
málamörkuðum. Náist hann ekki
megi búast við frekari samdrætti í
samrunum og yfirtökum á næstu
misserum.
Hrun í sam-
runum og
yfirtökum
 32% samdráttur á
fjórða ársfjórðungi
Miðlari Útlitið á
mörkuðum er dökkt.
 


   
  
   
  

 




 
  
  

 
 
!"# $% " &'( )* '$*
+,,-.,
+/+-0
++/-,/
,+-12.
,3-44.
+2-2,4
+.3-4/
+-4545
+00-1,
+4/-51
+,,-5+
+/,-,2
++/-51
,+-4.5
,3-5+1
+2-222
+.3-/4
+-423,
+00-/0
+53-3/
,+0-5/,2
+,,-/
+/,-21
++/-//
,+-4//
,3-524
+2-0,/
+.+-.+
+-4210
+0/-41
+53-41
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á