Morgunblaðið - 24.02.2012, Blaðsíða 22

Morgunblaðið - 24.02.2012, Blaðsíða 22
héldu vopnin áfram að streyma til landsins. Þegar kalda stríðinu lauk hrundu stjórnir þessara tveggja landa. Fjarað hafði undan Siad Barre, einræðisherra í Sómalíu, á ní- unda áratugnum og var hann kall- aður „borgarstjórinn í Mogadishu“ vegna þess hvað ítök hans voru lítil utan höfuðborgarinnar. Í Sómalíu búa á milli sjö og átta milljónir manna. Þeir tala flestir sama tungumál, sómölsku, og eru múslímar, súnnítar nánar tiltekið. Í landinu eru hins vegar miklir flokka- drættir milli ættbálka þótt ekki sé alls staðar jafnróstusamt. Bandaríkjamenn hugðust reyna að stilla til friðar þegar þeir gengu á land í Sómalíu 1992, en hurfu á braut með skottið á milli fótanna tveimur árum síðar. Frá 2007 hafa um 10.000 frið- argæsluliðar á vegum Afríku- sambandsins verið í Sómalíu til að verja bráðabirgðastjórnina fyrir uppreisnarmönnum. Í ágúst voru þeir hraktir frá Mo- gadishu, en hafa haldið uppi skærum með bíl- sprengjum og sjálfs- morðsárásum. Upp- reisnarmennirnir eru aðþrengdir, en þeir neita að gefast upp. Þegar hefur verið ákveðið að halda aðra ráð- stefnu um Sómalíu í Istanbúl í júní. Er von að finna í landi án ríkis? AP Á undanhaldi Liðsmenn uppreisnarsamtakanna al-Shabab munda sprengjuvörpur. Þau tengjast hryðjuverkasamtökunum al-Qaeda. 22 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 24. FEBRÚAR 2012 Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/ ÁAlþingi hef-ur nefndfjallað mán- uðum saman um sundurlausar til- lögur svonefnds stjórnlagaráðs, án þess að taka afstöðu til einnar einustu þeirra. Nú hefur minnihluti þingsins ákveðið að vekja „stjórnlagaráðið“ aftur til lífs- ins, og kallar það til fundar, segist munu láta ríkissjóð borga ráðsmönnum laun á ný, enda fáist þeir til að spjalla saman aftur um gömlu tillög- urnar sínar. Enginn veit af hverju þetta er gert. Stjórnlagaráðsfólki, sem á sínum tíma tók því miður þátt í tilburðum ríkisstjórn- arinnar til að niðurlægja Hæstarétt, virðist órótt núna. Það er ekki að undra. Enginn veit til hvers er ætlast að því. Nokkrir hinna gömlu fulltrúa ráðsins hafa þegar meldað for- föll, sumir lýst furðu sinni á uppátæki þingnefndarinnar og algjöru afstöðuleysi kjörinna fulltrúa á löggjafarsamkund- unni. Einn fulltrúi segist svo sem geta mætt en botnar ber- sýnilega hvorki upp né niður í stöðunni. Ekkert bendir ennþá til að forsætisráðherra landsins hafi enn sem komið er lesið tillögur „stjórnlagaráðs“. Hvorki hún né nokkur forystu- maður í stjórnar- flokkunum hefur tekið tillögur „ráðsins“ upp á sína arma. Þvert á móti. Þeir virðast ætla að henda stórgölluðum tillög- unum munaðarlausum í alls- herjaratkvæðagreiðslu, sem gæti jafnvel orðið enn vitlausari en kosningin um stjórnlaga- þing, sem Hæstiréttur hafnaði. Sagt er að atkvæðagreiðslan eigi að fara fram samhliða for- setakosningum. Nú hefur það iðulega gerst að sjálfkjörið sé í forsetakosningum, einkum þó ef sitjandi forseti er áfram í kjöri. Þá fer engin kosning fram. Varla gerir ríkisstjórnin ráð fyrir að hinar sérkennilegu tillögur „stjórnlagaráðs“ verði „sjálfkjörnar“ eins og forsetar eru stundum. Eða er hún tilbúin með fram- bjóðanda, ef Ólafur Ragnar Grímsson étur ofan í sig ný- ársávarpið, til að tryggja að kosning fari fram? Eða er þetta allt saman einn og sami hræri- grauturinn eins og svo margt verður í höndum núverandi rík- isstjórnar? Þjóðin þarf síst á enn einum skrípaleiknum að halda, eins og nú er statt fyrir henni. Bröltið með stjórn- arskrána lendir í sí- fellt meiri ógöngum} Því er komið svona fram við stjórnarskrána? Dönsk stjórn-völd hafa nú fundið út að engin ástæða sé til að bera nýjan sátt- mála Evrópusam- bandsins um aukinn efnahags- samruna undir