Morgunblaðið - 25.04.2012, Qupperneq 15

FRÉTTIR 15Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 25. APRÍL 2012
misserum. Líklegt sé að minni fyrir-
tæki muni sameinast þeim stærri,
a.m.k. þeim sem hafa bæði veiðar og
vinnslu á sinni hendi. Líklegt sé að
fyrirtækjum fækki og óstöðugleiki,
sem deilur um regluverk skapi, komi
til með að gera erfitt fyrir nýliða að
fjármagna sig vegna óvissunnar.
Gríðarlegt verðfall
„Alvarlegustu afleiðingarnar sem
hægt er að sjá fyrir sér fyrir sjávar-
útvegsfyrirtækin, og þar með fyrir
TM, er að líklegt má telja að fyrstu
áhrif laganna yrðu gríðarlegt verð-
fall á virði fyrirtækja í sjávarútvegi.
Myndu þar spila saman skerðingar
aflaheimilda, sem flest bendir til að
myndu að lokum allar renna til ríkis-
ins, sem og áhrif fyrirhugaðs veiði-
gjalds sem gerðu svo gott sem út um
hagnaðarvonir flestra fyrirtækja í
greininni meðan á skerðingunum
stæði. Að mörgu leyti er óljóst hvort
sjávarútvegsfyrirtækin stæðust slík
áföll yfirleitt, a.m.k. er hægt að
ímynda sér að einhver þeirra neydd-
ust til að leggja upp laupana strax í
upphafi,“ segir í samantekt álits
Bonafide.
„Þá er enn fremur augljóst að hin
mikla virðisrýrnun sem óhjákvæmi-
lega verður á fyrirtækjum í sjávar-
útvegi, eftir að 70-100% af öllum
hagnaði verða innheimt í ríkissjóð,
mun eðli málsins samkvæmt hafa
mikil áhrif til verðlækkunar á hluta-
bréfa- og lánasöfnum félagsins [TM]
sem tengjast félögum í sjávar-
útvegi,“ segir í álitinu.
Morgunblaðið/Alfons Finnsson
Á uppleið Tekist hefur að byggja þorskstofninn upp á síðustu árum eins og
sjá mátti í nýafstöðnu netaralli þegar meiri afli fékkst en nokkru sinni áður.
Útvegsbændur í Vestmannaeyjum
eru á einu máli um að lögfesting á
veiðigjöldum muni leiða til fjölda-
gjaldþrota í greininni, skaða sjávar-
útveginn stórlega og varanlega og
veita þar með sjávarbyggðum lands-
ins og atvinnulífi landsmanna þung
högg. Þetta segir m.a. í umsögn Út-
vegsbændafélags Vestmannaeyja.
„Veiðigjöldin sem boðuð eru í
frumvarpi til laga um veiðigjöld
styðjast við kolranga útreikninga á
meintri auðlindarentu ásamt því að
vera það hátt hlutfall af rentunni að
fjöldi fyrirtækja mun ekki hafa bol-
magn til að greiða gjaldið. Best
stöddu sjávarútvegsfyrirtæki lands-
ins munu eiga í miklu basli við að
viðhalda skipaflota, fasteignum og
tækjum. Aðrar útgerðir lenda að öll-
um líkindum í meiri háttar greiðslu-
erfiðleikum,“ segir í umsögninni.
Þar segir að boðað veiðigjald hefði
numið um fimm milljörðum króna
árið 2010 fyrir félagsmenn ÚV.
Gjaldið muni draga úr fjárfestingu í
Vestmannaeyjum sem síðan dregur
úr samkeppnishæfni fyrirtækjanna
þegar til lengri tíma sé litið. Veiði-
gjaldið sé landsbyggðarskattur, til-
færsla fjármuna frá landsbyggðinni
til höfuðborgarsvæðisins.
Vilja gera hagvöxtinn á
landsbyggðinni upptækan
„Höfuðborgarsvæðið naut góðs af
hagvextinum fyrir fall bankanna.
Þess hagvaxtar gætti hins vegar
ekki á landsbyggðinni. Nú þegar
horfir til betri vegar á landsbyggð-
inni vilja ráðamenn gera hagvöxtinn
þar upptækan! Gjaldið mun draga úr
lífsgæðum og hagvexti í Eyjum.
Þetta eru fjármunir sem eiga að
stuðla að fjárfestingu og styrkingu
útgerðar og vinnslu, ekki til gælu-
verkefna stjórnmálamanna,“ segir í
umsögn Útvegsbændafélags Vest-
mannaeyja. aij@mbl.is
Leiðir
til fjölda-
gjald-
þrota
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Það er mat lögmanna að verði frum-
vörp um stjórn fiskveiða og veiðigjöld
að lögum eigi Vinnslustöðin hf. í
Vestmannaeyjum rétt á eignarnáms-
bótum frá ríkinu. Brotið sé gegn
hagsmunum fyrirtækisins, sem varð-
ir eru af tveimur greinum stjórnar-
skrár. Álitsgerðin sem Mörk lög-
mannsstofa vann fyrir Vinnslu-
stöðina hefur verið send atvinnu-
veganefnd Alþingis.
