Morgunblaðið - 14.06.2012, Qupperneq 22

22 FRÉTTIRErlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. JÚNÍ 2012
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Seinni umferð forsetakosninganna
sögulegu í Egyptalandi fer fram um
helgina en mikil óvissa ríkir um
framvindu mála, m. a. um það hvort
annað forsetaefnið, Ahmed Shafik,
fær að vera í framboði. Sett voru um-
deild lög í fyrra sem meina æðstu
embættimönnum Hosni Mubaraks,
fyrrverandi forseta, að bjóða sig
fram en Shafik var um hríð forsætis-
ráðherra í lok valdatíðar hans.
Vandinn er að í reynd er engin
stjórnarskrá í gildi heldur stuðst við
yfirlýsingu um væntanlega stjórnar-
skrá. Þessi staða hefur valdið geysi-
legum lagaflækjum. Ætlast er til
þess að stjórnlagadómstóllinn í
Kaíró úrskurði í dag hvort lögin um
vanhæfi Shafiks standist stjórnar-
skrá.
Kjörnefnd ákvað á sínum tíma að
Shafik væri vanhæfur en hann áfrýj-
aði og fékk þá að vera í framboði til
bráðabirgða. Þess má geta að sami
maður, Farouk Sultan, gegnir að
sögn BBC embætti forseta stjórn-
lagadómstólsins og yfirmanns kjör-
nefndar!
Annað mál sem dómstóllinn á að
skera úr um er lögmæti þingkosn-
inganna sem fóru fram í mörgum
áföngum í fyrra og lauk snemma á
þessu ári. Kosningakerfið var afar
flókið og nú er deilt um það hvort
ráðamenn, þ.e. bráðabirgðastjórn
sem hershöfðingjarnir komu á fót,
hafi haft vald til að setja reglur af
þessu tagi.
Mursi einn í framboði?
Margir álíta að dómstóllinn muni
fórna höndum og fresta því að taka
ákvörðun. En enginn veit hvað gerist
ef hann ógildir framboð Shafiks.
Hann nýtur einkum stuðnings hóf-
samra múslíma en einnig kristna
þjóðarbrotsins og veraldlega sinn-
aðra Egypta. Andstæðingur hans,
Mohammed Mursi, er hins vegar for-
setaefni heittrúaðra múslíma í
Bræðralagi múslíma sem fékk nær
helming þingsæta og hefur öflugan
meirihluta með öðrum, ofsafengnari
íslamistaflokki.
Mursi gæti orðið einn í framboði.
En talið er að Bræðralagið hafi misst
fylgi að undanförnu og myndi því
ekki sætta sig við að þingkosning-
arnar yrðu ógiltar og kosið á ný.
Lagaflækjur
hrella Egypta
 Vafi um kosningareglur og forsetaefni
Kosið verður um
margt fleira en
forseta í Kali-
forníu í nóvember,
þar verður einnig
þjóðaratkvæði um
lög sem skylda
framleiðendur
erfðabreyttra
matvæla til að
merkja þau sérstaklega.
Að sögn vefsíðu Guardian hafa til-
lögur af sama tagi verið ræddar í
sambandsríkjunum Vermont og
Connecticut en ekki tekist að fá sam-
þykkt að leggja þær undir þjóð-
aratkvæði, m.a. vegna harðrar and-
stöðu framleiðenda. Kannanir sýna
að þorri Bandaríkjamanna vill að
erfðabreytt matvæli séu merkt sér-
staklega og aðeins fjórði hver kjós-
andi er sannfærður um að þau séu
„býsna örugg“. Athyglisvert er að
engu skiptir hvort um demókrata eða
repúblikana er að ræða.
Erfðabreytt efni, oftast í afar litlu
magni, eru í um 70% af allri matvöru í
stórmörkuðum vestra, samsvarandi
hlutfall í Evrópu er um 5%.
kjon@mbl.is
Erfðabreytt
sé merkt
sérstaklega
Erfðabreytt hveiti.