þjóðaratkvæði. Uppgefin ástæða er sú að þessi aukni samruni feli ekki í sér skerðingu fullveldis landsins, sem er athyglisverð niður- staða. Nýi sáttmálinn felur í sér að lokaorðið um opinber fjármál aðildarríkjanna kemur frá Brussel og sé niðurstaðan sú að sáttmáli sem feli þetta í sér þrengi ekki að fullveldinu hlýtur að verða að draga þá ályktun að fullveldið hafi ekki verið mikið fyrir. Þessi niðurstaða í Dan- mörku er í samræmi við þá stefnu sem ríkt hefur í Evr- ópusambandinu og gengur út á að halda almenningi sem fjærst öllum ákvörðunum um hvernig Evrópusambandið á að þróast og þar með um stöðu og þróun ríkjanna sem mynda sambandið. Smátt og smátt hefur verið klipið af fullveldi ríkjanna en almenningur hefur sáralítið haft um þróunina að segja. Og í þau fáu skipti sem hann hefur verið spurð- ur og haft aðra skoðun en ráða- menn í Brussel hefur hann yfirleitt verið spurður aftur þar til þókn- anlegt svar fæst. Ekkert bendir til að þetta sé að breytast. Þvert á móti eru sterkar vísbendingar um að miðstjórnarvaldið sé að herða tökin og nýtt dæmi þar um eru nokkurs konar efnahags- þvinganir sem verið er að beita Ungverja. Þeir hafa ekki skor- ið niður í ríkisútgjöldum eins og framkvæmdastjórn Evr- ópusambandsins ætlast til og nú hefur verið ákveðið að skerða verulega styrki til þeirra þar til þeir hlýða. Hér á landi ræða stjórnvöld, sem eiga sér ekkert stærra markmið en að þröngva land- inu inn í Evrópusambandið, ekki um þessa þróun. Þau reyna að fela eðli Evrópusam- bandsins og vonast til að með því takist að nudda aðlög- uninni áfram og læða aðild- arsamningnum í gegn hjá þjóð- inni. Almenningur fær engin áhrif að hafa á þróun ESB} Danir fá ekkert að segja S umir segja að samskiptasíður á borð við Facebook sameini fólk og séu vel- komin viðbót við þá samskiptamögu- leika sem áður voru fyrir hendi. Aðr- ir eru á gagnstæðri skoðun. Þeir segja Facebook og skyld fyrirbæri sundra fólki, því þegar fólk eigi stóran hluta félagslegra sam- skipta sinna á Facebook eigi það síður í annars konar samskiptum. Það sem fólki fer á milli á samskiptasíðum segja þessir sömu vera yfirborðslegt og tak- markað þar sem fólk dragi upp fegraða og brenglaða mynd af sér í von um að það virki álit- legra en það er í eigin persónu. Ekki sé hægt að tala um raunveruleg samskipti, því að fólk komi ekki til dyranna í eigin persónu. Hvernig ætli samskipti okkar augliti til auglitis væru annars ef við værum alltaf að „póka“ hvert annað eða „læka“ aðra hvora setningu sem við látum út úr okkur? Svo ekki sé talað um ef við værum stanslaust að blikka á eftir hverju einasta orði, eins og tíðkast á Facebook. Hvað sem er til í þessu, þá eru stöðuuppfærslur á Face- book kapítuli út af fyrir sig. Eitt sinn þótti það óskaplega óviðeigandi hegðun hjá full- orðnu fólki að monta sig. Það var í mesta lagi að ungum börnum fyrirgæfist slíkt sökum æsku. En með tilkomu Facebook virðist mont hafa orðið að félagslega við- urkenndri hegðun. Til dæmis er ekkert óalgengt að lesa stöðuuppfærslur á borð við þetta: „Byrjaði daginn á brjál- uðum púltíma, fór heim, bakaði brauð handa fjölskyldunni, setti í vél, fór með börnin í skólann, fór í vinn- una, sló algjörlega í gegn á fundinum, kom heim, fór síðan út að hlaupa (tók 15 km), tók úr vél, þreif allt, hjálpaði krökkunum að læra heima, eldaði þríréttaðan kvöldmat og dagurinn bara rétt að byrja …“ Þetta myndu fáir láta út úr sér í hversdags- legum samræðum manna á milli og spyrja má hver tilgangurinn sé með þessu. Það virðist aft- ur á móti vera í besta lagi á Facebook að tjá sig á þennan hátt, a.m.k. eru viðbrögðin við svona stöðuuppfærslum yfirleitt afar jákvæð. Reynd- ar er til orð yfir svona hegðun á ensku: Face- bragging. Bandarísk könnun sýndi að það