Lögmennirnir Ragnar H. Hall,
Gunnar Jónsson og Almar Þór Möll-
er draga niðurstöður sína saman á
eftirfarandi hátt:
„Enginn efast um réttmæti þess að
löggjafinn mæli fyrir um stýringu á
heildarsókn í einstaka fiskistofna,
enda sé það gert með rökstuddum og
málefnalegum hætti. Sömuleiðis
verður að telja löggjafanum heimilt
að setja reglur um hæfileg gjöld til
ríkissjóðs fyrir nýtinguna, en þar
verður vitaskuld að hafa hliðsjón af
álagningu opinberra gjalda á aðra at-
vinnustarfsemi þannig að jafnræðis
sé gætt. Þegar skattlagning leiðir til
þess að hlutafé, sem aðilar hafa fjár-
fest í, verði verðlaust, vegna ofur-
skattlagningar er það okkar mat að
brotið hafi verið gegn eignarréttar-
ákvæði stjórnarskrárinnar.
Við teljum, með vísan til þess sem
að framan var rakið, að sú gríðarlega
hagsmunaröskun sem felst í um-
ræddum lagafrumvörpum brjóti aug-
ljóslega gegn hagsmunum Vinnslu-
stöðvarinnar hf., sem varðir eru af
ákvæðum 72. gr. og 75. gr. stjórnar-
skrárinnar. Verði frumvörpin
óbreytt að lögum eigi Vinnslustöðin
hf. rétt á eignarnámsbótum frá ís-
lenska ríkinu.“
Mikil virðisrýrnun
Í álitsgerðinni er vísað í niðurstöðu
IFS ráðgjafar sem kemst að þeirri
niðurstöðu að virðisrýrnun hlutafjár
Vinnslustöðvarinnar verði um 90%,
fari úr 5,80 evrum á hlut niður í 0,60
evrur á hlut.
Fram kemur í álitsgerðinni að ef
áhrif fyrirliggjandi frumvarpa um
breytingar á lögum um stjórn fisk-
veiða og veiðigjöld hefðu verið hluti
af rekstrarumhverfi Vinnslustöðvar-
innar árið 2010 hefði tap á rekstri
hennar numið 3,6 milljörðum króna
(22,2 millj. evra) árið 2010 í stað þess
að reksturinn skilaði 730 milljóna
króna (4,4 millj. evra) hagnaði.
Spurningar um skýrleika
Sérstaklega er fjallað um veiði-
gjöldin í álitinu og segir þar: „Sér-
staka veiðigjaldið er lagt á eftir mjög
flóknum útreikningsaðferðum og erf-
itt að átta sig á af lestri frumvarpsins
hvernig það verði reiknað, sem vekur
upp áleitnar spurningar um hvort
skýrleiki réttarheimildarinnar fyrir
gjaldtökunni sé nægjanlegur. Sömu-
leiðis vakna spurningar um hvort
regluverkið um útreikning gjaldsins
og álagningu feli í sér óheimilt fram-
sal skattlagningarvalds frá löggjafar-
valdinu til framkvæmdavaldsins.“
Brotið gegn stjórnar-
skrárvörðum hagsmunum
Ljósmynd/Börkur Kjartansson
Nótinni kastað Kap VE, skip Vinnslustöðvarinnar á loðnumiðunum í vetur. Hvalur stingur sér utan við nótina.
 Vinnslustöðin ætti rétt á eignarnámsbótum frá ríkinu að mati lögmanna
www.vt.is
Opnir málfundir...
...um vísinda- og nýsköpunarkerfið
Fimmtudaginn 26. apríl kl.15-17
í Norræna húsinu. Kaffiveitingar frá kl.14:30
Tillögur um einföldun stofnana og háskóla
Inngangserindi:
Guðrún Nordal, formaður vísindanefndar Vísinda- og tækniráðs
Árni Snorrason, forstjóri Veðurstofu Íslands
Sigríður Ólafsdóttir, SÓL ráðgjöf
Jón Hilmar Jónsson, rannsóknaprófessor Stofnun Árna Magnússonar
Sólveig Ólafsdóttir, framkvæmdastjóri ReykjavíkurAkademíunnar
Áslaug Helgadóttir, prófessor Landbúnaðarháskóla Íslands
Umræður
Fundarstjóri: Pétur Reimarsson,varaformaður
tækninefndar Vísinda- og tækniráðs
H
N
O
T
S
K
Ó
G
U
R
gr
af
ís
k
hö
nn
un
Efnt er til tveggja funda um tillögur að einföldun á vísinda- og
nýsköpunarkerfinu í Norræna húsinu fimmtudagana 26. apríl og 3.maí
72. gr. Eignarrétturinn er friðhelgur. Engan má
skylda til að láta af hendi eign sína nema almenn-
ingsþörf krefji. Þarf til þess lagafyrirmæli og
komi fullt verð fyrir.
Með lögum má takmarka rétt erlendra að-
ila til að eiga fasteignaréttindi eða hlut í at-
vinnufyrirtæki hér á landi.
75. gr. Öllum er frjálst að stunda þá
atvinnu sem þeir kjósa. Þessu frelsi má
þó setja skorður með lögum, enda krefjist
almannahagsmunir þess.
Í lögum skal kveða á um rétt manna til að
semja um starfskjör sín og önnur réttindi
tengd vinnu.
77. gr. Skattamálum skal skipað með lögum. Ekki má fela stjórnvöldum
ákvörðun um hvort leggja skuli á skatt, breyta honum eða afnema hann.
Enginn skattur verður lagður á nema heimild hafi verið fyrir honum í
lögum þegar þau atvik urðu sem ráða skattskyldu.
… og komi fullt verð fyrir
ÞRJÁR GREINAR STJÓRNARSKRÁRINNAR