 Þjóðaratkvæði
verður í Kaliforníu
Talið er að um milljón tonna af afla
skipa frá Evrópusambandinu sé
fleygt fyrir borð á hverju ári. Æðsta
valdastofnun ESB, ráðherraráðið,
hefur nú samþykkt yfirlýsingu um
að lagt verði bann við brottkasti.
Vandinn er að bannið á að koma til
framkvæmda á mörgum árum og
segja sumir sérfræðingar að það
muni því ekki duga til að bjarga
sumum tegundum. Maria Dam-
anaki, sjávarútvegsstjóri í fram-
kvæmdastjórninni í Brussel, segir
samþykktina samt „skref í rétta
átt“. kjon@mbl.is
Íhuga bann
við brottkasti
Leiðtogi hægriflokksins Nýtt lýð-
ræði í Grikklandi, Antonis Samaras,
reynir nú að höfða til kjósenda sem
finnst að allt of margir ólöglegir inn-
flytjendur séu í landinu. „Við verðum
að ná aftur borgunum okkar úr
höndum þeirra sem hafa streymt inn
án nokkurra leyfa,“ sagði Samaras.
Landamæri Grikklands og Evópu-
hluta Tyrklands eru ein algengasta
inngönguleiðin fyrir fólk sem reynir
að komast með ólöglegum hætti inn í
Evrópusambandið. Talið er að nú
séu um 800 þúsund ólöglegir inn-
flytjendur í Grikklandi. Nokkuð hef-
ur verið um árásir á innflytjendur
síðustu mánuði. Hefur einn af leið-
togum múslíma sakað stjórnmála-
menn, einkum á ysta hægri væng,
um að ýta undir andúð á múslímum.
Kosningar verða í landinu á
sunnudag og hafa misvísandi kann-
anir sýnt að Nýtt lýðræði og róttæk-
ur vinstriflokkur, Syriza, hafi mest
fylgi. Sá sem verður stærstur fær
aukalega 50 þingsæti. kjon@mbl.is
AFP
Áróður Kosningaspjöld Nýs lýðræðis og Syriza í Aþenu. Síðarnefndi flokk-
urinn vill semja á ný við ESB um lánin sem verða þungur baggi á þjóðinni.
Vill draga úr ólög-
legum innflutningi
Lögin gegn framboði fyrrverandi
embættismanna Mubaraks voru í
reynd sett til höfuðs Omar Suleim-
an, yfirmanni hinnar hötuðu ör-
yggis- og leyniþjónustu Mubaraks,
sem ætlaði að bjóða sig fram til
forseta. Suleiman tókst hins vegar
ekki að safna nægilega mörgum
meðmælendum.
En mörgum liðsmönnum bylt-
ingarinnar sem velti Mubarak í
fyrra finnst það óþolandi til-
hugsun að einn
af æðstu liðs-
mönnum hans
geti orðið forseti.
Með því væri ver-
ið að afmá að
vissu leyti glæp-
ina sem framdir
voru í tíð Mub-
araks, gera lítið
úr fórnum þeirra sem féllu í bylt-
ingunni.
Shafik eins og rauð dula
BYLTINGARSINNAR ÓSÁTTIR VIÐ FRAMBJÓÐANDA
Ahmed Shafik
Stúlka í Kassala-héraði í austurhluta Súdans með vatnsfötur. Stjórnvöld í
Kartúm hafa valdið áhyggjum í ríkjum sem hafa veitt þjóðinni margvíslega
aðstoð á seinni árum, nú er búið að vísa sjö alþjóðlegum hjálparstofnunum
á brott úr austurhéruðunum. Þar er fátæktin í landinu einna sárust en
ráðamenn sýna öðrum ríkjum vaxandi tortryggni.
AFP
Vísa erlendum hjálpar-
stofnunum á brott
Heill heimur af ævintýrum