sem fer mest í taugarnar á fólki varðandi facebook- stöðuuppfærslur er óhóflegt nöldur, öfgafullar pólitískar skoðanir og mont. Samkvæmt sömu könnun voru eftirfarandi þrjár manngerðir nefndar til sög- unnar sem þær mest pirrandi á Facebook: Stolta foreldrið sem skrifar fjálglega um hvern einasta andardrátt sem af- kvæmið tekur (jafnvel þótt það sé komið hátt á þrítugs- aldur), uppstillingargínan, sem fegrar eigið líf og stillir því upp eins og búðarglugga, og aðgerðasinninn, sem linnulaust býður fólki á alls konar viðburði sem tengjast hugðarefnum hans. En kannski er bara gott að til sé vettvangur fyrir ókost- ina okkar. Þar sem við getum verið montin án þess að fá skömm í hattinn. Við högum okkur þá kannski aðeins skikk- anlegar í „alvörulífinu“. annalilja@mbl.is Anna Lilja Þórisdóttir Pistill Fullorðnir montrassar á Facebook STOFNAÐ 1913 Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík. Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal Útgefandi: Óskar Magnússon Uppreisnarsamtökin al-Shebab spruttu fram eftir að Eþíópía réðst inn í Sómalíu 2006. Nafn- ið merkir „æska“ á arabísku og hefur samtökunum verið líkt við talibana í Afganistan. Samtökin höfðu náð hlutum höfuðborg- arinnar, Mogadishu, á sitt vald, en hafa nú verið hrakin þaðan. Þau ráða þó enn svæðum í suð- urhluta landsins og gilda þar íslömsk lög, sjaría. Talið er að í samtökunum séu fimm til átta þúsund manns, þar af tvö þúsund þrautþjálfaðir hermenn og eru tvö hundruð út- lendingar í þeim hópi. Al-Shebab lýsti yfir stuðningi við Osama bin Laden 2009. Í liðinni viku sagði arf- taki bin Ladens, Ayman al-Zawahiri, að vígamenn al- Shebab hefðu gengið í al-Qaeda. Tengjast al-Qaeda VÍGAMENN Á UNDANHALDI Ekki ég Andstæðingur al-Shebab með skilti. BAKSVIÐ Karl Blöndal kbl@mbl.is Ý mislegt bendir til þess að nú sé lag að binda enda á 20 ára hörm- ungar í Sómalíu. Á fjöl- þjóðlegri ráðstefnu í London í gær var hvatt til þess að gripið yrði til aðgerða og sagði David Cameron, forsætisráðherra Bret- lands, að það yrði „dýru verði keypt“ að sitja með hendur í skauti því að „vandi Sómalíu hefði ekki aðeins áhrif á Sómalíu. Hann hefur áhrif á okkur öll“. Hillary Clinton, utanríkis- ráðherra Bandaríkjanna, sagði að Bandaríkin myndu þrýsta á um refsi- aðgerðir, þ. á m. farbann og frystingu eigna, á hendur þeim, sem stæðu í vegi fyrir því að brothætt bráða- birgðastjórn Sómalíu næði árangri. Í Mogadishu, höfuðborg Sómal- íu, mátti í gær sjá breska fána á lofti til stuðnings ráðstefnunni þar sem saman eru komnir fulltrúar um 40 landa, þar á meðal Eþíópíu, Úganda og Kenía auk Sameinuðu þjóðanna, Afríkusambandsins og Arababanda- lagsins. Fréttaskýrendur hafa þó efa- semdir um að næg athygli muni bein- ast að Sómalíu, sérstaklega í ljósi ástandsins í Sýrlandi um þessar mundir. Bitbein í kalda stríðinu Sómalía hefur verið í upplausn síðan 1991, land án ríkis. Mörg hundruð þúsund manns hafa látið lífið í landinu vegna hungursneyðar og átaka. Einkum hefur þó athygli beinst að Sómalíu vegna tíðra sjórána undan strönd landsins. Um þrjú þús- und km strandlengja þess liggur að Adenflóa þar sem um 20 þúsund skip sigla á ári hverju og Indlandshafi. Sómalía ásamt Eþíópíu, Erítreu og Súdan hefur verið þungamiðja of- beldis og átaka í heiminum. Vegna legu sinnar urðu þau að bitbeini í kalda stríðinu. Einhvern tímann var sagt að einræðisherrar á þessum slóðum þyrftu aðeins að taka upp símann til að fá send vopn frá Banda- ríkjunum eða Sovétríkjunum. Fyrst var Sómalía áhrifasvæði Kremlar og Washington með ítök í Eþíópíu. Þeg- ar Haile Selassie var myrtur og nýir valdhafar kváðust aðhyllast marx- isma snerist taflið við. Þótt Sómalía væri orðið peð Bandaríkjamanna

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.